Турција најавува одмазда по терористичкиот напад во Истанбул

ИСТАНБУЛ – Турската полиција во понеделникот соопшти дека привела една Сиријка за која се сомнева дека е поврзана со курдски милитанти и дека таа признала дека поставила бомба што експлодирала на раздвижената пешачка авенија во Истанбул, при што загинаа шест лица, а неколку десетици други се ранети.

Експлозијата во неделата се случи на авенијата Истиклал, популарна улица обложена со продавници и ресторани што води до иконскиот плоштад Таксим.

„Пред малку, лицето кое ја остави бомбата беше приведено од тимови на нашата полиција во Истанбул“, изјави рано во понеделникот министерот за внатрешни работи Сулејман Сојлу. Полицијата подоцна ја идентификуваше осомничената како Ахлам Албашир, сириска државјанка.

Полициската управа во Истанбул соопшти дека биле прегледани видеа од околу 1.200 безбедносни камери и биле извршени рации на 21 локација. На сослушување се приведени и најмалку 46 други лица.

Осомничената, наводно, го напуштила местото на настанот со такси откако оставила експлозиви од типот ТНТ на преполната авенија, соопшти полицијата.

Неделната експлозија беше шокантен потсетник за вознемиреноста што го следеше турското население во годините кога таквите напади беа вообичаени. Земјата беше погодена од низа смртоносни бомбашки напади меѓу 2015 и 2017 година, некои од групата Исламска држава, други од курдски милитанти кои бараат зголемена автономија или независност.

Полицијата соопшти дека осомничената им кажала за време на нејзиното испрашување дека била обучена како „специјален разузнавач“ од забранетата Курдистанска работничка партија, како и од сириската курдска група Партијата на демократската унија и нејзиното вооружено крило. Таа илегално влегла во Турција преку сирискиот пограничен град Африн, се вели во соопштението на полицијата.

Осомничената ќе побегнела во соседна Грција доколку не била приведена, изјави министерот за внатрешни работи.

Претходно, Сојлу рече дека безбедносните сили веруваат дека инструкциите за нападот дошле од Кобане, мнозинскиот курдски град во северна Сирија, кој граничи со Турција. Тој рече дека нападот ќе биде одмазден.

„Знаеме каква порака сакаат да ни ја дадат оние што ја извршија оваа акција. Ја добивме оваа порака“, рече Сојлу. „Не грижете се, ние ќе им вратиме дебело за возврат“.

Сојлу, исто така, ги обвини Соединетите Држави, велејќи дека пораката со сочувство од Белата куќа е слична на „убиецот кој прв се појавил на местото на злосторството“. Турција е бесна од поддршката на САД за сириските курдски групи.

Во својата порака со сочувство, Белата куќа соопшти дека остро го осудува „актот на насилство“ во Истанбул, додавајќи: „Ние стоиме рамо до рамо со нашиот сојузник во НАТО (Турција) во борбата против тероризмот“.

Турската телевизија објави снимка на која наводно се гледа како главната осомничена е приведена во куќа каде што таа наводно се криела. Се наведува дека полицијата при претресот на куќата, исто така, запленила големи количини пари, златни предмети и пиштол.

Полицијата подоцна објави и фотографија на која се гледа како жената стои меѓу две турски знамиња, со лисици.

Министерот им рече на новинарите дека курдските милитанти, наводно, дале наредба главниот осомничен да биде убиен за да се избегне трага од докази за нив.

Гувернерот на Истанбул Али Јерликаја рече дека од 81 лице кои се хоспитализирани, 57 се отпуштени. Шест од ранетите се на интензивна нега, а двајца од нив се во животна опасност, рече тој. Шестмината кои загинаа во експлозијата се членови на три семејства, а меѓу нив има и деца на возраст од 15 и 9 години.

Авенијата Истиклал беше повторно отворена за пешачки сообраќај во понеделникот во 6 часот наутро, откако полицијата го заврши увидот на местото на настанот. Луѓето почнаа да оставаат каранфили на местото на експлозијата, додека улицата беше украсена со стотици турски знамиња.

Меџид Бал, 63-годишен сопственик на киоск, рече дека неговиот син бил зафатен во експлозијата и го повикал од местото на настанот.

„Тато, има мртви и ранети лежат на земја. Бев здробен кога станав“ да трчам, ја цитираше Бал неговата изјава.

Работникот во ресторанот Емрах Ајдиноглу рече дека разговарал на телефон кога ја слушнал експлозијата.

„Погледнав низ прозорецот и видов луѓе како трчаат“, рече 22-годишната девојка. „Луѓето лежеа на земја, веќе видливи од аголот на улицата (јас бев внатре). Се обидуваа да повикаат (помош), без разлика дали се работи за брза помош или полиција. Сите тие викаа и плачеа“.

ПКК е во бунт во Турција од 1984 година. Оттогаш во конфликтот загинаа десетици илјади луѓе.

И Анкара и Вашингтон ја сметаат ПКК за терористичка група, но тие се разидуваат по прашањето на сириските Курди, кои се бореа против групата Исламска држава во Сирија.

Во последниве години, турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган водеше широка акција против милитантите, како и против курдските пратеници и активисти. Во услови на вртоглаво растечка инфлација и други економски проблеми, антитерористичката кампања на Ердоган е клучна точка за да ги собере луѓето околу него пред претседателските и парламентарните избори следната година.

По нападите меѓу 2015 и 2017 година, во кои загинаа повеќе од 500 цивили и безбедносен персонал, Турција започна прекугранични воени операции во Сирија и северен Ирак против курдските милитанти, додека, исто така, сузбиваше курдски политичари, новинари и активисти дома.

„За речиси шест години не доживеавме сериозен терористички инцидент каков што доживеавме вчера вечерта во Истанбул. Ние се срамиме пред нашата нација во овој поглед“, рече Сојлу.

Турското медиумско орган воведе ограничувања за известување за неделната експлозија – потег со кој се забранува употреба на видеа одблиску и фотографии од експлозијата и нејзините последици. Врховниот совет за радио и телевизија во минатото воведе слични забрани, и по напади и по несреќи. (АП)