Што е големата кашлица, колку е опасна и колку може да трае?

Пред само една година кај нас и во регионот речиси немаше регистрирани случаи на голема кашлица, сега бројот на заболените постојано расте. Српскиот вирусолог д-р Ана Банко во текстот за онлајн магазинот „Велике приче“ вели дека големата кашлица повторно ги разгорува дискусиите за причините за падот на довербата во вакцинацијата. И додека циклусите на perpetuum mobile сега се повторуваат премногу често, со секој циклус се оживува навидум заборавениот патоген.

„Се манифестираат сите последици од упорното и несовесно поттикнување сомнежи за секаков вид на превенција од заразни болести и тенденциозно играње со совеста на родителите во однос на одлуките поврзани со здравјето на сопствените деца. За тоа време страдаат и умираат во болниците најчувствителните и најмладите. Затоа што некои наши одлуки, без разлика дали сме свесни или не, директно влијаат на подложноста на децата да се заразат со многу опасни микроорганизми“, вели Банко.

Еве што понатаму пишува д-р Банко:

„Кога би сакале да се обидеме да го опишеме најсликовито со зборови, нападот на кашлање проследен со губење на воздух веројатно често би бил блед опис на агонијата на детето за време на борбата за здив. Па, како дојдовме до точка каде свесно ги ставаме најмладите на ризик од болест, потенцијално страдање и смрт? Бидејќи набљудувањето на знаците на оваа болест кај најмладите е мачење само по себе.

Голема кашлица (pertussis) е позната и како стодневна болест. Таа е предизвикана од бактеријата Bordetella pertussis. Иако самата бактерија првпат била изолирана во 1906 година, епидемиите се опишани уште од 16. век, во Париз.

Во 20. век, големата кашлица беше една од најчестите заразни болести кај децата, па дури и водечка причина за смртност кај децата во многу земји. Непосредно пред да биде достапна вакцината кон средината на минатиот век, споменатата болест убиваше 5 од 1.000 деца пред петгодишна возраст, најчесто бебиња до 12 месеци. Тешките случаи кај доенчињата доведоа до трајно оштетување на белите дробови, мозокот или слепило.

Меѓу годишните податоци, во епидемиски циклуси, десетици милиони деца на возраст под пет години се заразени со голема кашлица. Од нив, болеста завршува со смрт кај неколку стотици илјади деца.

Иако болеста започнува неспецифично, слично на настинка или други респираторни инфекции, и во оваа фаза лесно се пренесува на околината. Така, по просечен период на инкубација од 7 до 10 дена, заразеното лице се карактеризира со течење на носот, кивање, слаба треска и блага повремена кашлица во следните две недели.

Но, кашлицата постепено станува посилна така што по споменатиот период започнува втората, поспецифична фаза на болеста. Тоа е моментот кога започнува сомнежот за голема кашлица, бидејќи пациентот може да има неколку серии, или пароксизми, на кашлање поради тешкотии со исфрлање на густата слуз.

На крајот на пароксизмот, долгиот инспираторен напор обично е придружен со карактеристичен висок звук, поради што болеста се нарекува и голема кашлица. За време на ваквите напади, поради недостаток на кислород, пациентот може да помодри. Помеѓу нападите, од друга страна, едно лице може да изгледа сосема здраво. Сето горенаведено се смирува по неколку недели, понекогаш 10-12, па болеста често се нарекува ‘стодневна болест’. Вакцинираните и постарите лица често имаат поблаги форми на болеста, а кога бактеријата ги инфицира најмладите, ризикот од компликации е најголем.

А најчеста компликација и причина за повеќето смртни случаи е секундарната бактериска пневмонија. Тоа значи дополнителна инфекција со друг вид на бактерии. Речиси секое петто заболено бебе на возраст под 6 месеци ја добива оваа компликација. Потоа следат невролошки компликации во форма на разни напади. Тие се резултат на епизоди во кои мозокот бил лишен од кислород, но може да бидат предизвикани и од директно дејство на бактерии. Невролошките компликации се почести и кај новороденчињата. Помалку сериозни последици вклучуваат воспаление на средното уво, анорексија, дехидрација, хематоми и хернии. Адолесцентите и возрасните, исто така, може да развијат тешкотии со спиењето, мокрење, пневмонија, фрактури на ребрата, абнормалности на срцевиот ритам или губење на тежината“.

Министерот за здравство, Фатмир Меџити, денеска повторно апелираше до родителите да ги вакцинираат своите деца откако во земјава и регионот се појави голема кашлица.

Во изјава за медиумите дадена по отворањето на реновираната операциона сала на Клиниката за ортопедски болести, Меџити рече дека има доволно вакцини и дека од вчера е дадена наредба да се проверат сите вакцинални картони од бебиња.

„Крајно време да се смени менталниот склоп. Секое вакцинирање, значи спас на живот. Затоа ги повикувам родителите за доброто на нивните деца да ги вакцинираат и да ги превенираме ваквите појави“, рече Меџити.