Борбата за демократија е клучна за ова време

Здраво на сите и добредојдовте на првиот Самит за демократија.

Овој собир е во моите мисли долго време од едноставна причина: Соочени со постојани и алармантни предизвици за демократијата, универзалните човекови права и — насекаде низ светот, на демократијата ѝ требаат шампиони.

И сакав да бидам домаќин на овој самит затоа што тука – овде во Соединетите Држави, знаеме како и сите други дека обновувањето на нашата демократија и зајакнувањето на нашите демократски институции бара постојан напор.

Американската демократија е постојана борба да живееме до нашите највисоки идеали и да ги излечиме нашите поделби; повторно да се посветиме на основачката идеја на нашата нација заведена во нашата Декларација за независност, која не се разликува од многу ваши документи.

Ние велиме: „Сметаме дека овие вистини се очигледни“ дека сите жени и мажи се создадени еднакви, обдарени од нивниот Творец со одредени неотуѓиви права, меѓу кои животот, слободата и потрагата по среќа.

Демократијата не се случува случајно. Мораме да ja обновуваме со секоја генерација. И ова е итна работа од сите наши страни, според мене. Бидејќи податоците што ги гледаме во голема мера укажуваат на погрешна насока.

„Фридом хаус“ известува, во 2020 година, дека 15-та година по ред забележуваме повлекување на глобалната слобода.

Друг неодамнешен извештај, од Меѓународниот институт за демократија и изборна помош, забележа дека повеќе од половина од сите демократии доживеале пад во барем еден аспект од нивната демократија во последните 10 години, вклучувајќи ги и Соединетите Држави.

И овие трендови се влошуваат од глобалните предизвици кои се покомплексни од кога било и кои бараат заеднички напори за решавање на овие проблеми:

Со надворешен притисок од автократите. Тие се обидуваат да ја унапредат сопствената моќ, да извезуваат и да го прошират своето влијание низ целиот свет и да ги оправдаат своите репресивни политики и практики како поефикасен начин за справување со денешните предизвици. Така се продава.

Со гласови кои сакаат да го разгорат пламенот на општествената поделба и политичката поларизација.

И можеби најважното и загрижувачко од сè – најзагрижувачко од сè, со зголемување на незадоволството на луѓето ширум светот од демократските влади кои сметаат дека не успеваат да ги испорачаат за нивните потреби.

Според мене, ова е одлучувачкиот предизвик на нашето време.

Демократијата – влада на народот, од народот,за луѓето – понекогаш може да биде кревка, но исто така е инхерентно отпорна. Таа е способна за самокорекција и е способна за самоподобрување.

И, да, демократијата е тешка. Сите го знаеме тоа. Најдобро функционира со консензус и соработка. Кога луѓето и партиите кои можеби имаат спротивставени ставови ќе седнат и ќе најдат начини да работат заедно, работите почнуваат да функционираат.

Но тоа е најдобриот начин да се ослободи човечкиот потенцијал и да се одбрани човековото достоинство и да се решат големите проблеми. И наше е да го докажеме тоа.

Демократиите не се сите исти. Не се согласуваме за сè, сите ние на оваа средба денес. Но, изборите што ги правиме заедно ќе го дефинираат, според мене, текот на нашата заедничка иднина за генерациите што доаѓаат.

И како глобална заедница за демократија, ние мора да се залагаме за вредностите што нѐ обединуваат.

Мора да се залагаме за правда и владеење на правото, за слободен говор, слободно собирање, слободен печат, слобода на вероисповед и за сите човекови права на секој поединец.

Мојот покоен пријател, конгресменот Џон Луис, беше голем шампион на американската демократија и за граѓанските права ширум светот, учејќи и добивајќи инспирација од други големи лидери како Ганди и Мендела.

Со своите последни зборови, додека умираше, кон нашата нација минатата година, тој ја потсети нашата земја, цитирам: „Демократијата не е држава, таа е чин“. „Демократијата не е држава, таа е чин“.

