Новиот српски мандатар е визитинг професор на Медицинскиот факултет во Скопје

Повеќе од два месеци по оставката на Милош Вучевиќ, на чело на српската влада доаѓа нов premier. Всушност, ништо друго не може да се заклучи од она што го знаеме за Ѓурo Мацут, иако во воздухот виси прашањето поставено од српската здравствена заедница – зошто му требаше ова на еден од најценетите ендокринолози во регионот?

На изборот на Ѓура Мацут за шеф на новата српска влада му претходеше речиси месец и пол бирократија со „оставката“ на Милош Вучевиќ во српскиот парламент, а потоа и две недели шпекулации од блискиот круг на Вучиќ за тоа кој би можел да го наследи. И предвремени избори, и премиер од дијаспората, и еден од поранешните министри, и непартиски кандидат кој би ја помирил Србија, земја уништена од длабоките поделби предизвикани пред сѐ од политичкото и медиумското труење на јавното мислење во режија на самиот Вучиќ, но и обележана со студентски протести кои влегуваат во својот шести месец.

Од сите споменати комбинации, на фотелјата на мандатот заврши едно прилично неочекувано име – почитуван ендокринолог без политичко искуство. Биографијата на Мацут е професионално беспрекорна: 62-годишникот докторирал на Медицинскиот факултет во Белград во 1999 година, а специјализирал за репродуктивна медицина и ендокринологија во Женева, седиштето на Светската здравствена организација. Работи во Универзитетскиот клинички центар во Белград, има објавено огромен број меѓународно цитирани здравствени трудови и член е на голем број европски и светски ендокринолошки здруженија. Предава и интерна медицина и ендокринологија на Медицинскиот факултет во Белград и како визитинг професор на Универзитетот во Атина и на Медицинскиот факултет во Скопје, поради што ја носи неформалната титула најголем експерт за јајници во регионот.

Политички се активираше дури на почетокот на оваа година, само неколку дена пред оставката на неговиот претходник Вучевиќ, кога се појави на состанокот на Српската напредна партија во Јагодина, каде беше инаугурирана идејата на Вучиќ за таканаречено сенародно движење што ќе ја обедини Србија. Во таа прилика Мацут изјави дека никогаш не бил член на ниту една партија или лоби, додека, како што рече, дошло до „значително полетување на здравствениот систем во Србија“. Тој вети дека ќе го ангажира својот лик и дело за граѓаните на Србија да добијат „најсовремена дијагностика, најнови терапевтски процедури, опции за лекување и да им обезбедат на децата лекови кои се од витално значење“.

По Јагодина, тој се појави уште двапати во поширокиот круг на Вучиќ – првиот пат во пресрет на големиот студентски протест, кога тој одржа говор во Пионирскиот парк, поддржувајќи ги противниците на студентскиот протест, самонаречените „студенти кои сакаат да учат“, популарно наречени „ќаци“. Вториот пат беше активен на инаугуративната средба на Вучиќ на споменатото Движење за народот и државата, одржана во куќата на кралот Петар, денес државна резиденција. И покрај тоа што тој е сѐ поприсутен кај Вучиќ, колегите од здравственото милје, кои засега избираат да останат анонимни, не можат да се соземат од шокот што Мацут го напушта здравството и оди по често валканиот пат на политиката.

Професијата е во шок, но со големи очекувања
„Ова е вистинско изненадување. Шок. Ни по говорот во Јагодина и настапот во Пионирски парк не можев да претпоставам дека ќе биде назначен за мандатар. Човекот до вчера работеше нормално, лекуваше пациенти. Не сум го слушнал да зборува за политика, освен еднаш, кога рече дека не е добро што студентите се на улица и дека тоа мора под итно да се реши. Ако е упорен во политиката, односно ако му дозволат да биде упорен како што е во работата, ќе биде во ред“, вели докторката која работеше со Мацут за провладиниот Блиц.

Друг, потпишан како ендокринолог, додава: „Не знам што се случи со него, но не треба однапред да му се суди. Треба да му дадете шанса и да верувате дека знае што прави. Ние колегите, односно професијата дури сега имаме големи очекувања од него“, заклучува тој и додава дека првата задача на Мацут, како личност со образовно искуство, сигурно ќе биде да ги врати учениците во училишните клупи.

Јавноста блиска до противниците на Вучиќ, се разбира, оценува дека Мацут ќе биде, како што вели за Дојче веле Гојко Божовиќ, поет, издавач и еден од иницијаторите на антивладината иницијатива ПроГлас, само уште еден Вучиќ „придвижувач на работите“.

„Тој претставува континуитет, а континуитетот на оваа влада е континуитет на кризата. Со исти решенија не може да се најде решение“, вели Божовиќ и додава дека изборот на личност „од орбитата на Српската напредна странка само ќе донесе уште поголеми поделби во општеството“.

Повик до стадото прогресивци да се помират
Од друга страна, Божовиќ повикува да се обрне внимание на фактот дека Вучиќ последниве денови донекаде ја зацврсти својата реторика кон демонстрантите, изразувајќи жалење што не реагираше порано и поостро на „обоената револуција“, но истовремено најави контрамитинг на своите симпатизери на 12 април.

Се чини дека во тие жешки околности именувањето на Мацут, кој евидентно не е склон кон запаллива реторика , а нема никакво политичко искуство, шред сѐ е порака за стадото на Вучиќ од прогресивци да се смират.

 Имено, меѓу нив, во последните неколку недели можеше да се слушнат повици за многу поостра акција на државата кон студентите и демонстрантите на улиците. Вучиќ со поставување на свеж лик, неоптоварен со внатрепартиски фракции, како да им вели – ќе постапиме кога и како што велам, а Мацут, барем формално, ќе го спроведе.