Меѓународниот суд на правдата му нареди на Израел да го спречи геноцидот во Газа

Врвниот суд на Обединетите нации во петок ќе донесе одлука за повикот до Израел да ја запре својата воена офанзива во Газа, кога ќе донесе прелиминарна одлука во случајот со кој се обвинува Израел за геноцид во малата крајбрежна енклава.

Џоан Донахју, претседателка на Меѓународниот суд на правдата, ја отвори седницата за да ја прочита долгоочекуваната одлука која ја донел советот од 17 судии во случајот кој навлегува во сржта на еден од најнерешливите случаи на светот. Во пресудата, за која се очекува да биде потребно околу еден час да се прочита, Донахј рече дека судот нема да го отфрли случајот.

„Судот е акутно свесен за обемот на човечката трагедија што се случува во регионот и е длабоко загрижен за континуираните загуби на животи и човечки страдања“, рече таа.

Сепак, одлуката од петокот е само привремена; може да поминат години за да се разгледа целиот случај што го покрена Јужна Африка. Израел го отфрла обвинението за геноцид и побара од судот да ги отфрли обвиненијата.

Додека случајот поминува низ судот, Јужна Африка побара од судиите „по екстремна итност“ да наметнат таканаречени привремени мерки за заштита на Палестинците во Газа.

На врвот на јужноафриканската листа е барањето судот да му наложи на Израел „веднаш да ги прекине своите воени операции во и против Газа“. Исто така, бара од Израел да преземе „разумни мерки“ за да спречи геноцид и да дозволи пристап до очајно потребната помош.

Пресудата од петокот не се занимава со суштинското обвинение за случајот – дали се случил геноцид – туку ќе се фокусира на итната интервенција што ја бара Јужна Африка.

Судијата Донахју рече дека судот одлучил оти Израел мора да ги „преземе сите мерки во негова моќ“ за да ги спречи сите дејствија во рамките на конвенцијата за геноцид.

Таа додаде дека Израел мора да се погрижи „со непосреден ефект“ неговите сили да не извршат ниту еден од актите во конвенцијата за геноцид.

Израел мора да преземе итни мерки за подобрување на хуманитарната ситуација во Газа.

Судијата Донахју ги објаснува коментарите дадени од израелските официјални лица за време на војната, вклучувајќи:

Министерот за одбрана Јоав Галант рече дека наредил „целосна опсада“ на градот Газа, а подоцна рече „ние ќе елиминираме сè“ и дека Израел се бори со „човечки животни“.

Претседателот Исак Херцог рече: „Одговорна е цела нација таму“.

Додека читањето на одлуката сѐ уште е во тек, судот рече дека го признава правото на Палестинците во Газа да бидат заштитени од акти на геноцид. Палестинците се чини дека се заштитена група според конвенцијата за геноцид, рече судот.

Во изјавата во четвртокот, палестинскиот премиер Мохамед Штаје рече дека се надева оти одлуката ќе „вклучи итна акција за запирање на агресијата и геноцидот врз нашиот народ во Појасот Газа… и брз проток на помош за спасување на гладните, ранетите и болни од заканата од бавна смрт што им се заканува“.

Портпаролот на израелската влада Ејлон Леви во четвртокот изјави дека Израел очекува судот да ги отфрли „лажните обвиненија“.

Израел често ги бојкотира меѓународните трибунали и истрагите на ОН, велејќи дека тие се нефер и пристрасни. Но, овој пат, тој го презеде реткиот чекор за испраќање правен тим на високо ниво – знак за тоа колку сериозно се однесува кон случајот и веројатно стравот дека каква било судска наредба за запирање на операциите ќе биде голем удар за меѓународната положба на земјата.

Израелски официјален претставник изјави дека премиерот Бенјамин Нетанјаху се собрал со највисоките правни, дипломатски и безбедносни претставници во четвртокот во очекување на пресудата. Тој рече дека Израел е уверен во својот случај, но разговараше за „сите сценарија“.

Израел го започна својот масовен воздушен и копнен напад врз Газа откако милитантите на Хамас упаднаа низ израелските заедници на 7 октомври, убивајќи околу 1.200 луѓе, главно цивили, и киднапирајќи уште 250.

Офанзивата десеткуваше огромни делови од територијата и протера речиси 85% од нејзините 2,3 милиони луѓе од своите домови. (Според агенциите)