Шолц контра Макрон: Ти ќе ја умреш ЕУ, не ние!

Емануел Макрон и Олаф Шолц ги предводат двете најголеми економии во ЕУ, споделувајќи граница долга 280 милји. Но, кога станува збор за заштита на Европа од глобалните закани, овие соседи можеби се наоѓаат и на различни планети.

На настанот во Берлин оваа недела, францускиот претседател предупреди дека ЕУ „може да умре“ и дека ако продолжи со „класична“ агенда за слободна трговија, таа ќе биде „надвор од пазарот“ за две или три години. Тој изјави дека Европа треба да прифати попротекционистичка агенда ако сака да опстане.

Шолц во меѓувреме тврдеше дека притисокот за заштита на европските индустрии од нефер трговски практики „не смее да доведе до тоа да си наштетиме себеси“. Германија ќе гласа против новите давачки на ЕУ за кинеските електрични возила во петок, откако Шолц интервенираше за да го зајакне противењето на неговата земја на потегот.

Судирот ја драматизира дилемата со која се соочуваат 27-те влади на блокот во многу чувствителен момент за глобалната трговија. Претседателските избори во САД се тесни и може да го видат Доналд Трамп реизбран за еден месец. Тој  предложи опсежни нови царини доколку ја врати Белата куќа на републиканците.

Но, дури и претседателството на демократот Џо Бајден ја одведе американската политика во протекционистичка насока, давајќи им приоритет на домашните фирми за индустриски инвестиции вредни стотици милијарди долари и ги примами европските компании да се селат во САД.

Бидејќи Кина е сè понаметлива, особено во критичната нова јаглеродно-неутрална технологија и синџири на снабдување, ЕУ треба да направи одредени избори доколку сака да се натпреварува. Тие одлуки ќе бараат голем степен на консензус од националните лидери. Но, двете најголеми сили на блокот не можат да се согласат.

На берлинскиот глобален дијалог во средата, Шолц и Макрон се ракуваа, срдечно се насмевнаа и потоа го поминаа денот нудејќи многу различни ставови за она што Европа мора да го направи следно. Тие се разидоа на клучните теми, вклучувајќи предлози за заедничко задолжување во ЕУ, давачки за увоз на кинески возила и трговски разговори со јужноамериканските земји.

За време на прашања и одговори на настанот, Макрон ги навести  неговите тешкотии со Шолц кога беше прашан дали ќе може да го убеди Берлин да издаде заеднички долг на ЕУ, како што беше предложено во официјалниот извештај на поранешниот италијански премиер Марио Драги. Францускиот лидер се насмеа и рече дека последен пат тоа се случило како одговор на пандемијата, со помош од „колега наречен Ковид-19“.

Макрон и Шолц разговараа за извештајот на Марио Драги за конкурентноста на Европа, кој ќе биде на дневен ред на следниот самит на Европскиот совет. Официјално и Париз и Берлин велат дека се согласуваат со Драги. Но, во реалноста, тие не се согласуваат околу предложениот нов бран на заедничко задолжување на ЕУ за инвестирање во стратешки сектори и да станат конкурентни со Кина и САД. Додека Франција честопати повикуваше на нов долг на ЕУ и за повторување на искуството од планот за закрепнување по пандемијата, за Германија тоа е забрането.

Ова не е прв пат двајцата лидери да се расправаат за европската политика, а тензиите честопати се развиваат и еднаш кулминираа со откажување на заедничкиот состанок на кабинетот во 2022 година. Не помага тоа што Шолц и Макрон имаат многу различни стилови на лидерство и лично не се сложуваат особено добро.

Во текот на изминатите месеци, Франција и Германија направија големи напори во јавноста да ја прикажат својата заедничка визија за економската агенда на ЕУ, потпишувајќи заеднички планови за индустриската политика на Европа и ко-изготвувајќи ги амандманите на заклучоците од самитот на Европскиот совет. Но, кога станува збор за најголемите егзистенцијални прашања со кои се соочува Европа, Берлин и Париз систематски не се согласуваат.

Франција беше нглавен предводник на истрагата на ЕУ за субвенционираните кинески електрични возила што резултираше со привремени тарифи за кинеските ЕВ. Откако истрагата започна минатата година, Германија изрази загриженост дека таа би можела да има контраефект. Се очекува Берлин да гласа против на клучното гласање во ЕУ за потврдување на увозните давачки предложени од Европската комисија во петок.

Но, вистината е дека и покрај целата реторика на лидерите за тоа дека во срцето им се  европските интереси, и Шолц и Макрон цврсто гледаат на домашните грижи.

„Ние едноставно немаме исти интереси“, рече францускиот сенатор Ронан Ле Глеут, претседател на групата за пријателство на француско-германскиот Сенат. „Немаме исти приоритети, француската автомобилска индустрија не извезува во Кина, или многу малку… додека работите како кризата во „Фолксваген“ ги загрижува сите во Германија“.

Во средата, Макрон повика на повеќе прекугранични спојувања меѓу компаниите од ЕУ во не толку имплицитна критика на германската влада, која сака да го торпедира преземањето на германската Commerzbank од страна на италијанскиот банкарски гигант UniCredit.

Според сенаторот Ле Глеут, Франција и Германија секогаш минуваат низ фаза на несогласување пред конечно да го поматат патот кон компромис.

„На крајот на денот, нема да ја дислоцираме ЕУ поради националните разлики“, рече тој. Ле Глеут посочи дека Франција и Германија конечно постигнаа договор за реформите на енергетскиот пазар минатата година.Но, дури и таа расправија не е завршена. Откако поминаа години во борба за тоа дали да се вклучи нуклеарната енергија на листа на зелени инвестиции на ЕУ, Париз и Берлин продолжија да се борат околу ова прашање на речиси секој текст од Брисел што следеше. Франција сака да ја признае нуклеарната енергија како стратешка технологија и да ги олесни правилата за државна помош за овој сектор. Но, висок германски функционер минатата недела предупреди дека ресурсите на ЕУ не треба да се трошат на нуклеарна енергија.

И за Берлин и за Париз станува потешко да направат отстапки што ќе ги вознемират гласачите дома, дури и ако нивните земји имаат корист од компромисот.Францускиот претседател се соочува со растресеното Национално собрание и зголемена екстремна десница. Во меѓувреме, Шолц, чија партија претрпе серија изборни порази, очекува федерални избори кои треба да се одржат до следниот септември, но може да се одржат порано ако неговата влада се распадне.
Фрустрациите, исто така, растат во двата главни града поради согледаната неспособност на другиот да попушти по егзистенцијалните прашања на ЕУ.

За слободната трговија, Нилс Шмид, германски пратеник на Социјалдемократите на Шолц, рече дека многу земји попрво ќе „тргуваат со ЕУ отколку со Кина“. Но, ако ЕУ продолжи да го одолговлекува договорот меѓу ЕУ и јужноамериканскиот Меркосур трговски блок, „Кина е таа која ќе ги редефинира трговските правила“.

„Постои геополитичка димензија – често Французите ги обвинуваат Германците дека не размислуваат за геополитика, но чувствуваме дека тие се заглавени во нивното франко-француско размислување“, рече Шмид, кој исто така е член на француско-германското парламентарно собрание.  „Нетрпеливоста расте во Германија“, рече тој. (Политико)