„Матица македонска“ го објави романот „Турчинот шахист“ од Шурбатовиќ во превод на македонски јазик
„Матица македонска“ го објави романот „Турчинот шахист“ од истакнатиот српски писател, Александар Шурбатовиќ, во превод на македонски јазик.
Како што се наведува во соопштението на издавачката куќа станува збор за еден од романите што има привлечено најголемо внимание во целиот регион во последните две-три децении, со голем интерес и на широката читателска публика, и на книжевната критика.
Според српската книжевна критика, ова е роман на епохата што покрива широк временски распон од речиси еден век. Заснован е врз вистински настани, но и како секое добро книжевно дело, и ова изобилува со доволно фикција, којашто би требало од сувопарните факти да го направи она што ѝ е задача на книжевноста уште од нејзиното настанување: да ја раскаже универзалната приказна што ќе нѐ забавува, но и ќе нѐ подучи.
„Турчинот шахист“ тематизира неколку егзистенцијални прашања, пред сѐ, што суштински конституира едно живото, мисловно битие како човекот? Кои се границите на вештачката интелигенција и дали органската материја од која сме составени е попримарна од нашите мисли и чувства?
Дејството на романот почнува во 1769 година, во дворецот Шенбрун, во времето на Марија Терезија. Во салата на огледалата се собрал кремот на хабсбуршката аристократија и сите со нетрпение го исчекуваат почетокот на претставата којапто со месеци е главна тема на виенските кулоари: Волфганг фон Кемпелен, најголемиот пронаоѓач и инженер во царството, вети дека ќе проектира автомат кој ќе може рамноправно да игра шах дури и со најголемите играчи. Никој и не очекува дека ќе присуствува на настан по кој светот повеќе нема да биде ист. По големиот успех на дворот, секој европски двор сака да го угости Турчинот шахист.
Следејќи ги сижето и фабулата, се издвојува моментот кога Фон Кемпелен собира голема трупа и тргнува на голема турнеја на која би требало да ја прикаже сета раскош на „тевтонскиот гениј“. Така, Париз, Лондон, Лајпциг, Амстердам, Њујорк, Бостон стануваат сцена на овој роман. Се поставува само едно прашање што во наредните 85 години ќе го привлекува вниманието на светската научна заедница: дали е Турчинот возвишено научно достигнување, неверојатно вешта измама или можеби некои други сили делуваат? Со сигурност знаеме само дека фамозниот автомат ќе ги инспирира некои од најголемите изуми кои суштински ќе ја променат нашата цивилизација од автоматски разбој до компјутер. Но, и со сигурност се знае дека овој роман, никого нема да остави рамнодушен.
Авторот на „Турчинот шахист“, Александар Шурбатовиќ (1973, Косовска Митровица) е истакнат српски поет, прозаист, преведувач и уредник. Дипломирал на Филолошкиот факултет во Белград. на Катедрата за општа книжевност и теорија на книжевноста. Автор е на неколку поетски книги и романи. Беше долгогодишен уредник на издавачката куќа „Дерета“, а до сега има уредувано над 350 книги, главно од преводната литература. Во моментов е главен уредник на „Блум издаваштво“ во Србија. Преводот на романот „Турчинот шахист“ од српски на македонски јазик е на Велика Ширилова.
„Матица македонска“ од своето основање во 1991 година наваму, се додава во соопштението, непрекинато, покрај огромната посветеност на македонската книжевност, настојува, во превод на македонски јазик до македонските читатели да ги донесе најквалитетните наслови од светската и европската, вклучително и од јужнословенската книжевност. Романот „Турчинот шахист“ се вбројува меѓу овие дела.