Така, во текот на следните два дена, ќе ги собереме лидерите од повеќе од 100 влади заедно со активисти, синдикалци и други членови на граѓанското општество, водечки експерти и истражувачи и претставници од деловната заедница, не – да не тврдиме дека која било од нашите демократии е совршена или ги има сите одговори, но да ги вкрстиме рацете и да ја потврдиме нашата заедничка посветеност да ги подобриме нашите демократии; да споделуваат идеи и да учат еден од друг; и да преземеме конкретни заложби за тоа како – како да ги зајакнеме нашите сопствени демократии и да го потиснеме авторитаризмот, да се бориме против корупцијата, да ги промовираме и заштитиме човековите права на луѓето насекаде. Да се дејствува. Да се дејствува.

Овој самит е почеток на една година на акција за сите наши земји да ги следат нашите обврски и да известуваат следната година за напредокот што го постигнавме.

И додека го правиме ова, Соединетите Држави ќе водат со пример, инвестирајќи во сопствената демократија – во нашата демократија, поддржувајќи ги во исто време нашите партнери ширум светот.

Од најраните денови на мојата администрација, ние продолжуваме – спроведуваме широка агенда за да докажеме дека американската демократија сè уште може да прави големи работи и да ги преземе предизвиците кои се најважни.

Затоа веднаш го усвоивме она што го нарекуваме Американски план за спас за да помогнеме да се стави под контрола оваа пандемија и да се стимулира инклузивно и трајно економско закрепнување што исто така помага да се поттикне глобалниот раст.

Минатиот месец, бев горд што потпишав двопартиска легислатива, вистински чин на консензус меѓу демократите и републиканците во нашата земја: Законот за инвестиции во инфраструктурата и работни места.

Оваа законска регулатива ќе направи генерациска инвестиција да го обезбедиме она што им е најпотребно на луѓето во 21. век: чиста вода, безбедни патишта, брз широкопојасен интернет и многу повеќе – сето тоа ја зајакнува нашата демократија преку создавање добро платени синдикални работни места што ќе се претвори во животи на можности и достоинство за работните луѓе, со подобар пристап до алатките и ресурсите што им се потребни за да напредуваат.

И наскоро – и наскоро, се надевам – се надевам дека ќе потпишам законски нацрт-закон што го нарекуваме план за Build Back Better, кој ќе биде извонредна инвестиција во нашите луѓе и нашите работници и ќе им даде на американските семејства само малку повеќе простор за дишење да се справат со нивните проблеми и нивните можности.

Нашата домашна агенда беше фокусирана на исполнување на потребите на американскиот народ и зајакнување на нашите демократски институции дома.

На мојот прв ден на функцијата, потпишав извршна наредба за унапредување на расната правда и еднаквост. И мојата администрација неодамна ја објави нашата прва Национална стратегија за родова еднаквост и еднаквост.

Негуваме поголема работничка моќ, затоа штокога работниците организираат синдикат за да им дадат глас на нивното работно место, во нивната заедница и нивната земја не е само чин на економска солидарност, туку демократија на дело.

На Американците им олеснуваме да се регистрираат за гласање и го удвоивме бројот на адвокати кои ги бранат и спроведуваат законите за гласачкото право преку нашето Министерство за правда.

И мојата администрација ќе продолжи да се бори за усвојување на два критични закони кои ќе ги поткрепат самите темели на американската демократија: светото право на секој човек неговиот глас да биде слушнат преку слободни, фер и безбедни избори.

Треба да го донесеме она што го нарекуваме Закон за слобода на гласање и Закон за унапредување на гласачките права на Џон Луис за да спречиме дискриминација при гласањето, да обезбедиме основи – пристап до гласачките кутии и да обезбедиме почитување на волјата на гласачите и многу повеќе.

Треба да им го олесниме гласањето на луѓето, а не да им биде потешко. И тоа ќе остане приоритет за мојата администрација додека не го завршиме.

Неактивноста не е опција.

И додека продолжуваме да работиме дома за да ги приближиме Соединетите Држави до она што го нарекуваме „посовршена унија“, ние го удвојуваме нашиот ангажман и поддршката на демократиите ширум светот.

Претходно оваа недела, ја објавив првата стратегија на американската влада за борба против корупцијата, која ја подигнува нашата борба против транснационалната корупција – злосторство што ги троши јавните ресурси и ја намалува способноста на владите да даваат за луѓето и само ја испарува довербата која им е многу потребна на луѓето да ја имаат во својата влада.

