Што содржи „најужасното сценарио“ за НАТО и за Украина?
Десетиците милијарди долари американска воена помош за Украина и нејзините соседни земји купува малку време – веројатно една година или нешто повеќе – за Киев и ЕУ. Но, дури и со нова додадена европска помош Украина нема да ја добие војната и во најдобар случај може да ја подобри позицијата во какви било преговори.
Украина допрва треба да мобилизира и подготви десетици илјади луѓе за фронтот, додека Русија уништи значителен дел од нејзината енергетика и продолжува да прави хаос. Зачестија и песимистичките предвидувања за деморализацијата на Украинците од сознанието дека конфликтот би можел да биде многу, многу подолг, а кога ќе започне реконструкцијата, најмладите и работоспособните ќе бидат умрени, а населението најверојатно ќе биде десетици милиони помало од февруари 2022 година. Што не значи дека тезата за руските војници на западната украинска граница исчезна и дека САД и НАТО не треба да се подготват за тоа. Како и за полошо.
„Во суштина, она што го очекуваме за Украина во 2024 година е што е можно посилно одбранбено држење, но и претпоставка дека Украинците веројатно ќе изгубат одредено тло пред Русите“, рече Метју Савил, директор за воена наука, за Ројтерс Институт за стратегија RUSI.
„Украинската армија ќе изгуби позиции“, смета и неговиот колега Џек Ватлинг. Прашање е колку и кои населени места ќе бидат погодени. Може ли Украина сè уште да функционира како остварлива земја ако Харков, на пример, падне? Да, велат аналитичарите, но тоа би било катастрофален удар и за духот на Украинците и за економијата. Русите се обидуваат да „создадат чувство на безнадежност“.
Постои „сериозен ризик“ Украинците да ја загубат војната оваа година ако „почнат да мислат дека не можат да ја добијат и дека нема смисла да се бориме и да гинеме само за да одбраниме нешто што е неодбранливо“, продолжува во истата насока Сер Ричард Баронс, кој во 2013-2016 година ја предводеше заедничката команда на британската армија.
„Во дебатите за американската помош се слушаа аргументи дека војната ќе биде паритетна ситуација без оглед на постапките на Вашингтон. Ова е апсолутно погрешно“, вели Дејвид Каган во извештајот за Институтот за проучување на војната со седиште во Вашингтон. Во него, тој објасни (пред предлог-законот да биде одобрен од Претставничкиот дом во саботата) дека одложувањето, намалувањето или прекинувањето на таа помош ќе значи „драматични руски придобивки во 2024-2025 година и на крајот руска победа“.
„Страшното сценарио“ – што може да следи од руската армија на западната украинска граница:
Во сценарио на руска победа сега, вели Каган, ризикот од руски напад врз НАТО во блиска иднина драстично ќе се зголеми и предизвикот за одбрана на балтичките републики ќе стане речиси непремостлив. Ако Украина едноставно ги задржува линиите на фронтот приближно таму каде што се сега, тоа ќе го направи евентуалниот руски напад врз Полска или балтичките земји многу потежок и поризичен.
Авторот применува и карти за двете сценарија со предност за Русија во едното, и за НАТО во второто, особено ако Украинците успеат да ја потурнат руската армија уште на исток и југ. Сите руски планови треба да изгледаат многу поинаку со стабилизирана украинска армија, вооружена со увезено и домашно оружје и стационирана на границите со Белорусија и Русија, со прозападна влада во Киев.
Првото сценарио изгледа како јавна верзија на некои од презентациите што го убедија Мајк Џонсон, претседателот на Претставничкиот дом во Вашингтон, да гласа за нацрт-законот за помош на Украина овој месец. Тоа ја опишува загубата на Украина и можноста Русија да ги задржи конвенционалните воени капацитети за да му се заканува на НАТО од украинска територија, дури и кога се справува со неизбежен, а можеби и голем украински бунт против окупацијата. Русите, притоа ќе имаат начини да искористат стотици илјади или дури милиони Украинци во воената служба, заедно со одбранбената индустриска база што Украинците сега ја градат, што во голема мера би го зголемило воениот и економскиот потенцијал на Русија. НАТО треба да очекува во ова „хорор сценарио“, како што го нарекува авторот, да се соочи со големи руски конвенционални сили долж целата своја граница од Црното Море до Арктикот. Полската, унгарската, словачката и романската граница ќе бидат под закана од руски копнен напад за прв пат по распадот на Советскиот Сојуз. Поради заканата, НАТО ќе мора трајно да воспостави единици и вооружување во Југоисточна Европа и да привлече дополнителни сили од САД и западноевропските сојузни држави во јужна и централна Европа. Ова ќе го лиши НАТО од резервите кои инаку би биле достапни за брзо зајакнување на балтичките републики во случај на закана од руска инвазија.
