Радев ќе тужи пред уставниот суд за таксата за трансфер на руски гас

Претседателот Румен Радев поднесе жалба до Уставниот суд со барање одредбите од Законот за контрола на спроведувањето на рестриктивните мерки во поглед на дејствијата на Русија кои ја дестабилизираат ситуацијата во Украина – да бидат прогласени за неуставни. Тие наметнуваат „енергетски придонес“ за увоз на руски природен гас во Бугарија, како и за негово пренесување во Европа преку територијата на земјата. Со воведениот надоместок од 20 лева за мегават час за пренос на гас преку Бугарија, надлежните тврдат дека имаат за цел да го намалат профитот на „Гаспром“.

Пред една недела Србија и Унгарија ја обвинија Бугарија за непријателски дејствија против двете земји и за поткопување на нивната енергетска безбедност, ветувајќи дека ќе го координираат нивниот одговор на одлуката на Бугарија да воведе данок на рускиот гас што се испорачува преку нејзина територија. Медиумите во Грција, исто така, ја пласираа тезата дека поради 20 лева за мегават  час за руски гас што не само што се пренесува во трети земји, туку и се увезува од потрошувачите во Бугарија, цените и таму ќе пораснат. И Србите и Унгарците рекоа дека ќе разговараат за нивниот проблем со претседателот Радев.

Во своето барање до Уставниот суд, претседателот наведува дека се прекршени низа одредби од Уставот. Во барањето се наведува дека оспорените текстови се неусогласени со начелото на законитост на даноците и таксите, бидејќи првично е нејасна правната природа на новововедениот „придонес“ и дали се работи за данок, такса или давачка. Се забележува и дека се прекршени принципите на гарантирање на правото на сопственост и слободна економска иницијатива. Последно, но не и најмалку важно, законот беше донесен спротивно на правилата за практикување на законодавна иницијатива и принципот на владеење на правото.

Забележано е и дека земјите-членки на ЕУ меѓусебно се во царинска унија и воведена е забрана не само за царински давачки меѓу земјите-членки, туку и за еднострано наметнување на „сите давачки кои имаат ефект еквивалентно на царина“.  Истовремено, односите на земјите-членки на ЕУ со трети земји подлежат на Заедничката царинска тарифа, која ја утврдува Советот на предлог на Европската комисија. Режимот на санкции на ЕУ, исто така, не предвидува земјите-членки сами да воведат дополнителни ограничувања.

Шефот на државата веќе изјави дека одлуката на бугарскиот парламент доведува до неприфатлив ризик од декапитализација и банкрот на компанија која ја дефинира структурата на бугарската енергетска индустрија, како што е „Булгартрансгаз“, а тоа е дополнителна причина за него да ги оствари своите овластувања за жалба до Уставниот суд. Оваа теза на Радев веќе ја демантираше премиерот Николај Денков.

„Претседателот Радев поднесе жалба до бугарскиот Уставен суд за таксата за пренос на природен гас, но тоа нема да го спречи спроведувањето на законот“, изјави пред новинарите бугарскиот министер за финансии Асен Василев, додавајќи дека првите приеми
ги чека на 14 ноември.

„Сите земји кои ја користат мрежата за пренос на гас мора да докажат дали овој природен гас е руски или не“, подвлече тој.

„Претседателот не го штити националниот интерес, барем не како јас што го разбирам. Со својата одлука Радев се огласи како бранител на‘Газпром’“, обвини Василев.

„Одлуката е насочена против политиката на Бугарија и нејзината влада и е срам за претседателската институција“, рече министерот за
финансии.

Според него, данокот не го поскапува природниот гас на Србија, Северна Македонија и Унгарија, туку само го намалува профитот на „Газпром“.

„Националната агенција за приходи и Царинската агенција можат да применат мерки на претпазливост доколку „Газпромекспорт“ одлучи да не плати. Има банкарски гаранции според договорите со „Газпромекспорт“, но Бугарија не може да го запре трансферот на природен гас,
прецизира министерот.

„Од 2009 до 2020 година Лукоил кај нас објави загуба од 1,822 милијарди лева, за 2021 година добивка од 170 милиони лева, а за 2022 година добивка од 404 милиони лева. Од почетокот на годината Лукоил платил даноци во износ од 154 милиони лева. До 31 октомври мора
да се платат сите авансни солидарни придонеси и да се платат најмалку 90 отсто од долговите“, рече Василев.