Синото око во Албанија – природен феномен прогласен за споменик на природата


Некогаш резервирана само за комунистичката елита на Албанија, Syri i kaltër, или Сино око, денес има можност да ги маѓепса со својата убавина сите оние кои ќе се одлучат да ја посетат оваа дупка без дно.

На југот на Албанија, среде планините Мали и Ѓер, има Сино око (на албански Syri i kaltër).
Магичниот извор кој блеска во најубавите нијанси на тиркизна, сина и жолта е од карстно потекло и е најбогат извор во земјата (6 m³/s). Името сино око доаѓа од неговата сличност со човечкото око. Интензивниот син тон ја претставува зеницата, опкружена со посветол зеленкаст тон што ја претставува ирисот.

Синото око е извор на вода и природен феномен кој се јавува во селото Музина во општина Финиќ, во близина на патот што ги поврзува градовите Саранда и Ѓирокастро, јужна Албанија, се наоѓа во природен резерват од 293 хектари. се карактеризира со дабови и чинари, богата флора и е една од најпознатите атракции во Албанија.


Чистата сина вода на реката може да се види од длабочина од повеќе од педесет метри. Нуркачите се спуштија на педесетина метри, но сè уште не е јасно колкава е вистинската длабочина на карстната јама, ниту каде е собирниот простор бидејќи ниту еден нуркач сè уште не успеал да го издржи големиот притисок на надојдената вода има огромен подземен базен за собирање во планините Мали и Ѓер.

Ќемал Мато, првиот човек кој нурна во Плаво околу 1984 година, рече: „Струјата беше толку силна што речиси ја симна мојата маска за нуркање од моето лице, па бев принуден да ја заштитам со рацете. Колку подлабоко одев, толку посилно. струјата стана посилна, сè додека не стигнав на длабочина од 20 метри, каде што почувствував дека не можам да продолжам, бидејќи притисокот на реката што излегуваше од тунелот беше неподнослив“

Овој феномен е познат и како „извори на Бистрица“ бидејќи е почетен извор на водата на реката Бистрица, долга 25 километри, која завршува во Јонското Море јужно од Саранда. Изворот се наоѓа на надморска височина од 152 м.

Во летото 2004 година изворот привремено пресуши, а летото 2017 година дел од локацијата изгоре во шумски пожар.

Заштитеното подрачје Плаво око е прогласено за споменик на природата, кое се простира на површина од 180 хектари, поради што сега е забрането пливањето. Водата не достигнува повеќе од 10 до 12°C во текот на целата година.