Американците велат дека економијата е лоша. Но, тие трошат како да е супер

Постои загатка што економистите и политичките стратези ја „џвакаат“ повеќе од една година: економијата е добра, но Американците велат дека е лоша.

И покрај сите видови позитивни вести за инфлацијата (таа се забавува), пазарот на труд (најдобро во една генерација) и трошењето на потрошувачите (се уште робусни!), Американците не можат да се ослободат од својот очај, барем секогаш кога одговараат на повиците од анкетарите.

Во анкетата на Си-Ен-Ен објавена во вторникот вечерта, 72 отсто од сите Американци велат дека работите во земјата денес одат лошо, а 66 отсто рекле дека економијата ќе биде „исклучително важна“ кога ќе се одлучи за кого да гласаат следната година.

Но, само 2 отсто од гласачите велат дека економијата е одлична, според посебна анкета на Њујорк Тајмс и колеџот Сиена објавена претходно оваа недела. Тоа би можело да биде голем проблем за демократите кои се обидуваат да ја продаваат „Бајденомикс“ (Bidenomics) (иако демократите покажаа прилично силен успех на изборите во вторникот)

Но, постои загатка во загатката, а тоа е дека, и покрај она што го велат Американците, тие не се однесуваат како луѓе особено загрижени за економијата.

Луѓето не се стремат да издвојуваат илјадници за билети за Тејлор Свифт, за вечери со стекови и за годишни одмори кога се загрижени од каде ќе им дојде следната плата. Но, тоа е токму она што ние луѓето го правиме, месец по месец, дури и во услови на повисоки стапки на задолжување.

Личната потрошувачката, најголемиот мотор на американската економија, го поттикна американскиот бруто-домашен производ да расте со неверојатна годишна стапка од скоро 5 отсто минатиот квартал – повеќе од двојно повеќе од претходниот квартал.

Се разбира, за да платат за сето тоа, Американците навлегуваат во некои опасни места – нешто што обично не го правите освен ако 1) не сте очајни или 2) пазарот на трудот цвета и се чувствувате дека вашата работа е безбедна.

Иако многумина паѓаат во првата кофа, многу трошат како пијани морнари затоа што знаат дека можат. Затоа Американците влечат пари со алармантна брзина за да ги платат сметките.

Во меѓувреме, Американците натрупуваат рекордни долгови со кредитни картички и заостануваат со тие плаќања. Севкупните салда достигнаа ново високо ниво од 1,08 билиони долари.

Овие натрупани конфликтни чувства не се некој нејасен академски проблем за економистите. Тоа е и политичка загатка што може да ја обликува претседателската трка во 2024 година.

Значи, што покажува?

Според претседателот на ФЕД, Џеј Пауел, „луѓето ја мразат инфлацијата“.

Што е точно, но е луто. На луѓето навистина не им е грижа за инфлацијата кога таа е едвај забележлива 2 отсто или дури 3,7 отсто. Тие се грижат за цените, кои не паѓаат.

Утринската шолја кафе сè уште чини 60 центи повеќе отколку пред пандемијата и нема поттик за Старбакс (или каде било) да ги намали цените сега кога знаат дека се спремни да платат за тоа. Тоа е работа и тоа е нешто што ниту демократите ниту републиканците не можат да го променат.

Плаќањето повеќе за кафе, се разбира, не е забавно, но има подлабоки прашања кои се чини дека ја хранат нашата колективна малаксаност.

Не и најмалку важно: Домувањето – нешто што на Американците им се кажува од раѓање е клучот за создавање богатство – не е толку скапо од 1984 година, благодарение на двојниот удар на високите цени и високите стапки на хипотека. Сега се потребни речиси 41 отсто од месечниот приход на домаќинството за да се покрие плаќањето на главнината и каматата за куќа со средна цена.

За младите луѓе кои живеат од плата до плата, сонот за сопственост на куќа (и финансиската сигурност што доаѓа со тоа) се чувствува фрустрирачки недостапен. И тоа е психолошка рана за чие поправање можеби е потребно многу повеќе од монетарна политика. (Си-Ен-Ен)