Борисов му се нуди на Слави Трифонов

Премиерот го повикува шоуменот, кој е вистинскиот победник на изборите во Бугарија, да се изјасни какви ќе бидат неговите чекори, но Слави Трифонов уште молчи

Премиерот и лидер на ГЕРБ, Бојко Борисов, се откажа од идејата за експертска влада, што ја изнесе во изборната вечер и го повика Слави Трифонов да започне со подготовки за управување со земјата. Во својот прв говор по објавувањето на конечните резултати од парламентарните избори, Борисов дури и му понуди поддршка на него и на неговата партија Има таков наро“ за да има „стабилно управување“. Пред своите министри за време на седницата на Советот на министри, Борисов повторно зборуваше за Големо национално собрание.

„Ние бевме одговорни до изборите, со над 500.000 гласачи. Сега колегата политичар Слави Трифонов мора да излезе и да преземе одговорност. Без разлика дали е прв или втор, не е важно. Ние ќе предложиме кабинет, тие нема да го изберат и тој ќе дојде на ред. Најколегијално го замолувам да почне да го формира составот на владата, мнозинството, кој ќе биде претседател на парламентот, комисиите, министрите, замениците министри, зашто ова е сложена задача и да не дезертира. Тие имаат можност за многу стабилно мнозинство во парламентот, имаат доволно – 200 гласа. Ако им треба уште, јас сум подготвен да имам десет дежурни пратеници, за да ги поддржам. За мене е важно да имам стабилна влада, ја сакам државата“, рече Борисов.

„Ако им изгледа политичката ситуација како тешка, ако нема решение, новите избори не се решение. Еве решение, сите зборувавте за Големо национално собрание, за мнозинските избори, еве претседателот Радев нека го поднесе неговиот концепт за уставот, да го свикаме тоа Големо национално собрание, да ги решиме сите проблеми и да почнеме од почеток“, додаде Борисов.

„Човекот кој ќе ја реши иднината на Бугарија се вика Слави Трифонов и тој наскоро мора да каже што ќе прави“, му порача и поранешниот пратеник на БСП, Јавор Бојанков, на водачот на Има таков народ.

Партијата на шоуменот Слави Трифонов е втора политичка сила, а БСП – трета, по изборите на 4 април. Божанков рече дека со овој изборен резултат БСП нема амбиции да формира кабинет или да формира коалиции, но е подготвена безусловно да ја поддржи секоја влада чија цел се совпаѓа со барањата на протестите од минатото лето – оставка на премиерот Бојко Борисов и генералниот обвинител Иван Гешев. Не бараме формула за доаѓање на власт, но безусловно ќе го поддржиме оној што е подготвен да ги отстрани Борисов и Гешев“, порача тој.

„На протестот, сите го кажавме истото – оставка на Борисов и главниот обвинител и сега е време да го сториме тоа“, додаде тој. Претставникот на БСП, кој истакна дека не е партиски член, но потекнува од граѓанска квота, даде пример со вториот круг на локалните избори во Софија – БСП ѝ даде поддршка на Маја Манолова, а десницата не, па Борисов продолжува да управува со градот.

Аналитичарите во Бугарија оценуваат дека изгледа неверојатно дека Борисов би можел да коалицира со една од партиите во парламентот за формирање четврта влада. Очигледно тешката ситуација, според нив, го натера Борисов да предложи „мир“ и да зборува за „експертска влада“. 

Според повеќето оценки изборите донесоа реални промени на политичката сцена во Бугарија. Три нови политички сили влегуваат во Националното собрание – Има таков народ има на Слави Трифонов, Демократска Бугарија на Христо Иванов и Атанас Атанасов и „Исправи се! Мутри, надвор! на Маја Манолова и т.н. Отровно трио. Трите партии имаааат повеќе од 90 пратеници во парламентот со 250 места, така што речиси половина од Националното собрание ќе биде со нови лица. Од парламентот исчезнаа националистите, а големите партии ГЕРБ и БСП веќе не се „големи“.

Ваква ситуација беше видена во Бугарија за последен пат во 2009 година, кога тогашната нова партија ГЕРБ победи на изборите. Претходно, движењето на поранешниот цар го замени половина од парламентот во 2001 година, а првата голема промена во демократската историја беше во 1990 година, кога во бугарскиот парламент влегоа повеќе од една третина некомунисти.

Инаку, што се однесува до националистите кои добија црвен картон на изборите, во 2005 година Атака влезе во Националното собрание за прв пат и тоа беше преседан. Националистите никогаш порано не биле во можност да ја преминат бариерата. Со текот на годините, не само што учеството на националистите стана редовно, туку санитарниот коридор создаден на почетокот околу нив постепено беше отстранет. Во 2017 година, националистите станаа официјален дел од владата и добија министерски позиции, вклучително и министер за одбрана и вицепремиери. Коалицијата меѓу ВМРО, НФСБ и Атака (Обединети патриоти) не само што доби позиции, туку остави и сериозни траги во политиката на третата влада на Борисов. 

„Националистите водеа војна против вредностите на либералната демократија, спроведоа кампања на лажни вести против Конвенцијата на Советот на Европа за спречување и борба против насилството врз жените и семејното насилство, т.н. Истанбулската конвенција и ја принудија владата да се откаже од неа. Тие ги блокираа промените во социјалното законодавство во врска со заштитата на децата во ризик, а на крајот од мандатот ја принудија ГЕРБ да го блокира почетокот на преговорите меѓу Северна Македонија за преговори со Европската унија“, се оценува во анализата на весникот „Дневник“.

Привремените резултати, според анализата, покажуваат дека ниту една од националистичките партии не влегува во парламентот и нема да има никој во следното Национално собрание да заплашува со „родовата еднаквост“, освен ако БСП не го задржи својот курс кон екстремно десните пораки. Но, промената во однос на Северна Македонија, според оваа оценка, е малку веројатна, бидејќи ставот на ВМРО го делат и БСП и Слави Трифонов.

ГЕРБ, според некои оценки во Бугарија, сепак ќе се обиде да формира влада. Но, поверојатно е дека ќе се формира влада со мандат на партијата на Слави Трифонов. Другата можност се избори. Ако владата предложена од ГЕРБ е предводена од Бојко Борисов и е партиска, тоа ќе значи дека партијата решила да не прави сериозни напори, туку едноставно да направи политички гест, бидејќи како малцинска влада нема да добие поддршка од опозициските сили. Ако мандатот стигне до Слави Трифонов, тој ќе преговара со Демократска Бугарија и Исправи се! Мутри, надвор!. Но, и тоа ќе биде малцинска влада. Корнелија Нинова од БСП му подаде рака, но од  партијата на Слави Трифонов пред изборите порачуваа дека тие немаат интерес за коалициска влада со БСП. Така што, неизвесноста околу дилемата што натаму е голема. Според анализите, во одреден момент луѓето ќе почнат да се интересираат не само за тоа кој ќе влезе во владата, туку и за што точно.  (С.Ј.)