Сценарио во кое Русија треба да се соочи со силна украинска армија распоредена на руските и белоруските граници
Овие трупи на НАТО – повеќето од нив без вистинско искуство за водење модерна механизирана војна – ќе се спротивстават на закоравената руска армија охрабрена од нејзината победа во Украина.Руската армија може да подготви планови за кампања за напад на Полска и балтичките земји без да се грижи за нејзиното лево/јужно крило, каде што инаку би била принудена да распореди единици за да ја одврати Украина. 
Коридорот Сувалки меѓу Полска и Литванија е широк само малку повеќе од 120 километри.
Каган конкретно нагласува дека неговото сценарио за руска операција на Запад е претставено многу кратко, без важни детали и секако има точки за кои е потребна дебата. Приоритет ќе биде да се прекине „коридорот Сувалки“ широк 110-150 километри, кој се протега меѓу Белорусија (околу Гродно) и руската ексклава Калининград, за да се спречи НАТО да ги зајакне или да ги снабдува трите сојузнички нации додека руските оклопни и воздушно-десантни единици ги напаѓаат нив.Русите ќе имаат за цел да се подготват и нападнат доволно брзо за да го спречат НАТО да испрати големо засилување од САД, Франција, Германија и Велика Британија во коридорот Сувалки и балтичките земји пред агресијата.
Ова значи брзо распоредување на силите во новосоздадените воени окрузи Ленинград и Москва, наспроти побавното и повидливо за НАТО собирање на поголеми руски сили со единици на Кавказ, Централна Азија или на Далечниот Исток. Логично е да има и операции за поддршка – две во балтичките републики и трета во Молдавија, за да се задржат единиците на НАТО за одвраќање во Романија, Унгарија и Словачка.
Сценариото во кое Украина ја загубила војната и Русија може брзо да организира офанзива на запад
Не е јасно дали, во неверојатниот случај Украина да биде поразена во блиска иднина, Русија нема да избрза со операција на Балтикот пред НАТО да воспостави доволно големи сили во Литванија, Латвија и Естонија. Откако го видоа разорниот ефект на руската офанзива веќе во првите денови и недели од агресијата против Украина, балтичките влади инсистираа Алијансата да ги подготви своите воени одбранбени планови на таков начин што ќе ја спречи руската армија да ја премине границата. Ослободувањето на урнатини не изгледа прифатливо.
Заземањето на Сувалки, исто така, значи дека руската армија треба да влезе и да ги окупира – во име на обезбедување слобода на маневрирање и истиснување на системите на НАТО со подолг дострел – и полските војводства Вармија и Масурија. „Баферот“ треба да биде близу 100 км.
Регионот со години работи на смирување на потенцијално клучната компонента во плановите на Русија – поделеноста на општествата, радикализацијата на малцинствата и сајбер нападите како дел од хибридните подготовки за воена операција. Требаше да се направат доволни промени од анексијата на Крим од страна на Владимир Путин во 2014 година. Написот на „Волстрит журнал“ од летото 2016 година тврди дека се прават напори да се обезбеди коридорот Сувалки бидејќи „сојузниците може да имаат 72 часа за засилување пред Русите да го затворат . Неговата загуба за НАТО значи дека руската армија ќе биде на периферијата на Талин и Рига до 60 часа.
Четворица искусни американски високи резервни офицери предупредија во извештајот, исто така, од 2016 година дека „Русија ќе може не само да ги запечати балтичките држави во „меур“ што го покрива воздушниот, морскиот и копнениот простор, туку и да дејствува на други простори, кои се од клучно значење за воени операции – електромагнетниот спектар, сајбер просторот, па дури и во вселената со антисателитски средства“. Тие повикаа не само на солидно сојузничко воено присуство, туку и драстично да се скрати синџирот на снабдување и поддршка, од околу 1.600 километри на не повеќе од 300 километри, како што беше за време на Студената војна.
Слично беше мислењето на Сер Ричард Баренс, кој пресмета дека Русија може да биде подготвена за акција во рок од 48 часа и дека „копното и контролата на воздушниот простор и територијалните води би можеле да бидат изгубени пред 28-те земји-членки на НАТО да се договорат како да одговорат“.
„Многу луѓе ја изгубија идејата за тоа што е и што бара веродостојна воена сила. Тие мислат дека е доволно малку поза или одржување лесно вооружена сила, но не е“, предупреди тој во една статија во лондонскиот Тајмс.
Препораката во извештајот на експертите не е променета:
„НАТО мора јасно да и каже на Русија дека во случај на агресија против кој било сојузник во алијансата, за нас не постои такво нешто како ограничен конфликт и дека ќе се соочиме со Русија во сите домени и без географски ограничувања“.
Денес, Фредрик Каган вели дека заклучокот од ситуацијата е „многу јасен“: „Независна Украина со силна армија и прозападна влада ќе го направи рускиот напад врз НАТО многу потежок, ризичен и скап за Москва“.
