Стејт департмент: Сериозна корупција и недолично однесување на судството во Македонија
Сериозна владина корупција, недостиг на одговорност за родово и семејно насилство, нечовечко и понижувачко постапување и пренатрупаност во затворите, насилство и закани за насилство врз новинари, злосторства кои вклучуваат насилство и закани за насилство насочени кон припадници на ЛГБТ-и заедницата – се клучните забелешки за состојбите со човековите права во Македонија во најновиот извештај на американскиот Стејт департмент.
Во извештајот се наведува дека законот предвидува кривични казни за обвинети официјални лица за корупција, дека Владата генерално го спроведува тоа, но имало значителни извештаи за функционери кои се инволвирани во корупција.
„Владата останува најголемиот работодавач во земјата, а невладините организации изјавија дека доминантната улога на владата во економијата создава можности за корупција. Јавните анкети постојано ја наведуваа корупцијата како една од главните грижи за граѓаните“, се наведува во извештајот од Стејт департментот.
Извештајот укажува и на случаите на отсуство на судска независност и намалената доверба на јавноста во правосудството.
„Уставот предвидува автономни и независни судови, но Владата не секогаш ја почитувала судската независност и непристрасност. Случаите на несоодветно однесување на судството, несоодветниот политички и деловен притисок врз судиите, долготрајната правда, како и несоодветното финансирање и екипирање на судството продолжија да ја попречуваат ефикасноста на судовите и да влијаат на довербата на јавноста во владеењето на правото“, се наведува во извештајот.
Понатаму се наведува и дека „судовите работеа со значително доцнење, особено во случаите на корупција од висок профил и предметите со повеќе обвинети“. Поконкретно , во извештајот стои:
„Според Судскиот совет, екстремно ниската доверба на јавноста во судството се должи на значителната судска корупција, на тоа што судиите намерно ги одложуваат судењата или апелационото разгледување за да овозможат стапување на сила на статутот на застареност, особено во случаи од висок профил во кои се вклучени богати и влијателни бизнисмени или политичари; на перцепцијата дека судиите соработуваат со бранителите за поткуп или тргување со влијание и на конфликтот на интереси во комбинација со непотизам. Советот рече дека обвинителите покажале професионално недолично однесување и корупција преку слабо гонење и намерно прекумерно или недоволно обвинение кое не е поткрепено со докази. Граѓанското општество и медиумите известија за фрустрираност во јавноста во врска со нееднаквиот правосуден систем со неказнивост за оние со пари и врски. Јордан „Орце“ Камчев, некогаш прогласен од магазинот Форбс во 2016 година за најбогат поединец во земјата, на 6 ноември беше ослободен од нискобезбедниот затвор во Струга, откако одлежа вкупно 14 месеци и покрај повеќекратните казни за корупциски злосторства. Според медиумите, Камчев си обезбедил ослободување од затворот откако судот му ги ублажил двете затворски казни“.
Притоа Стејт департментот ги цитира оценките на граѓаните, граѓанските организации и правните аналитичари, според кои правосудниот систем е пристрасен во корист на богатите кои се обвинети. Според декемвриската анкета на Меѓународниот републикански институт, само 4 отсто од испитаниците имале целосна доверба во правосудниот систем, што е најниско ниво на доверба измерено од независноста на земјата.
Извештајот укажува и на лошите состојби во затворите, нехумани услови во пренатрупаните затворски оделенија и корумпираниот персонал , како и дека полицијата злоупотребувала притвореници и затвореници и кон нив употребувала прекумерна сила.