Шпанија: Педро Санчез пак стана премиер со амнестијата на каталонските сепаратисти

Педро Санчез го освои вториот мандат како премиер на Шпанија, откако победи на контроверзното гласање за инвестирање во кое доминираше неговата одлука да обезбеди поддршка од каталонските сепаратисти со нудење контроверзна амнестија на оние кои беа вклучени во неуспешниот притисок за регионална независност пред шест години.

Гласањето во четвртокот дојде речиси четири месеци по неубедливите предвремени избори во јули, на кои владејачката шпанска социјалистичка работничка партија (ПСОЕ) на Санчез беше тесно поразена од нејзините конзервативни ривали во Народната партија (ПП).

Санчез освои апсолутно мнозинство во гласањето за инвестирање, обезбедувајќи поддршка од 179 од вкупно 350 пратеници на Шпанија. Но, неговата победа имаше висока цена и зависи од поддршката на помалите регионални партии, вклучително и каталонските и баскиските националисти.

И покрај тоа што заврши на првото место на изборите во јули, ПП се покажа неспособна да формира влада со поддршка на екстремно десничарската партија Вокс и други помали групи.

Санчез и неговите партнери во левичарската алијанса Сумар, сепак, успеаја да ја соберат потребната поддршка за нивната коалиција со прифаќање на барањата за амнестија на двете главни каталонски партии за независност – прагматичната Каталонска републиканска левица (ЕРЦ) и тврдокорнна Жунтс (Заедно за Каталонија).

Маневрирањето на Санчез – и фактот дека тој ја отфрли можноста за амнестија за време на изборната кампања – предизвика гнев кај ПП и Вокс, кои го обвинија за лицемерие, попуштање пред сепаратистите и ставање на самоодржувањето пред националниот интерес.

ПП ја повика ЕУ да размисли за предложениот закон, додека Вокс сугерираше дека вршителот на должноста премиер врши „државен удар со големи букви“. Прашањето со длабока поделба, исто така, доведе до големи демонстрации низ Шпанија и лути и насилни судири меѓу полицијата и фашистите и неофашистите пред седиштето на ПСОЕ во Мадрид.

Санчез тврди дека амнестијата ќе ѝ овозможи на земјата да ја сврти страницата на минатото. „Во име на Шпанија и нејзините интереси и во одбрана на соживотот меѓу Шпанците, ќе им дадеме амнестија на оние луѓе кои се соочуваат со правна постапка во врска со процесот [независност на Каталонија]“, им рече тој на пратениците во средата кога започна дебатата за инвестирање.

„Оваа амнестија ќе биде од корист за многу луѓе, политички лидери чии идеи не ги споделувам и чии постапки ги отфрлам, но и стотици граѓани кои беа зафатени во тој процес“.

Потегот, додаде тој, не е напад на шпанскиот устав за кој тврдат неговите противници, туку „демонстрација на неговата сила“.

Но, лидерот на ПП, Алберто Нуњез Феихо, во четвртокот рече дека „демократските предупредувачки светла“ трепкаат сега кога Санчез му попуштил на движењето за независност.

„Ќе се обидеме да работиме за нашата земја и да го вратиме здравиот разум дека личната амбиција на човекот кој сега е премиер доведе до слепа улица“, рече тој.

Еден ден претходно, Феихо започна жесток напад врз Санчез затоа што се согласи на амнестија која ќе го вклучи Карлес Пуџдемон, лидерот на Жунтс и самопрогонетиот поранешен каталонски регионален претседател, кој беше архитект на обидот за отцепување во 2017 година и кој побегна во Белгија за да избегне апсење.

„Вие сте проблемот“, рече тој. „Вие и вашата неспособност да го одржите зборот, вашиот недостаток на морални граници, вашата патолошка амбиција. Сè додека сте наоколу, Шпанија ќе биде осудена на поделба. Вашето време како премиер ќе го одбележи Пуџдемон слободно да се врати во Каталонија. Историјата нема да има амнестија за вас“.

По гласањето, Вокс повика на соработка на ПП во борбата против, како што го нарече „пуч“ на Санчез, велејќи дека лидерот на ПСОЕ станал „деспот“.

„Ако сме овде денес, тоа е за да се направат работите навистина да се променат“, рече портпаролката на Жунтс, Миријам Ногуерас во средата. „Но, ако нема напредок, ние нема да одобриме ниту една иницијатива претставена од вашата влада. Тоа е поврзано со напредокот и усогласеноста со договорите“.

Нацрт-законот за амнестија, кој беше поднесен од ПСОЕ во понеделникот, го опфаќа периодот од 1 јануари 2012 до 13 ноември 2023 година, така што неговиот опсег го вклучува симболичниот, консултативен референдум за независност од ноември 2014 година и оној што дојде три години подоцна и беше проследен со еднострана декларација за регионална независност.

Тој вклучува 309 лица кои се соочуваат со кривични тужби и 73 полицајци кои се соочуваат со кривично дело поради нивното однесување на деновите пред и по вториот референдум.

Иако амнестијата ќе му овозможи на Пуџдемон да се врати во Шпанија и на некои од неговите поранешни колеги да им се укинат забраните за вршење јавна функција, социјалистите се обидоа да нагласат дека чинот на помилување е поопшт. Тие велат дека тој е дизајниран да се однесува на директорите кои се соочиле со правна постапка поради тоа што дозволиле нивните училишта да се користат како избирачки места за референдум, како и за државните службеници, пожарникарите и полицајците. (Гардијан)