Русија го освои Луганск, но по која цена?

По повеќе од четири месеци жестоки борби, Русија оствари клучна победа: целосна контрола над една од двете провинции во источното индустриско срце на Украина.

Но, заземањето од Москва на последното големо упориште на украинскиот отпор во провинцијата Луганск имаше висока цена. Критичното прашање сега е дали Русија може да собере доволно сила за нова офанзива за да го заврши заземањето на Донбас и да постигне придобивки на друго место во Украина.

„Да, Русите го зазедоа регионот Луганск, но по која цена?“ праша Олех Жданов, воен аналитичар во Украина, истакнувајќи дека некои руски единици вклучени во битката изгубиле до половина од своите војници.

Дури и претседателот Владимир Путин во понеделникот призна дека руските војници вклучени во акцијата во Луганск треба „да се одморат и да ја зајакнат својата борбена способност“.

Тоа предизвикува сомнеж за тоа дали силите на Москва и нивните сепаратистички сојузници се подготвени брзо да навлезат подлабоко во Донецк, другата провинција што го сочинува Донбас. Набљудувачите процениле во последните недели дека Русија контролира околу половина од Донецк, а борбените линии оттогаш малку се промениле.

Она што се случува во Донбас може да го одреди текот на војната. Ако Русија успее таму, би можела да ги ослободи своите сили да зграби уште повеќе земја и да ги диктира условите на секој мировен договор. Ако Украина, од друга страна, успее да ги задржи Русите на долг период, може да ги собере ресурсите за контраофанзива.

Исцрпувањето на Русите долго време беше дел од планот за Украинците, кои го започнаа конфликтот без оружје – но се надеваа дека западното оружје на крајот би можело да ја натежне вагата во нивна корист.

Тие веќе ефикасно користат тешки хаубици и напредни ракетни системи испратени од САД и другите западни сојузници, а уште повеќе се на пат. Но, украинските сили рекоа дека остануваат многу помалубројни и во војници и во оружје.

Украинската министерка за одбрана Хана Малјар неодамна изјави дека руските сили истрелале 10 пати повеќе муниција од украинската војска.

По неуспешниот обид за молскавично напредување кон главниот град Киев во првите недели од војната, руските сили се повлекоа од многу делови на северна и централна Украина и го свртеа своето внимание кон Донбас, регион на рудници и фабрики каде што Москва ја поддржуваше сепаратистите кои се борат против украинските сили од 2014 година.

Оттогаш, Русија усвои бавен и постојан пристап што ѝ овозможи да заземе неколку преостанати украински упоришта во Луганск во текот на последните недели.

Иако украинските власти признаа дека нивните војници се повлекле од градот Лисичанск, последниот бедем на нивниот отпор, претседателската канцеларија во вторникот соопшти дека војската сè уште брани мали области во Луганск.

Жданов, аналитичарот, предвиде дека Русите најверојатно ќе се потпрат на нивната огнена моќ за „да ги применат истите тактики на изгорена земја и да ги уништат сите градови“ во Донецк. Истиот ден кога Русија тврдеше дека го зазела последниот голем град во Луганск, беа пријавени нови артилериски напади во градовите во Донецк.

Но, пристапот на Русија не е без проблеми. Москва не даде бројка на жртви откако соопшти дека околу 1.300 војници биле убиени во првиот месец од борбите, но западните власти рекоа дека тоа е само мал дел од реалните загуби. Оттогаш, западните набљудувачи забележаа дека бројот на руски војници вклучени во борбите во Украина се намали, што е одраз и на големото трошење и на неуспехот на Кремљ да ги пополни редовите.

Ограничениот број војници ги принуди руските команданти да избегнат амбициозни обиди за опкружување на големи области во Донбас, одлучувајќи за помали маневри и потпирајќи се на тешки артилериски баражи за полека да ги принудат Украинците да се повлечат.

Војската, исто така, во голема мера се потпира на сепаратистите, кои спроведоа неколку рунди на мобилизација, а западните официјални лица и аналитичари рекоа дека Москва сè повеќе ангажира приватни воени контрактори. Исто така, се обиде да ги охрабри руските мажи кои ја завршија својата должност да се пријават повторно, иако не е јасно колку тоа беше успешно.

Додека Путин досега се воздржуваше од прогласување широка мобилизација што може да поттикне социјално незадоволство, неодамна предложената легислатива сугерираше дека Москва бара други начини да ги надополни редовите. Предлог-законот ќе им овозможи на младите регрути, кои се регрутирани во армијата една година и на кои им е забрането да војуваат, веднаш да го променат својот статус и да потпишат договори за да станат целосно професионални војници. Нацртот беше одложен поради силни критики.

Некои западни функционери и аналитичари тврдат дека трошењето е толку тешко што би можело да ја принуди Москва да ја прекине офанзивата во одреден момент подоцна во текот на летото, но Пентагон предупреди дека Русија сè уште има изобилни ресурси.

Директорот на Националното разузнавање на САД, Аврил Хејнс, рече дека Путин изгледа го прифаќа бавното темпо на напредување во Донбас и сега се надева дека ќе победи со уништување на најзајакнатите сили во Украина.

„Ние веруваме дека Русија мисли дека ако е способна да уништи една од најспособните и најдобро опремените сили на истокот на Украина… тоа ќе доведе до пад во основа на украинскиот отпор и дека тоа може да им даде поголем можности“, рече Хејнс.

Ако Русија победи во Донбас, би можела да се надоврзе на заземањето на јужниот регион Керсон и дел од соседното Запорожје за да се обиде на крајот да ја отсече Украина од нејзиниот брег на Црното Море сè до романската граница. Ако тоа успее, ќе ѝ нанесе разурнувачки удар на украинската економија и исто така ќе создаде коридор до молдавскиот сепаратистички регион Придкестровје, кој е домаќин на руска воена база.

Но, тоа е далеку од сигурно. Микола Сунхуровски од Центарот Разумков, тинк-тенк со седиште во Киев, предвиде дека зголемените залихи на тешко западно оружје, вклучително и повеќекратни ракетни лансери ХИМАРС, ќе ѝ помогнат на Украина да го сврти бранот на војната.

„Испораките на оружје ќе ѝ овозможат на Украина да започне контраофанзива на југот и да се бори за Керсон и другите градови“, рече Сунхуровски.

Но, Украина, исто така, се соочи со огромни загуби на персоналот: до 200 војници дневно во последните недели жестоки борби на истокот, според официјални лица.

„Генерално, локалната воена рамнотежа во Донбас ја фаворизира Русија, но долгорочните трендови сè уште ја фаворизираат Украина“, напиша Мајкл Кофман, експерт за руската војска и програмски директор во тинк-тенк ЦНА со седиште во Вирџинија. „Меѓутоа, таа проценка е условена со одржлива западна воена помош и не мора да ги предвидува резултатите. Ова најверојатно ќе биде долготрајна војна“. (АП)