Сто илјади луѓе на улиците на Варшава против забраната на абортусот

Најголеми протести против владејачката партија Право и правда откако дојде на власт во 2015 година

Околу сто илјади демонстранти излегоа на улиците на полскиот главен град Варшава во петокот, на најголемата демонстрација на народен гнев насочена против владејачката партија Право и правда (ПиС), откако таа ја презеде власта во 2015 година.

Протести се одржуваа низ целата земја откако Уставниот трибунал на Полска неодамна прогласи дека абортусите во случаи кога на фетус му е дијагностициран сериозен и неповратен дефект при раѓањето се неуставни. Ваквите постапки сочинуваат околу 96 отсто од легалните абортуси во Полска, која веќе има некои од најрестриктивните закони за абортус во Европа.

Во средата, активистите за избор повикаа на „штрајк на жените“ што привлече над 400.000 луѓе на протести во над 400 градови низ градовите на централна Европа.

Само неколку часа пред протестот во петокот, Анджеј Дуда, десничарскиот претседател на Полска, го објави она што тој го опиша како „законодавно решение“ за политичката криза, предлагајќи да бидат дозволени терминации во случаи каде што има вродени дефекти. Терминација на фетусите со состојби како Даунов синдром, сепак, ќе бидат забранети.

Силно критикувана од медицинските и правните установи во Полска, интервенцијата на Дуда не направи многу за да го смири гневот што го остави владата и нејзиниот де факто лидер, основачот на ПиС, Јарослав Качињски.

Во петокот, десетици илјади демонстранти се собраа на места низ градот, извикувајќи „Мислам, чувствувам, одлучувам“ и анти-ПиС слогани.

Протестите, одржани во време кога владата воведува сѐ построги ограничувања како одговор на наглиот пораст на коронавирусни инфекции и жртви во последните неколку недели, се карактеризираат со хумористични пароли и плакати и ангажман на Полјаците во тинејџерските години и раните 20-ти.

Но, имаше и насилни инциденти, бидејќи групи националисти облечени во црно ги напаѓаа демонстрантите на улиците во центарот на Варшава. Според полската полиција, неколкумина од уапсените носеле ножеви и палки.

Претходно оваа недела, Качињски се обрати до нацијата повикувајќи ги своите приврзаници да ги бранат црквите од протестите, откако беа нарушени службите и во некои случаи црквите се обезличија за време на протестите минатиот викенд. Некои го обвинија водачот на ПиС за имплицитно охрабрување на екстремно десничарските групи да ги напаѓаат демонстрантите.

Во петокот вечерта, собрани во центарот на Варшава, десетици илјади демонстранти маршираа на север кон предградието каде што живее Качињски, за потоа да бидат блокирани од стотици полицајци за немири.

„Само што разговарав со една млада жена која ми рече дека има 24 години и дека таа не сторила ништо во последните шест дена освен протест“, рече за радиодифузерот ТВН Маја Војчиковска, една од организаторите на протестот. „Има неверојатна енергија, нема да ја потрошиме“.

Премиерот Матеуш Моравјецки вети дека пратениците ќе продолжат со законите брзо, но демонстрантите не беа воодушевени.

„Ова е обид да се ублажи ситуацијата за ПиС, но ниту еден разумен човек не треба да паѓа на тоа“, изјави активистката и левичарска пратеничка Јоана Шоринг-Вилгус за Ројтерс.

Владата ги обвини демонстрантите дека ги ризикуваат животите на старите лица пркосејќи им на строгите правила за пандемија против големите собири. Полска во петокот објави дневен рекорд на повеќе од 21.000 нови случаи на Ковид-19.

Исто така, започна сузбивање на правата на ЛГБТ и реформа на судството, за кои Европската унија вели дека го нарушува владеењето на правото. ПиС вели дека се обидува да ги заштити традиционалните полски вредности од оштетување на западниот либерализам.

Анкетите за јавното мислење покажаа дека поддршката за партијара драстично опаѓа во последните неколку недели. (Според агенциите)