Добра работа, Волоѓа! Путин го воскреснува НАТО

Едвај две години откако францускиот претседател Емануел Макрон го прогласи за „мозочно мртов“, НАТО воскресна од заканите на Русија за Украина, оставајќи ја зарѓаната, но доверлива одбранбена алијанса предводена од Соединетите држави единствена игра во градот за европска безбедност.

Како тоа ѝ служи на децениската стратешка цел на Москва да ги турка САД од Европа за подобро да доминираат на континентот, знае само рускиот претседател Владимир Путин. Но, за оние од нас кои не се запознаени со неговата крајна игра, тоа во најмала рака изгледа контраинтуитивно.

Што и да одлучи Путин на крајот да направи за Украина, ако неговата цел беше да ја ослабне западната алијанса, тој несомнено постигна голем број автоголови.

Како прво, тој го зголеми апетитот за членство во НАТО – или барем решеноста да се задржи таа опција отворена – во Шведска и Финска. Двете нордиски нации останаа воено неврзани кога ѝ се приклучија на Европската унија по Студената војна, но сè потесно соработуваат со Атлантскиот сојуз по руското заземање и анексија на Крим во 2014 година.

Дополнително, неговите јавни ултиматуми ги принудија дури и најмалку ентузијастичките членки на НАТО во аголот каде што мора да ја потврдат политиката на „отворени врати“ на Алијансата, и покрај долгогодишните сомневања за мудроста на приемот на Украина и Грузија. Никој не сака да го задоволи Путин со 100.000 руски војници на границите на Украина.

Неодамнешната принудна оставка на командантот на германската морнарица, откако изрази разбирање за лидерот на Кремљ и рече дека Крим никогаш нема да се врати во Украина – обете широко прифатени ставови меѓу владејачките елити во Берлин – јасно го покажува тоа.

Со инсистирањето на преговарачкиот формат „суперсила до суперсила“ во стилот на Студената војна со САД и со презир отфрлајќи го секое место за ЕУ ​​на масата, Русија, исто така, го повлече тепихот од под оние во Париз, Берлин и Брисел кои сонуваат за нова европска безбедносна архитектура смислена меѓу себе.

Можете да го заборавите повикот на Макрон во говорот на Европскиот парламент минатата недела до лидерите на ЕУ да подготват сопствен план за нова безбедносна шема што треба да се стави пред НАТО, а потоа и пред Русија – тоа веројатно беше повеќе изборна вежба за дома отколку сериозна дипломатска во секој случај, со оглед на добро познатите поделби на ЕУ на оваа тема.

Конечно, и прилично иронично, владеењето на Путин, исто така, ги повлече САД подлабоко во европската безбедност, токму кога двајца последователни американски претседатели се обидоа да го насочат стратегискиот фокус на Вашингтон кон Кина, и токму кога претседателот Џо Бајден тивко сакаше да префрли повеќе од европскиот безбедносен товар врз ЕУ. Конечно имаме Бела куќа која е подготвена да прифати поголема европска „стратешка автономија“, но наместо тоа се најде себеси да се занимава со европската безбедност дење и ноќе.

Без разлика дали Русија ќе започне уште еднаш воена акција во Украина или не – и Путин го подигна влогот толку високо што сега можеби ќе му треба голема отстапка за мирно да се повлече – оваа криза сигурно ќе го обликува видот на НАТО што ќе произлезе од историскиот самит во јуни, каде што Алијансата ќе усвои нов стратешки концепт за прв пат по повеќе од една деценија и ќе го избере следниот генерален секретар.

Руската закана, која се намали до загриженост во претходната стратегија на алијансата – многу помалку итна отколку борбата против тероризмот или мисиите за управување со кризи и стабилизација во далечните места како Авганистан и Ирак – сега е назад, напред и централна.

НАТО се соочува со зголемен притисок од своите источни членки, оние кои ја издржаа советската доминација, да се префрли од својата сегашна стратегија за засилување со минимални постојани сили на источното крило на воена положба поблиску до „напредната одбрана“ од стилот на Студената војна. Ова вклучува повеќе војници и опрема позиционирани во близина на линијата на фронтот како одговор на руските распоредувања во Белорусија и околу Украина.

Веќе ги гледаме првите знаци за ова со тоа што Обединетото Кралство испрати повеќе војници во балтичките земји и Полска, а Франција понуди да го стори истото во Романија, каде што врховниот командант на НАТО препорача копнено присуство, според магазинот „Шпигел“. Соединетите Американски Држави, исто така, најверојатно ќе распоредат повеќе средства за помош на источното крило, додека претходно срамежливите сојузници на НАТО, како што е Шпанија, сега планираат да испратат воени бродови во Црното Море.

Нето резултатот од заканувачкото однесување на Русија јасно ќе биде зголемување на воениот отпечаток на НАТО во поранешните источноевропски сателити на Москва, а не отстранување на западните сили од тие земји како што бараше Путин.

Европските земји имаат само еден сет на вооружени сили, а потребите на источниот фронт веројатно ќе бидат поголеми во наредните месеци, за разлика од оние во Сахел или во Либија, каде што Унијата е сега или на друг начин би можела да се ангажира.

Секако, ЕУ сепак ќе има своја улога, особено ако станува збор за построги економски санкции против Москва или за намалување на европската зависност од рускиот гас. Но, тоа нема да биде на маса, обликувајќи ја идната безбедносна архитектура на Европа.

Оваа криза може да влијае и на профилот на следниот генерален секретар на НАТО. По два последователни актуелни функционери од нордиските нации надвор од одбранбените напори на ЕУ, неколку европски влади, а особено Франција, беа решени да назначат попроевропски кандидат од некоја земја која е од јадрото на ЕУ. Некој кој би можел да го надгледува постепеното пренасочување кон европските сојузници кои преземаат поголема одговорност за својот континент, а Америка е смирувачка присутна во заднина.

Меѓутоа, со оглед на тоа што борбата за Украина ќе потрае и евентуално ќе ескалира, сигурно ќе има притисок од Вашингтон, Лондон и Варшава да се избере традиционален атлантист кој ќе заземе цврст став кон Русија. Путин ќе може само себеси да се обвинува ако завршиме со нов Студен воин во седиштето на НАТО во следните четири години, наместо некој што сака да види дека алијансата еволуира со поголема европска лидерска улога.

Сите овие последици изгледаат како да се подготвени, дури и пред да биде испукан ниту еден истрел – ако таков некогаш се случи.

Затоа, можеби е време да престанеме да претпоставуваме дека Путин е главен стратег кој знае како да ги искористи слабостите и поделбите на Европа, како и непостојаноста на Америка и склоноста кон одвраќање. Неговото однесување на оваа криза е спротивно на наведените цели на Москва.

Путин можеби носи голема базука, но се чини дека е насочена кон неговата сопствена нога.

(Пол Тејлор е истакнат новинар кој повеќе децении ја покрива европската интеграција главно во Ројтерс преку неговите бироа во Париз, Лондон и Брисел. Овој текст е објавен во бриселски „Политико“)