Словенија сака самитите ЕУ-Западен Балкан да станат регуларни – еднаш годишно

Редовните самити би претставувале тип на притисок до земјите-кандидати, а и обврска на ЕУ да го оствари ветеното

Претседателството на Словенија со ЕУ ќе биде домаќин на самитот ЕУ-Западен Балкан на почетокот на октомври и неговата желба е овие самити да бидат редовен годишен настан како средство за забрзување на процесот на проширување на ЕУ, изјави министерот за надворешни работи Анже Логар.

Ваквите редовни самити би претставувале „важен тип на притисок“ врз земјите во регионот да постигнат напредок во пристапувањето, а во исто време да се стави товарот на ЕУ да направи значајни чекори, рече Логар на прес-конференција на Стратешкиот форум во Блед во средата (1 септември).

Коментарот дојде како одговор на прашањето што постигна Словенија како претседавачка земја со ЕУ за да го унапреди проширувањето и да ја надмине блокадата на Бугарија врз Северна Македонија за отворање пристапни преговори.

Логар рече дека програмата на словенечкото претседателство со ЕУ јасно подвлече дека ЕУ ветила одреден напредок доколку се исполнат условите, што значи дека доколку се исполнети овие услови, „должност на ЕУ е да ги почитува своите зборови“.

Тој призна дека имало многу критики за неуспехот на ЕУ да го одржи својот збор, но истакна дека овие одлуки биле донесени со консензус во ЕУ, што барало многу дипломатски напор.

„Правиме сѐ што е во наша моќ за да постигнеме напредок“, рече тој, но истакна дека отсуството на влада во Бугарија ја влоши ситуацијата бидејќи „недостасува еден соговорник“.

Од април, Бугарија одржа два пати избори и не успеа да избере редовна влада. Трети избори претстојат пред крајот на годината.

Словенија ќе биде домаќин на самитот ЕУ-Западен Балкан во октомври во рамките на нејзиното претседателство со ЕУ.

Словенечкиот премиер Јанез Јанша истакна дека кога се создаваше ЕУ, татковците -основачи не зборуваа за истокот и западот, туку за Европа во целина. „Проширувањето е алатка за постигнување на оваа цел“, рече тој.

Тој предупреди на иднината без проширување. Бугарското и хрватското претседателство сакаа да го унапредат проширувањето за време на нивниот мандат на чело на Советот на ЕУ, но другите прашања беа третирани како приоритет во тоа време. „Тоа беше управување со кризи, сега треба да се фокусираме на стратешкото прашање за проширување“, рече тој.

Според Јанша, проширувањето мора да биде постојано во агендата на ЕУ, како што беше пред Словенија да се приклучи на блокот. „Ќе се потрудиме да направиме барем неколку чекори напред“.

Полскиот премиер Матеуш Моравјецки, исто така, повика на проширување што е можно поскоро, посочувајќи дека алтернативите Турција, Русија и Кина може да го зголемат своето присуство во регионот.

Албанскиот премиер Еди Рама рече дека е среќен што земјите од Западен Балкан конечно се поканети на разговор за иднината на Европа во Блед. „Ние не бараме лиценца за да бидеме Европејци. Ние сме Европејци, без разлика што мислат Европејците… Не зборуваме за членство. Но, само отворете ги пристапните преговори“, рече тој.

Бугарскиот претседател Румен Радев рече дека процесот на интеграција е прашање на дијалог и консензус. Реформите во различни области секако се задолжителни, но основите на ЕУ се европските вредности, рече тој. „Значи, кога зборуваме за проширување, не смееме да ги заборавиме вредностите. Ова мора да биде стабилен, неповратен процес. И за да се увериме во ова, мора да се вратиме на вредностите“. (Еурактив)