Сеништето на српскиот свет не е единствениот проблем: Зошто Отворен Балкан во БиХ е под лупа

Во последните неколку недели иницијативата „Отворен Балкан“ предизвика бројни реакции во босанската јавност. Многумина се загрижени што тоа би значело конкретно за БиХ, односно дали приклучувањето кон таков пазарен сојуз би значело и целосна доминација на Србија.

Иницијативата „Отворен Балкан“ е развиена од проектот „Мини Шенген“ и ја претставува пред се економската соработка на земјите од Западен Балкан и ѝ се приклучија Србија, Албанија и Северна Македонија. Босна и Херцеговина, Црна Гора и Косово официјално не учествуваат. Истиот беше инициран од претседателот на Србија, Александар Вучиќ, премиерот на Албанија Еди Рама и поранешниот премиер на Северна Македонија Зоран Заев во 2019 година.

Политичарите од земјите кои не одлучија да бидат дел од „Отворен Балкан“, вклучително и оние од БиХ, истакнаа низа загрижености кои првенствено се однесуваат на положбата на Србија во регионот и политичките и економските намери на таа земја.

Покрај стравот дека Србија, како најсилна економска и политичка страна во алијансата, би имала целосна доминација во ваква пазарна заедница, постои уште еден проблем кој е специфичен за Босна и Херцеговина.

Сите други земји кои се дел од „Отворен Балкан“ се централизирани, тие ги носат сите неопходни закони кои независно обезбедуваат заштита на пазарот. Од друга страна, Босна и Херцеговина поради специфичното уредување не може да го направи тоа.

Ентитетот на Република Српска е организиран централно, така што може самостојно да ги усвои сите потребни закони кога е потребно, но во Федерацијата Босна и Херцеговина ситуацијата е многу посложена. Економските и финансиските прашања „се спуштаат“ на ниво на кантон, па дури и кога станува збор за федерално ниво, секој закон мора да биде потврден во Домот на народите на ФБиХ. И тука сè може да зависи од волјата на еден поединец, претседателот на Домот на народите, пишува Кликс.ба.

Политичкиот суверенитет е дефиниран како право на државата самостојно да управува со своите работи. Покрај она што вообичаено се подразбира под тој термин, како што е надворешната политика и управувањето со територијата, тоа значи и способност на државата самостојно да донесува законски прописи кои би биле во нејзин интерес. Кога станува збор за Босна и Херцеговина, јасно е дека нешто такво е во доменот на невозможното, додава порталот.

Со влегувањето во „Отворен Балкан“, Босна и Херцеговина, односно бизнисмените кои зависат од домашниот пазар, не би можеле да се заштитат од евтината стока од други земји, кои се дел од иницијативата, пред се Србија.

Поради поевтиниот производствен процес, како и работната сила, пазарот во БиХ би бил преплавен со производи од Србија, што постепено би ги задушило бројните домашни бизнисмени. Со верижна реакција, ова на крајот би донело големи загуби за даночниот систем, а на крајот и за целата економија на Босна и Херцеговина.

Сведувањето на концептот „Отворен Балкан“ на можноста граѓаните на земјите од регионот да патуваат без да си ги проверат документите е многу опасно. Влегувањето во таков пазарен сојуз, без соодветна заштита на домашниот пазар, може да има многу посложена ситуација за Босна и Херцеговина, пишува Кликс.ба.