Жустра дебата на европските лидери околу блокадата на Бугарија

Иако разговорите за доделување кандидатски статус на Украина и Молдавија требаше да бидат првата точка на редовната агенда на самитот на ЕУ, лидерите одлучија да ја одложат точката и наместо тоа прво да размислат за нивните утрински разговори со Западен Балкан.

Неколку дипломати на ЕУ им рекоа на новинарите дека остриот тон на Ковачевски, Рама и Вучиќ по средбата ги остави со чувство и разбирање дека ова е „сериозно прашање“ кое треба да се надоврзе на неколку точки, вклучително и блокадата на Бугарија на пристапните преговори со Македонија и состојбата на реформите во Босна и Херцеговина.

Дискусиите за кандидатскиот статус за двете источни членки, исто така, се потешки бидејќи некои земји-членки – предводени од Словенија, Австрија и Хрватска – продолжуваат да инсистираат на доделување кандидатски статус за ЕУ ​​и за Босна.

Еден од најгласните поддржувачи на приемот на Западен Балкан недостасуваше на прагот на двата самити: австрискиот канцелар Карл Нехамер.

Наместо да разговара со новинарите, Нехамер беше зафатен со консултации со своите колеги од Западен Балкан на билатералните состаноци зад затворени врати, изјави за „Еурактив“извор запознаен со ова прашање.

Австрија често се претставуваше како глас за членство на Западен Балкан во институцијата на ЕУ, бидејќи континуирано притискаше да го забрза пристапот на постојните земји кандидати.

Бугарските медиуми објавуваат дека премиерот Кирил Петков бил изложен на вербален напад од лидерите кои беа импресионирани од критиките на балканските лидери на самитот ЕУ-Западен Балкан дека регионот е заборавен и запоставен, слабеејќи го влијанието на Европа на сметка на силите како Русија и Кина.

Претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел рече дека ЕУ „навистина се обидува да најде решение“ и дека се очекува само бугарското собрание да донесе одлука „во следните неколку часа“ за да можеме „да го ослободиме преговарачкиот процес со Северна Македонија и Албанија, која е директно засегната од овој спор“.

Петков пред самитот на европските лидери потврди дека нема да отстапи од ветувањето и додека нема одлука на бугарскиот парламент, Софија нема да го укине ветото.

„Му ветив на бугарскиот народ дека прашањето ќе го реши бугарскиот парламент и јас си го одржувам зборот“, рече Петков пред да влезе на седницата на Советот.

Тој рече дека лично го смета францускиот компромис за многу добар предлог, бидејќи тој ги претвори барањата на Софија во европска политика и дека Скопје „ќе мора да ги прифати нашите барања за да продолжи напред“.

„Ставот на Бугарија остана непроменет. Ставот на Бугарија е разбран и сега сите чекаат, а Европејците чекаат бугарскиот парламент да ја донесе својата конечна одлука“, изјави Петков по завршувањето на дискусијата за проширувањето на Европскиот совет.

Новиот словенечки премиер Роберт Голоб пред попладневниот самит на ЕУ изјави дека Словенија и Австрија нема да ја блокираат Украина да добие кандидатски статус, како што беше сугерирано во некои медиуми. „Но, тоа не значи дека нема да се залагаме за истиот статус за Босна и Херцеговина. Доколку е потребно, ќе продолжиме да инсистираме до утрото“, рече Голоб, цитиран од словенечката новинска агенција СТА.

„Она што е важно е дека двете земји (Словенија и Австрија) многу се залагаат за доделување кандидатски статус на БиХ без дополнителни услови“. Тој објасни дека има неколку опции и „мора да видиме каде би можеле да најдеме консензус“.

Најважно е, рече тој, не е да се задоволи Словенија, туку да се испрати сигнал до босанските граѓани за да бидат задоволни.

„Бидејќи народот на БиХ не е одговорен за ситуацијата во која се наоѓа, и тие беа во војна пред дваесет години и сега надежта полека истекува“, нагласи тој.

Словачкиот премиер Едуард Хегер изјави за „Политико“ дека „добрата работа“ во врска со дискусијата со лидерите од Западен Балкан утринава била таа што „беше многу искрена“. Има потреба да се сфати дека „многу работи се случија“ од последниот самит од ваков вид, рече тој, укажувајќи на руската инвазија на Украина.

Сега има „сосема нова“ атмосфера во Европскиот совет, рече тој, додавајќи: „Би рекол дека ова е нов Европски совет во овој момент, што мислам дека – и тоа им го кажав на сите лидери на земјите од Западен Балкан – дека ова е надеж за нив, дека работите ќе се сменат, всушност, тие се веќе променети. И ние испраќаме силен сигнал и до нив, и тоа го мислиме“.

Европските лидери, рече словачкиот лидер, „се посветени навистина да работат напорно за да ја направат Европа повторно голема“.