Скандали ја потресуваат Унгарија на Орбан: „Веќе вака не може“

Унгарскиот премиер Виктор Орбан се соочува со најголемата политичка криза откако се врати на власт во 2010 година, по шокантните оставки на две блиски сојузнички во саботата поради сексуална злоупотреба на деца. Унгарската претседателка Каталин Новак и поранешната министерка за правда Јудит Варга, најистакнатите жени на владејачката партија Фидес, во саботата поднесоа оставки поради помилување на соучесник на осуден насилник на деца.

Како што се наближуваат претседателските и европските избори во Унгарија во јуни, Орбан се соочува со редок јавен презир, при што цел на него се инсајдерот на владата и поранешниот сопруг на Варга, Петер Маџар, кој се крена против системот на моќ на премиерот. Од враќањето на власт во 2010 година, „ниту еден политички скандал немал толку конкретен и сериозен политички ефект“, се вели во извештајот на тинк-тенкот „Политички капитал“.

„Она што ги прави овие настани исклучителни е тоа што една контроверзност води кон друга, а владата едноставно не може да стави крај на тоа“, објаснува нивниот аналитичар Роберт Ласло за АФП.

Непотизам и корупција
По неочекуваните оставки на две моќни жени, Питер Маѓар, кој имаше неколку високи позиции во државните компании, на социјалните мрежи го критикуваше раководството на Фидес. „Не сакам да бидам дел од систем во кој вистинските виновници трчаат под женски здолништа“, напиша тој на Фејсбук и најави повлекување од две јавни претпријатија.

Во неделата навечер, Маѓар отиде чекор понатаму со долго интервју за YouTube каналот Партизан, еден од ретките преостанати независни медиуми што не танцуваат на мелодијата на владата. Во објавеното видео, кое собра повеќе од 1,6 милиони прегледи, Маѓар ја критикува ендемската корупција во Унгарија.

Тој го осуди огромното богатство што го акумулирало внатрешниот круг на Виктор Орбан со годините, додека Брисел замрзнува милијарди евра поради сомневање за злоупотреба на европските фондови. „Сега е време да се каже дека не може вака да продолжи“, решителен е Маѓар, прашувајќи се дали е „нормално“ што „неколку семејства поседуваат половина земја“.

„Скандалот го погоди столбот на владата на Орбан“
Тој, исто така, го нападна моќниот шеф на кабинетот на Орбан, Антал Роган, нарекувајќи го „кардиналот Ришелје“ на Фидес, за кој тврди дека има речиси целосна контрола врз владините комуникации, споредувајќи го со француски кралски советник од 17 век.

Маѓар сè уште не одговорил на барањето на АФП за коментар. Портпаролот на Орбан рече дека „владата не е загрижена за очајните обиди на безнадежните луѓе“, без да даде дополнителни детали. Орбан не го коментираше скандалот речиси една недела, а молчи и на социјалните мрежи, додека сите очи се вперени во неговото годишно обраќање за состојбата на нацијата закажано за сабота.

„Скандалот го погоди столбот на владата на Орбан, која потроши значителна сума пари и енергија градејќи репутација на заштитник на децата“, рече директорот на институтот Полити Солушнс, Андрас Биро-Наѓ за АФП. Тој рече дека гневот на јавноста бил поттикнат од фактот што поранешниот претседател Новак, исто така поранешен унгарски министер за семејство, бил лицето на политиките „центрирани на семејството“.

Понатамошен напад врз новинарите
И покрај ненадејните оставки, сѐ уште не е понудено објаснување за претседателското помилување. Калвинистичкиот бискуп и советник на претседателот, Золтан Балог, ги потврди медиумските извештаи дека го поддржал помилувањето на поранешниот заменик-директор на домот за деца, кој помогнал да се прикрие сексуалната злоупотреба на децата од страна на директорот.

По минатонеделните протести поттикнати од опозицијата, влијателни активисти повикаа на утре уште еден собир. Останува прашањето дали Орбан може доволно брзо да го смени овој тренд.

„Во моментов, не се чини веројатно дека ќе биде нарушена репутацијата на Орбан меѓу поддржувачите“, се вели во својот извештај „Политички капитал“, со оглед на тоа колку цврсто националистичкиот лидер ја воспоставил својата моќ. Но, експертите очекуваат владата да започне понатамошна акција против независниот печат, кој го разоткри скандалот со помилувањето.