Стратегијата вклучува работа со други партнери – сите вие ширум светот – за да се подобри транспарентноста, да се повикаат на одговорност корумпираните актери, да се намали нивната способност да ги користат Соединетите Држави и меѓународните финансиски системи за да сокријат имот и да перат пари.

И денес, горд сум што ја започнувам Претседателската иницијатива за демократска обнова, која ќе ги фокусира напорите низ дипломатијата – низ нашата дипломатија и програмите за странска помош за зајакнување на демократската отпорност и човековите права и – на глобално ниво.

Работејќи со нашиот Конгрес, планираме да одвоиме дури 224 милиони долари [424 милиони американски долари] во следната година за да го зајакнеме транспарентното и одговорно владеење, вклучително и поддршка на слободата на медиумите, борбата против меѓународната корупција, поддршка на демократските реформатори, промовирање технологија што напредува демократија, и дефинирање и одбрана на тоа што се фер избори.

Дозволете ми да ви дадам неколку примери за тоа каква работа е оваа иницијатива – што ќе повлекува: слободни и независни медиуми. Тоа е основата на демократијата. Тоа е како јавноста останува информирана и како владите се повикани на одговорност. И ширум светот, слободата на печатот е под закана.

Значи, ние сме посветени да обезбедиме основни пари за да започнеме нов мултилатерален обид – нашиот Меѓународен фонд за медиуми од јавен интерес – за одржување на независните медиуми ширум светот.

И преку – нашиот УСАИД, ќе формираме нов Фонд за одбрана од клевета за новинари за да помогнеме во заштитата на истражувачките новинари од тужбите за вознемиреност, дизајнирани да ги спречат да ја вршат својата работа – нивната витална работа ширум светот.

Ќе започнеме нови програми за да помогнеме во поврзувањето на антикорупциските активности низ граѓанското општество, медиумите, академската заедница, работната сила и да ги заштитиме укажувачите и да им помогнеме на партнерите да го елиминираат перењето пари и безбедните засолништа.

За да се осигура дека нашите демократии се зајакнуваат со гласот – се зајакнуваат со гласот на сите граѓани, оваа претседателска иницијатива вклучува програми за унапредување на жените и девојките и граѓанскиот ангажман и политичкото лидерство, зајакнување на ЛГБТКЛ [sic] заедницата — плус заедницата — поединците да учествуваат во демократските институции, да промовираат реформи во трудовото право, работни или — и работнички организации.

Тоа вклучува нови линии на напори со нашите партнери за справување со вознемирувањето и злоупотребата преку Интернет и намалување на потенцијалот на земјите да ги злоупотребуваат новите технологии, вклучително и технологиите за надзор, за да ги потиснат правата на нивните луѓе да ги изразат своите ставови.

И ние ќе застанеме зад две иницијативи со брз одговор, меѓусекторски иницијативи кои ги поддржуваат клучните цели на овој самит: програмата Фонд за демократска обнова и Партнерството за демократија. Тоа ќе им овозможи на Стејт департментот и УСАИД да зголемат средства за поддршка на нашите партнери кои работат на демократските фронтови ширум светот.

Мои колеги лидери, членови на граѓанското општество, активисти, застапници, граѓани: Според мене, стоиме на точка на пресврт во нашата историја. Изборите што ги правиме, според мене, во следниот – во овој момент фундаментално ќе ја одредат насоката што ќе ја преземе нашиот свет во наредните децении.

Ќе дозволиме ли назад лизгањето на правата и демократијата да продолжи неконтролирано? Или ќе имаме заедно – заедно – визија и визија – не само „визија“, „визија“ – и храброст уште еднаш да го водиме маршот на човечкиот напредок и човечката слобода напред?

Верувам дека можеме да го направиме тоа и ќе го направиме ако имаме верба во себе, во нашите демократии и едни во други.

За тоа е овој самит.

Со нетрпение очекувам продуктивна сесија и дискусии што ќе ги имаме – ќе ги имаме во текот на следните два дена. Со нетрпение ги очекувам врските што ќе ги изградиме за да ја поддржиме нашата работа што ќе движи напред.

Значи, да се фатиме за работа. Ви благодарам на сите за вашето трпение.

(Џо Бајден е американски претседател. Ова е неговото излагање на првиот Самит за демократија што виртуелно се одржа на 9 и 10 декември со учество на над сто светски лидери)