Уставен суд на Хрватска: Милановиќ и да поднесе оставка не може да биде мандатар или премиер

Претседателот на Хрватска, Зоран Милановиќ, не може да биде ниту мандатар, ниту премиер, дури и да поднесе оставка, изјави денеска Мирослав Шепаровиќ на прес-конференција по вонредната седница на Уставниот суд.

Два дена по изборите за хрватскиот Сабор, Уставниот суд на Хрватска одржа вонредна седница за парламентарните избори и ангажманот на претседателот Зоран Милановиќ, а по завршувањето на јавноста ѝ се обрати претседателот на Уставниот суд, Мирослав Шепаровиќ.

„Без разлика на уставно неприфатливото однесување на претседателот на Републиката и непочитувањето на предупредувањето од 18 март 2024 година, Уставниот суд не ја доведува во прашање волјата на гласачите изразена на изборите одржани на 17 април 2024 година“. – изјави Шепаровиќ.

„Поаѓајќи од своите уставни овластувања во процесот на следење на уставноста и законитоста на изборите, како и неговите општи надзорни овластувања како чувар на Уставот, Уставниот суд утврдува дека претседателот на Републиката со своите изјави и однесување и дека претходно, согласно предупредувањето од 18 март 2024 година., не поднесе оставка од функцијата претседател на Републиката, го доведе во позиција да не може да биде ниту мандатар за состав на идната Влада, ниту премиер“, рече Шепаровиќ.

На 18 март Уставниот суд го предупреди Милановиќ дека неговата кандидатура на листата на која било партија или листа и истакнувањето како кандидат за премиер е некомпатибилна со неговите овластувања како претседател.

„Тој беше предупреден дека мора да поднесе оставка доколку одлучи да се кандидира Уставниот суд ги покани претседателот и СДП да престанат со активностите што се спротивни на Уставот“, рече Шепаровиќ.

Тој рече дека Уставниот суд утврдил дека СДП постапил по предупредувањето на Уставниот суд, но: „Милановиќ го прекрши Уставот. Тој не само што не ја послушал одлуката на Уставниот суд, туку и се ставил во позиција на учесник на изборите. Во текот на целата кампања постапуваше спротивно на Уставот“.

„Тие две позиции се исклучени, а учесниците на сите избори ги предупредуваме дека мора да бидат свесни за овој факт при предлагање на иден претставник. А доколку има потреба ќе донесеме посебна одлука. Од 18 март Уставниот суд не сакаат дополнително да влијаат на волјата на гласачите“, рече претседателот на Уставниот суд.

Тој рече дека на денешната седница било дадено новото соопштение и предупредување: „Девет судии биле за, тројца против, а еден отсуствувал“.

На прашањето дали Милановиќ може да поднесе оставка и да стане мандатар, тој одговори дека навреме бил предупреден: „Сите се должни да се придржуваат до Уставот и законот. Уставот е пред се. Претседателот навреме беше предупреден дека може учествуваат во кампањата, но дека мораше да поднесе оставка не поднесе и сега веќе не може да биде мандатар, Уставниот суд може да ја поништи таквата одлука.

Тој не може да биде кандидат за мандат и претседател истовремено.

„Тој сега е претседател, но и дека, како што самиот изјави, е мандатар. Според Уставот, претседателот му го доверува мандатот на оној кој врз основа на извршените консултации, носи потписи. Тој не може истовремено да учествува во консултации на кои би бил претседател и иден мандатар“, повтори Шепаровиќ.

Шепаровиќ рече дека во случај претставниците да донесат 76 потписи со желба Милановиќ да биде мандатар, Уставниот суд може да ја поништи таквата одлука.