Русија и Украина го продолжија договорот за житото

Договорот е продолжен со посредство на ОН и Турција, но не се знае за колку месеци


Брод со жито

 

Договорот без преседан за време на војната, кој овозможи житото да тече од Украина во земјите во Африка, Блискиот Исток и Азија, каде гладот е растечка закана, а високите цени на храната туркаат повеќе луѓе во сиромаштија, беше продолжен непосредно пред рокот на траење, изјавија официјални лица во саботата.

Обединетите нации и турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган го најавија продолжувањето, но ниту еден не потврди колку долго ќе трае. ОН, Турција и Украина се залагаа за 120 дена, додека Русија рече дека е подготвена да се согласи на 60 дена.

Украинскиот вицепремиер Олександр Кубраков во саботата твитна дека договорот ќе остане на сила подолг период од четири месеци. Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи Марија Захарова изјави за руската новинска агенција Тасс дека Москва „се согласи да го продолжи договорот за 60 дена“.

Ова е второ обновување на посебните договори што Украина и Русија ги потпишаа со Обединетите нации и Турција за да се дозволи храната да го напушти регионот на Црното Море, откако Русија го нападна својот сосед пред повеќе од една година.

Завојуваните земји се и главни глобални снабдувачи на пченица, јачмен, сончогледово масло и други достапни прехранбени производи од кои зависат земјите во развој.

Русија се пожали дека испораките на нејзините ѓубрива – што требаше да ги олесни нејзиниот договор со Турција и ОН – не доаѓаат на глобалните пазари, што е проблем за Москва откако договорот за првпат стапи на сила во август. Сепак, тој беше обновен во ноември за уште четири месеци.

Стефан Дужарик, портпарол на генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, во изјавата рече дека 25 милиони метрички тони (околу 28 милиони тони) жито и прехранбени производи се префрлиле во 45 земји под иницијативата, помагајќи да се намалат светските цени на храната и да се стабилизираат пазарите.

„Остануваме силно посветени на двата договори и ги повикуваме сите страни да ги удвојат напорите за нивно целосно спроведување“, рече Дужарик.

Војната во Украина ги зголеми цените на храната до рекордно ниво минатата година и придонесе за глобалната криза со храна, исто така поврзана со долготрајните ефекти од пандемијата Ковид-19 и климатските фактори како сушата.

Прекинот во испораката на жито потребно за основната исхрана во места како Египет, Либан и Нигерија ги влоши економските предизвици и помогна да се турнат милиони повеќе луѓе во сиромаштија или несигурност во храната. Луѓето во земјите во развој трошат повеќе од своите пари на основни работи како храна.

Според Светската програма за храна на ОН, кризата остави околу 345 милиони луѓе соочени со несигурност на храна.

Цените на храната паѓаат 11 месеци последователно, но храната веќе беше скапа пред војната поради сушите од Америка до Блискиот Исток – најразорните во Рогот на Африка, а илјадници умреа во Сомалија. Посиромашните нации кои зависат од увезената храна по цена во долари, трошат повеќе бидејќи нивните валути слабеат.

Договорите, исто така, се соочија со неуспеси додека беа посредувани од ОН и Турција: Русија накратко се повлече во ноември пред повторно да се приклучи и да го продолжи договорот. Во изминатите неколку месеци, инспекциите што требаше да обезбедат дека бродовите носат само жито, а не оружје, се забавија.

Тоа помогна да доведе до застој во бродовите кои чекаат во водите на Турција и неодамнешниот пад на количината на жито што излегува од Украина.

Украинските и некои американски официјални лица ја обвинија Русија за забавувањето, што земјата го негира.

Додека вештачките ѓубрива се заглавени, Русија извезе огромни количини пченица по рекорден род. Податоците покажаа дека извозот на руска пченица се зголемил повеќе од двојно на 3,8 милиони тони во јануари во однос на истиот месец пред една година, пред инвазијата. (АП)