Оние што сега молчат му служат на новиот империјализам

За мене е чест да се обратам на ова собрание за да го донесам гласот на Франција до него. И во овој момент мислам на оние кои се бореа во мојата земја, но и во целиот свет за, токму, Франција да биде слободна. На оние кои исто така сметаа дека судбината на Европа не може да биде рамнодушна кон нив во други времиња, и за оние, без разлика дали доаѓаат од Африка, Азија, Океанија или од Америка, за кои дел од нивната слобода и иднината на светот беше таму во прашање. Мислам на оние кои ја напишаа нашата Повелба и ги изградија ѕидовите на оваа организација за да го избегнат најлошото што се случи двапати во 20 век, нанесувајќи му нераскажано страдање на целото човештво.

Никогаш да не го заборавиме овој долг. Тоа им служи на интересите на сите наши земји и ни го покажува патот кон мирот. Тоа нè потсетува дека не постои друг центар на легитимна и трајна моќ освен онаа за која нациите одлучуваат суверено со обединување. Тоа ни кажува дека универзалноста на нашата организација не е во служба на ниту една хегемонија, ниту една геополитичка олигархија. Меѓутоа, ова наследство, нашата организација, исто како и нашите избори како нации, денес се конфронтирани со алтернатива.

Ние денес, во основа, треба да направиме едноставен избор: оној на војна или мир. На 24 февруари, Русија, постојана членка на Советот за безбедност, направи чин на агресија, инвазија и анексија, на нашата колективна безбедност. Намерно ја прекрши Повелбата на Обединетите нации и принципот на суверена еднаквост на државите. Веќе на 16 март Меѓународниот суд на правдата ја прогласи руската агресија за нелегална и побара Русија да се повлече. Со тоа Русија одлучи да го отвори патот за други војни за анексија денес во Европа, но можеби утре во Азија, Африка или Латинска Америка.

Можеме да кажеме што сакаме денес, слушам многу дебати, слушнав многу говори. Има едно нешто што е сигурно: додека ви зборувам, има руски војници во Украина и според моите сознанија, нема украински војници во Русија. Тоа е факт и сите треба да го погледнеме. Колку подолго трае оваа војна, толку таа станува позагрозувачка за мирот во Европа, но и за тој во светот. Тоа нè води кон поширока, постојана конфликтност, каде што суверенитетот и безбедноста на сите повеќе не зависат од односот на силите, големината на армиите, силата на сојузите или намерите на вооружените групи и милиции. Онаму каде што оние кои се сметаат себеси за силни бараат со сите средства да ги потчинат оние што ги сметаат за слаби.

Она на што сме сведоци од 24 февруари е враќање во ерата на империјализмот и колониите. Франција го одбива тоа и тврдоглаво ќе бара мир. За ова, нашиот став е јасен и во служба на овој став го претпоставувам дијалогот што се води со Русија од пред избувнувањето на војната, во текот на последните неколку месеци и ќе продолжам да се заземам за него, бидејќи вака заедно ќе бараме мир, стремеж кон мир преку иницијативите преземени во годините и месеците пред конфликтот за да се избегне.

Потрагата по мир од 24 февруари преку хуманитарната, економската и воената поддршка што му ја даваме на украинскиот народ да го искористи правото на самоодбрана и да ја зачува својата слобода, потрагата по мир преку нашата осуда на инвазијата на суверена држава, кршењето на принципите на нашата колективна безбедност, воените злосторства извршени од Русија на украинска територија и нашето отфрлање на неказнивоста. Меѓународната правда ќе треба да ги утврди злосторствата и да им суди на виновниците.

Потрагата по мир, конечно, преку нашата желба да го запреме географското ширење и интензитетот на војната. Во овој поглед, наша обврска е да ги поддржиме напорите на Меѓународната агенција за атомска енергија за спречување на последиците од војната врз нуклеарната безбедност и безбедност, како што ќе направиме утре заедно со Украинците за чиј суверенитет над нивните нуклеарни централи не може да се разговара. Добивме мисија од Агенцијата да излеземе на терен и да составиме независен извештај. Работиме заедно за да го спречиме ризикот од несреќа со катастрофални последици.

Овде сите знаеме дека само договор што го почитува меѓународното право ќе го врати мирот. Преговорите ќе бидат можни само ако, суверено, Украина го сака тоа, а Русија го прифати со добра волја. Сите знаеме и дека преговорите ќе успеат само доколку се почитува суверенитетот на Украина, ако е ослободена нејзината територија и ако се заштити нејзината безбедност. Русија сега мора да разбере дека не може да наметне никаква волја со воени средства, дури и со цинично додавање лажни референдуми на бомбардирани и сега окупирани територии. Останува на членовите на Советот за безбедност да го кажат ова јасно и гласно и на членовите на ова Собрание да нѐ поддржат на овој пат кон мирот.

Ги повикувам членките на Обединетите нации од оваа говорница да дејствуваат за Русија да се откаже од изборот на војна, да ги измери трошоците за себе и за сите нас и да стави крај на својата агресија. Овде не станува збор за избор на страна меѓу Истокот и Западот, ниту меѓу Северот и Југот. Ова е одговорност на сите оние кои се залагаат за почитување на Повелбата и за нашето најскапоцено богатство, мирот, бидејќи надвор од војната, постои ризик од поделба на светот што е во прашање поради директните и индиректните последици од конфликтот.

