Чудна, смела драма, вели критиката за „Мајка“ на Теона Стругар Митевска
Нормално не би очекувале филм за Мајка Тереза да содржи хеви метал музика, калуѓерки кои танцуваат во бели ноќници среде ноќ, абортус како истакната приказна или ѕвездата од „Девојката со тетоважа на змеј“, Нoми Рапас, како светата албанско-индиска мисионерка која почина во 1997 година. Но, сето тоа и повеќе го добивате во „Мајка“, драма од македонскиот режисер Теона Стругар Митевска, која го отвори делот Хоризонти на Меѓународниот филмски фестивал во Венеција во среда, пишува во својата рецензија филмскиот критичар Стив Понд во рецензијата објавена во TheWrap.
„Мајка“, дел од семејната венецијанска програма, која вклучува и филмови со наслов „Татко“ и „Татко Мајка Сестра Брат“, ги има своите корени во документарната серија „Тереза и јас“, која се емитуваше на Македонската телевизија во 2015 година. Но, за режисер чии филмови честопати прикажуваат жени кои се борат против патријархатот, „Мајка“ сосема намерно зема мал дел од големиот живот и го третира на начини кои се и контемплативни и напаѓачки.
Тоа е очигледно од воведните сцени, кои снимаат од глава со рацете на Мајка Тереза како формираат топчиња леб за да им ги дадат на сиромашните и се поставуваат со смела музика со гитара што ќе му даде на поголемиот дел од филмот метална и панкерска аура. Ова толкување на католичката калуѓерка не го игнорира фактот дека таа го посветила својот живот на помагање на „најсиромашните од сиромашните“, но ја нагласува смелоста на таа одлука и фактот дека една жена во црквата управувана од мажи во 1948 година морала да биде малку луда за да се залага за тоа на начинот на кој го сторила тоа.
На почетокот на филмот, таа чекала Папата да одговори на нејзиното барање да го напушти нејзиниот ред, Сестрите од Лорето, и да формира нов ред што ќе се фокусира на помагање (и прозелитизам) на најсиромашните заедници во Калкута. Огромни писма што го зафаќаат поголемиот дел од екранот пишуваат дека ова е ДЕН 7, започнува одбројување што ќе продолжи низ остатокот од филмот – и ќе наметне нешто како вештачка рамка на овој фикционализиран инцидент од нејзиниот живот.
Сестрите од Лорето го поминуваат поголемиот дел од своето време изолирани зад дебели ѕидови, водејќи училиште, но ретко влегувајќи во заедницата. Тоа не ѝ се допаѓа на Мајка Тереза, која има многу ригидни начини на работење: Убедена дека луѓето премногу лесно можат да се врзат за места и предмети, таа инсистира редовно да го преуредува мебелот во собата што ја дели со колешката калуѓерка, сестра Агњешка (Силвија Хоекс). Додека чека одговор од Папата, таа исто така го дотерува списокот на строги правила што ги смислила за својот нов ред, што ќе вклучува секогаш користење на најевтиниот начин на транспорт, кажување на бројаницата додека патува и гледање на семејството само еднаш годишно.
(Кога сестра Агњешка прашува што ќе се случи во случај на итни случаи како што се смртни случаи во семејството, одговорот е концизен: „Без исклучоци.“)
Уморна од водење манастир зад ѕидови, таа му кажува на својот локален свештеник дека сè изгледа бесмислено и ја споредува својата тешка состојба со неговата. „Ти си маж“, вели таа. „Не можам ништо да направам. Заробена сум овде.“
„Мајка“ го искористува лицето на Рапас, кое може да биде нацртано и строго, особено кога е врамено со облеката на нејзината калуѓерка. Музиката од Магали Грузел и Флеминг Нордкрог се користи штедливо, но ефикасно, редовно навлегувајќи за да инсистира дека работите се сериозни и темни. А драмата е достојна на музиката кога сестра Агњешка испушта бомба и ѝ кажува на Мајка Тереза дека е бремена, испраќајќи ја нејзината претпоставена во апоплектичен напад на гнев.
Сестра Агњешка сака да разговара со локален лекар за абортус, но Мајка Тереза не сака да чуе за тоа, и покрај розовата визија на сестра Агњешка за тоа што ќе се случи ако ја прекине бременоста и сите молчат: „Јас ќе го водам манастирот, а ти ќе продолжиш да инспирираш други и да спасиш милиони и милиони животи.“
Ова не е компромис што Мајка Тереза е подготвена да го поддржи; кога таа му предлага на докторот тој и неговата сопруга да ја примат сестра Агњешка, тој остро вели: „Значи, можеш да се ослободиш од неа? Како тоа е помалку грев?“
Секако, прашањата за верата можат да доведат до прашања за разумот, а часовникот за одбројување што се приближува во филмот – сега сме на ДЕН 3 – ја зголемува тензијата. Значи, Мајка Тереза има целосна хеви метал фантазија, халуцинирајќи младо момче во кујната додека калуѓерки во ноќници танцуваат во затемнети ходници и се превиткуваат на подот. Тоа е доволно за да се запраша една побожна калуѓерка дали Бог го испраќа ѓаволот да ја искушува и мачи поради нејзината суета мислејќи дека може да спаси толку многу луѓе.
Митевска не стигнува до територијата на Кен Расел или „Егзорцистот“ тука, но нејзината и Мајка Тереза на Рапас е прилично намачена пред конечно да стигне писмото на Папата. (Не мислевте дека филмот ќе го намести тоа одбројување, а нема да даде одговор, нели?) Сè уште има време за уште малку хеви метал гитара, но и за трогателна сцена во која Мајка Тереза едноставно ја расклопува одората на калуѓерката што ѝ ја покривала косата поголемиот дел од филмот.
Тоа создава чуден, контрадикторен портрет, но исто така и интригантен. А кога снимате филм за некој што е буквално светец, неколку од тие чудни контрадикции може многу да значи“, ја завршува Понд, својата рецензија.