Русија ја напушти нуклеарната агенција на ОН, но ја продолж соработката

Една година по повлекувањето од меѓународниот договор за забрана на нуклеарни тестови, Русија продолжува да учествува во активностите на глобалниот пакт, изјави денеска шефот на подготвителниот комитет за Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови (CTBTO).

Земјите-членки на CTBTO вчера му го продолжија мандатот на Роберт Флојд на чело на организацијата за уште четири години.

Во октомври 2023 година, Русија официјално ја повлече својата ратификација на Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови (CTBT), што значеше дека земјата повеќе нема никакви правни обврски според глобалниот пакт.

„Тоа беше многу разочарувачка одлука“, рече Флојд.

Сепак, Русија оттогаш започна друга мониторинг станица за откривање нуклеарни тестови, рече Флојд. Сега има 32 руски станици во функција кои испраќаат податоци до CTBTO и други земји.

Тие се дел од глобалната мрежа на CTBTO од околу 300 мерни станици кои регистрираат вибрации, звучни бранови и хемиски сигнали кои можат да се произведат со нуклеарни тестови.

„Земјите знаат дека ако одлучат да направат нуклеарна проба, тоа не можат да го сокријат“, рече Флојд.

Договорот воспостави глобална мрежа на мониторинг станици кои можат да детектираат звук, ударни бранови или радиоактивни последици од нуклеарна експлозија. Кога ќе биде завршен, ќе содржи 321 мониторинг станица и 16 лаборатории, чии домаќини ќе бидат 89 земји. Околу 90 отсто од системот е веќе оперативен, вклучувајќи ги Русија и САД.

Рускиот претседател Владимир Путин го оправда своето повлекување од договорот на ОН со тоа што Русија мора да ги има истите опции како и главната нуклеарна сила – САД.

За разлика од Русија, САД никогаш не го ратификувале договорот, но, како и другите земји со исклучок на Северна Кореја, ја следат забраната за тестирање нуклеарно оружје од 1990-тите.

„Очекувам континуиран конструктивен однос со администрацијата на Доналд Трамп“, рече Флојд, истакнувајќи дека односите меѓу Вашингтон и CTBTO биле конструктивни за време на неговиот прв претседателски мандат.

Иако досега 187 земји го потпишаа договорот од 1996 година, тој сè уште официјално не е во сила. За да се случи тоа, уште девет земји мора да се приклучат на CTBT: САД, Русија, Кина, Пакистан, Израел, Северна Кореја и Иран и Египет.

Флојд смета дека е малку веројатно овие земји да го ратификуваат договорот во блиска иднина. Тој, сепак, нагласи дека глобалниот мораториум за нуклеарно тестирање е де факто на сила бидејќи го почитуваат сите земји освен Северна Кореја.