Знам дека овде, во ова собрание, многумина имаат чувство на неправда пред драматичните енергетски, прехранбени и економски последици од војната што ја води Русија. Знам и дека некои земји претставени овде останаа во форма на неутралност во однос на оваа војна, но сакам да ви кажам со најголема јасност денес: кој би сакал да ја имитира борбата на неврзаност одбивајќи да се изјасни очигледно е во грешка и презема историска одговорност. Борбата на неврзаните беше борба за мир. Борбата на неврзаните беше борба во служба на суверенитетот на државите за територијалниот интегритет на секоја од нив.

Оние кои денес молчат со извесно соучесништво му служат на новиот империјализам, на современиот цинизам кој го разградуваа нашиот меѓународен поредок без кој мирот не е можен.

Русија денес работи на инсталирање на идејата за двоен стандард, но војната во Украина не треба да биде рамнодушен конфликт за никого. Блиску е за Европејците кои избраа да ја поддржат Украина без да војуваат со Русија. За многумина од вас е подалеку, но сите имаме директни последици и сите имаме улога во тоа да се стави крај бидејќи сите ја плаќаме цената. По самата своја основа, оваа војна што ја започна Русија ги прекршува принципите во срцето на нашата организација, ги побива принципите на единствениот можен меѓународен поредок, единствениот што може да гарантира мир, односно почитување на националниот суверенитет и неповредливоста на границите.

Во овој поглед, кој може овде да ја одбрани идејата дека инвазијата на Украина не оправдува никаква санкција? Кој од вас би можел да смета дека денот кога ќе му се случи нешто слично направено од помоќен сосед, молкот на регионот и светот ќе биде најдобар одговор? Кој може да го поддржи? Кој може да поверува дека би било доволно Русија да ја добие оваа војна за да продолжиме понатаму? Никој. Современиот империјализам не е европски или западен. Таа има форма на територијална инвазија поддржана од глобализирана хибридна војна која ја користи цената на енергијата, безбедноста на храната, нуклеарната безбедност, пристапот до информации и движењето на населението како оружје за поделба и уништување.

Исто така, Франција ќе застане покрај слободните народи на Обединетите нации за да се соочи со последиците од конфликтот, како и со сите нееднаквости што ги зголемува со оспорување на логиката на блокови или ексклузивни сојузи бидејќи надвор од директните последици од војната, ризикот со кој се соочуваме денес е оној на нова поделба на светот. Некои би сакале да веруваме дека од една страна ќе биде Западот кој ќе ги брани застарените вредности во служба на своите интереси, а од друга страна, остатокот од светот кој толку многу претрпе и сака да соработува поддржувајќи ја војната или да гледа на страна.

Првиот е во принципот, а штотуку го спомнав. Нашата организација носи универзални вредности, да не дозволиме да се смири глувата идеја дека ќе има нешто регионално, приспособливо во вредностите на повелбата. Нашата организација има многу универзални вредности и поделбата околу војната во Украина е едноставна: дали сте за или против законот на најсилните, непочитувањето на територијалниот интегритет на земјите и националниот суверенитет? Дали сте за или против неказнивоста? Не можам да замислам каков било меѓународен поредок или траен мир што не може да се заснова на почитување на народите и принципот на одговорност. Значи, да, нашите вредности се универзални и затоа никогаш не смеат да бидат во служба на сила која ги прекршува овие принципи.

Кога ја слушам Русија како вели дека е подготвена да работи на нови форми на соработка, на нов меѓународен поредок, без хегемонија, тоа е голема работа, но врз кои принципи? Инвазијата на соседот? Непочитувањето на границите на тој што не му одговараат? Чиј е овој поредок што е хегемонски денес, ако не на Русија? Што ни се нуди? Што продаваме? Каков сон продаваме на добра волја на некои овде? Ништо што трае долго. Да не се предадеме на цинизмот кој го разградува поредокот кој нѐ изгради и сам ни дозволува да ја одржуваме меѓународната стабилност бидејќи овие вредности што се наши, почитување на националниот суверенитет, интегритет на границите. Да одбиеме историјата да пелтечи со изговор дека денес се засегнати други географии и да не откажуваме.

Втората причина за моето противење на овој обид за поделба на светот е прагматична. Всушност, зад поделбите што се појавуваат, постои обид за поделба на светот што ја зголемува тензијата меѓу Соединетите Држави и Кина, и според мене ова е фатална грешка за сите нас, бидејќи тоа нема да биде нова студена војна. Неколку сили на неред и нерамнотежа играат во овој период за да ги умножат регионалните конфликти, да го продолжат патот на ширење на нуклеарното оружје и да ја вратат колективната безбедност. Затоа мислам дека мора да направиме сѐ за да не дојде оваа нова поделба, бидејќи нашите предизвици се сè побројни и итни и бараат нова соработка.

(Ова е дел од говорот на францускиот претседател Емануел Макрон на Генералното собрание на Обединетите нации)