Колкави се пензиите во Европската унија, а колкави во регионот?


Фото: Б. Грданоски

Франција е земја со втора најголема јавна потрошувачка за пензии во ЕУ, зад Грција и Италија. Иако во издвојувањата за пензии се вклучени и оние за инвалидски или наследени пензии, сепак староста зазема најголем процент. Кај земјите од регионот, распределбите за пензии се релативно еднакви ако се гледа процентот од БДП на земјата. За 40 години стаж, работник во Словенија добива 660 евра.

Бројките за просечните пензии на другите земји, исто така, покажуваат дека процентот на распределба не мора да значи и повисоки пензии. Така, пензионер во Норвешка добива просечна пензија од речиси 1.800 евра, додека државата издвојува околу 10,5 отсто од БДП; француски пензионер има пензија која е повеќе од двојно пониска (833 евра), а државата издвојува значително повеќе јавни пари за пензии. Австрија, со најмала распределба на народни пари, на своите пензионери им плаќа во просек повеќе од 1.300 евра.

Треба да се нагласи дека во сите споменати земји минималната законска граница за пензионирање обично е повисока од 65 години и е во процес на зголемување.
Во Германија – првиот сосед на Франција – се погласни се барањата за работа до 70 години.

Возраста за пензионирање во Германија постепено се зголемува – од 65 на 67 години, што треба да се случи до 2031 година.

Погледот на пензиските системи на Европа и светот дава увид во тоа колку се помали приходите на пензионерите во регионот.

И додека просечната пензија од 800 евра во Словенија е конкурентна со онаа на Европската унија, остатокот од Западен Балкан заостанува далеку. Тоа важи и за Хрватска, членка на ЕУ, каде просечната пензија е двојно пониска од Словенија – 388 евра. Но, во Словенија има пензионери кои добиваат само 660 евра пензија за 40 години стаж!

Црногорските пензионери по најновите зголемувања на пензиите добиваат во просек по 359 евра месечно.

Податоците на Републичкиот фонд за пензиско и инвалидско осигурување на Србија покажуваат дека просечната пензија во таа земја сега изнесува 323 евра, што исто така претставува значително зголемување во последните неколку години.

Со овогодинешното најавено зголемување на пензиите, просечната пензија во Северна Македонија изнесува 311 евра.

Пензионерите во Босна и Херцеговина имаат најниски примања во регионот – во просек добиваат по 294 евра месечно. Пензиите се малку повисоки во ентитетот на Федерацијата на Босна и Херцеговина отколку во Република Српска.

Треба да се напомене дека во практиката, особено во земјите од регионот, просечната пензија не претставува вистинска претстава за состојбата на терен. Многу голем дел од повозрасната популација добива минимални пензии, кои по правило се значително пониски од просечните, додека просекот го „поправаат“ многу помал број од оние кои примаат повисоки пензии.

Во Србија, на пример, има 1.650.000 пензионери, што е една петтина од населението. Последните достапни податоци покажуваат дека дури 900.000 пензионери имаат приходи помали од просечната пензија, додека 11.000 лица примаат највисока пензија (повисока од 850 евра). Сојузот на синдикати на пензионери на Србија соопшти дека 1,1 милион пензионери во земјата живеат на прагот на сиромаштијата. (РТЦГ)