Има живот на Месечината. Го донесоа луѓето
Луѓето веќе посеале живот на Месечината, според научната анализа објавена неодамна во списанието Conversation. Неговиот автор го поставува прашањето дали тој живот може да го насели Земјиниот сателит.
Посеан живот во 2019 година
Имено, пред нешто повеќе од пет години, на 22 февруари 2019 година, вселенската сонда Берешит без екипаж, изградена од SpaceIL и Israel Aerospace Industries, стигна во орбитата околу Месечината.
Берешит требаше да стане првото приватно вселенско летало кое ќе направи меко слетување на Месечината, но по неколку технички проблеми се урна на површината на Земјиниот сателит и се распадна на парчиња кои се распрснаа во радиус од околу 100 метри.
Меѓу различните товари на Берешит беа т.н водни мечки, познати како тардигради. Овие микроскопски животни, кои делат предок со инсектите, се нарекуваат и долговечни бидејќи имаат способност да преживеат во најтешките климатски услови, вклучително и вселената. Уште повеќе, тие можат да се вратат во живот неколку децении откако ќе бидат целосно дехидрирани.
„Веруваме дека шансите за задоцнето преживување… се екстремно високи“, рече Нова Спивак, раководител на Фондацијата Arch Mission, непрофитна организација која има за цел да создаде големи складишта на човечкото знаење за Сончевиот систем, во 2019 година.
Фондацијата одржува „резервна копија“ на информации за Земјата – со човечко знаење и планетарна биологија која се складира и испраќа на различни локации во Сончевиот систем во случај да се случи настан кој ќе го уништи животот на Земјата.
Какви услови имаа тардиградите за да преживеат?
За да преживеат на Месечината до денес, долговечните прво морале да преживеат силен удар, а потоа многу високи и многу ниски температури и моќно зрачење. Истражувањето за падот на вселенското летало и способноста на овие животни да преживеат во екстремни услови покажуваат дека таквиот исход е многу веројатен.
Што се водни мечки?
Тардиградите се микроскопски животни со големина помала од еден милиметар. Живеат во сите мориња, свежи води и влажни живеалишта на копно, каде што најчесто можат да се најдат во водениот талог на акумулации на мов, во олуци и на покривите на куќите.
Во неповолни услови, видовите кои живеат на копно пресушуваат, па во состојба на вкочанетост можат да преживеат десетици години, за да оживеат кога условите ќе станат поволни.
Тие имаат четири пара кратки нозе кои завршуваат со ситни канџи, неврони и главно две очи. Тие имаат отвор на устата со кој може да повлечат храна и да ја донесат до цревото што содржи микробиоти. Тие се хранат со содржината на растителните клетки, но и со животни како што се некои видови тркалезни црви (Нематоди). Кога ќе фатат такво животно, го прободуваат и ја цицаат содржината. Тие се размножуваат главно сексуално, но кај некои видови мажјаците не се познати, па затоа се размножуваат партеногенетски, без учество на мажјаци, од неоплодени јајца. По излегувањето на јајцето, активниот век на тардиградот трае од 3 до 30 месеци.
Натприродни вештини за преживување
Тардиградите се познати по нивната отпорност на екстремни услови кои се поголеми од вообичаеното на Земјата, па дури и на Месечината. Кога нивниот метаболизам ќе престане, тие може да се дехидрираат и да изгубат до 95% од водата во телото.
За време на дехидрација, нивното тело може да се намали на половина од својата нормална големина. Нозете потоа исчезнуваат, а се гледаат само канџите. Кога ќе се исушат, тие се собираат во мала топка и влегуваат во длабока состојба на суспендирана анимација која многу наликува на смрт. Нивниот метаболизам се забавува до 0,01% од нормалната стапка.
Оваа состојба, позната како криптобиоза, трае се додека условите за активен живот не станат повторно поволни. Некои видови тардигради синтетизираат шеќер кој делува како антифриз, а некои синтетизираат протеини кои создаваат мрежа на стаклестото тело што им дава на клетките посебен отпор и заштита.
Што сè можат да преживеат?
Дехидрираните возрасни единки можат да преживеат неколку минути на температури од -272°C, што е блиску до апсолутна нула.
Од друга страна, тие можат да издржат високи температури до 150°C.
Тие исто така можат да толерираат високи дози гама зраци од 1.000 до 4.400 Греј (Gy). За споредба, доза од 10 Gy е смртоносна за човекот.
Што се случи со долговечните на Месечината?
Значи, се поставува прашањето дали долговечните можеле да го преживеат падот на леталото и да преживеат до ден-денес во реголитот, прашината на Месечината.
Лабораториските испитувања покажаа дека замрзнатите примероци од видот Hypsibius dujardini, кои се движеле во вакуум со брзина од 3000 km/h, загинале кога се судриле во песокот.
Сепак, тие можеа да преживеат удари со брзина од 2.600 km/h или помалку.
Брзината со која Берешит удри во Месечината беше значително помала – на височина од 150 метри при слетувањето, успеа да забави до 500 км/ч.
Истражувањата покажуваат дека водните мечки можат да преживеат и високи дози на радијација на Месечината.
Имено, Роберт Вимер-Шваингрубер, професор на Универзитетот во Кил, и неговиот тим покажале дека дозите на гама зраци кои допираат до површината на Месечината се ниски во споредба со дозите што можат да ги преживеат овие животни.
За време на 10 години изложеност, тардиградите би акумулирале вкупна доза од околу 1 Gy на Месечината, и тие можат да преживеат помеѓу 1.000 и 4.400 Gy. Конечно, овие издржливи животни не би биле убиени дури ни од екстремните температури што преовладуваат во текот на лунарните денови и ноќи кои траат нешто помалку од 15 дена. Тие се движат од -170°C до -190°C во текот на лунарната ноќ и помеѓу 100°C и 120°C во текот на денот, а како што споменавме, долговечните животни можат да издржат поголеми екстреми.
Колонизацијата сè уште не е можна
Така, долговечните би можеле да го преживеат падот и сите лунарни услови. Меѓутоа, дали можеле да ја колонизираат Месечината е друго прашање.
За да се случи тоа, долговечните би требало да оживеат и да продолжат да функционираат, а за тоа им требаат поволни услови – проточна вода, кислород и храна.
Тоа го нема на Месечината, освен ако некоја идна мисија не ги создаде.
Како и да е, научниците истакнуваат дека ова сеење на живот на Месечината покренува етички прашања, меѓу другото, затоа што претставува контаминација што може да ја попречи идната потрага по живот во вселената./Index.hr