Војни за вода: Како конфликтите околу ресурсите ќе се зголемуваат во услови на климатски промени

Од непостојани врнежи до големи суши, глобалното затоплување ја зголемува конкуренцијата за вода низ целиот свет, со зголемени конфликти поврзани со водата

Од Јемен до Индија и делови од Централна Америка до африканскиот Сахел, околу една четвртина од луѓето во светот се соочуваат со екстремен недостиг на вода што ги разгорува конфликтите, социјалните немири и миграцијата, соопштија експертите за вода во средата.

Со зголемувањето на популацијата во светот и климатските промени кои доведоа до повеќе непостојани врнежи од дожд, вклучително и сериозни суши, расте конкуренцијата за се пооскудната вода, велат тие, укажувајќи на сериозни последици.

„Ако нема вода, луѓето ќе почнат да се движат. Ако нема вода, политичарите ќе се обидат и ќе стават рака на неа и можеби ќе почнат да се борат“, предупреди Кити ван дер Хејден, шеф за меѓународна соработка во Министерството за надворешни работи на Холандија.

„Заканите како овие ме држат буден ноќе“, рече дипломатот на веб-семинар организиран од Институтот за светски ресурси (WRI), истражувачка група со седиште во САД.

Според WRI, 17 земји се соочуваат со „екстремно високо“ ниво на воден стрес, додека повеќе од две милијарди луѓе живеат во земји кои доживуваат „висок“ воден стрес.

Едно од четири деца ширум светот ќе живее во области со екстремно висок стрес за вода до 2040 година, проценуваат истражувачите.

Во однос на достапноста на водата, „во одреден момент ќе го удриме ѕидот, и тој ѕид може да биде различен на различни места“, рече Хајден.

Климатските промени го зголемуваат предизвикот, рече таа, со градовите како што се индискиот Ченаи и јужноафриканскиот Кејп Таун, кои се борат со сериозен недостиг на вода во последните неколку години, делумно поврзано со непостојани врнежи од дожд.

Споровите околу водата ссо милениуми претставуваа точка на палење, водејќи кон политичка нестабилност и конфликти, велат експертите за вода.

И „ризиците од спорови поврзани со вода растат .. делумно поради зголемениот недостиг на вода“, рече Питер Глејк, ко-основач на Институтот за Пацифик со седиште во Калифорнија, кој заеднички го објави извештајот со WRI и The Water, Peace and Security Partnership.

Но, како што расте недостигот на вода, системите за вода стануваат сè повеќе цели и во други видови конфликти, рече Глејк, чиј институт состави хронологија на конфликтите за вода што датираат од пред 5000 години.

Во Јемен, повеќегодишните борби ја уништија инфраструктурата за вода, оставајќи милиони луѓе без безбедна вода за пиење или за одгледување култури. Бунарите и другите водоводни објекти се исто така цели во Сомалија, Ирак, Сирија и други земји, рече тој.

Попаметно наводнување

Повторувачките суши во делови од Централна Америка и африканскиот Сахел во последниве години ја активираат миграцијата бидејќи земјоделците, чии жетви беа десеткувани од слабите врнежи, бараа засолниште и работа во други земји.

Еден клуч за справување на недостигот на вода е зголемување на инвестициите за штедење на употребата на вода во земјоделството, индустрија која апсорбира повеќе од две третини од водата што ја користат луѓето секоја година, велат експертите.

Земјоделците во некои области погодени од суша се префрлаат на поефикасно наводнување со прскалки или капка по капка и користат алатки за далечинско следење за да се осигурат дека применуваат точна количина на влага во вистинско време и на вистинско место, велат тие.

Зачувувањето на шумите, мочуриштата и сливовите, вклучително и оние околу градовите, може да помогне во апсорпција на врнежите, помагајќи да се намалат загубите на земјоделските култури од поплавите и сушата.

„Каде што е можно, таквата зелена инфраструктура треба да се користи со или наместо традиционална физичка инфраструктура како брани, или акумулации“, рече Чарлс Исланд, шеф за глобални и национални иницијативи за вода на WRI.

Тоа е и затоа што може да чини помалку и затоа што поттикнува зачувување на екосистемите, рече тој.

Бидејќи водата станува сè поскапоцена, заедниците што живеат во жаришта со недостиг на вода мора да бидат вклучени во донесувањето одлуки за нејзино користење и управување, велат експертите.

„Само на тој начин можеме да направиме вистински напредок“, рече Хајден, истакнувајќи дека жените и младите треба да имаат силен глас во тие одлуки.

Таа рече дека се достапни низа опции за справување со влошениот недостиг на вода, но нивното практикување може да биде предизвик.

„Ние знаеме дека има многу решенија, но за да ги спроведеме, сè уште се соочуваме со многу бариери, било да се тоа технички, финансиски или од аспект на политичка волја“, рече таа. (Светски економски форум)