Прислушувањето на опозицискиот лидер може да го урне грчкиот премиер Мицотакис

АТИНА – Во поголемиот дел од минатата недела грмотевици и пороен дожд ја зафатија Атина, означувајќи драматичен крај на летото инаку наелектризирано од разговорите за шпионски софтвер, сајбер-платеници, шпионажа и прислушување.

Додека сонцето повторно изгреа во петокот, тоа беше многу расположение додека прерано свиканиот парламент на Грција расправаше за скандалот со прислушување телефони чиешто откривање на практиките последно поврзани со военото владеење ја шокираше нацијата и наиде на вчудоневидено неверување во срцето на ЕУ.

„Кога дознав, не се двоумев да кажам дека е погрешно“, им рече загрозениот премиер Киријакос Мицотакис на пратениците додека се обидуваше да објасни како неговиот политички противник Никос Андролакис, кој ги предводи социјалистите од Пасок, бил прислушуван од ЕИП – националната разузнавачка служба – која е под контрола на Мицотакис.

„Но, секоја иницијатива за отстранување на пропустот не треба да ја поткопа важната работа на ЕИП“, рече тој.

Среде повиците за оставка на Мицотакис и парламентарната истрага што треба да започне в понеделник, невообичаено жестоката дебата ја отвори Пандорината кутија со потенцијално драматични одек за централнодесничарската влада пред општите избори следната година.

„Дадовте наредба [ЕИП] да го следи“, рече Алексис Ципрас, левичарскиот поранешен премиер и лидер на главната опозициска партија Сириза, осудувајќи го лидерот на земјата за неговите очигледно криминални дејствија.

„Сакавте да имате апсолутна контрола врз случувањата во третата [најголема] партија за да обезбедите контрола врз политичките случувања пред новиот парламентарен закон за пропорционална застапеност за кој се потребни коалициски влади“.

Како и времето, политичката иднина на Грција почнува да изгледа сѐ помрачна.

Откако ја презеде власта по долготрајната финансиска криза во нацијата, Мицотакис (54) се сметаше за безбеден пар раце, конзервативен либерал кој европската десница го сметаше за ретка успешна приказна.

Неговите про-деловни политики и модернистичка ревност добро поминуваа во западните престолнини, олеснувајќи ѝ на земјата оптоварена со долгови, која некогаш се сметаше за пропаднат случај на ЕУ, повторно да привлекува капитал и инвестиции.

Во Брисел, официјалните лица ја поздравија политиката ориентирана кон резултати на еден политичар кој не само што се смета за глас на разумот во Европа – што ја осудува руската инвазија на Украина и покрај традиционално силните врски на Атина со Москва – туку и на човек кој се чинеше дека ужива да се соочи со предизвикот на повеќе кризи.

Во Мицотакис ЕУ имаше партнер кој доби пофалби за неговото справување со пандемијата и беше подготвен да зборува строго за миграцијата, додека ладнокрвно се справуваше со сè понепредвидливиот сосед и ривал Турција.

Но, по три години откако изгледаше неприкосновен, поранешниот финансиер образован во САД е во неволја.

Опозицијата не губи време да го спореди шпионскиот скандал со Вотергејт. Како што откритијата влегуваат во спирала, Мицотакис е обвинет за администрирање на државен апарат чија тактика повеќе потсетува на студената војна отколку на процутена модерна демократија.

Истражувањето на неговиот стил на владеење – концентрирано околу мала група лојални советници и помошници, со министри држени подалеку – сè повеќе води до обвиненија за ароганција.

Во контроверзниот потег, направен неколку недели по преземањето на функцијата во јули 2019 година, Мицотакис ја презеде контролата врз ЕИП, која претходно беше под надзор на Министерството за внатрешни работи.

Минатиот месец се појави дека мобилниот телефон на Андрулакис бил следен не само од ЕИП во период од три месеци во пресрет на неговиот избор за лидер на Пасок, туку бил насочен со шпионски софтвер „Предатор“, кој има способност да чита шифрирани пораки и да претвори телефон во уред за слушање ако жртвата кликне на врска.

Набљудувањето на ЕИП започна отприлика во исто време кога обидот на шпионскиот софтвер „Предатор“ не успеа откако Андрулакис, кој е и европратеник, ја игнорираше мамката за кликање.

Во петокот, Мицотакис ја отфрли секоја сугестија дека неговата влада инвестирала во озлогласениот шпионски софтвер, повторувајќи ги повеќекратните негирања од официјални лица.

Софтверот беше откриен кога Андрулакис го испрати својот телефон до единицата за сајбер безбедност на Европскиот парламент за да се провери претходно оваа година. Водачот на Пасок, кој сега бара одговори, алудираше на сериозен карактер на тајмингот на двата обиди за прислушување.

„Владата постојано тврди дека грчките власти не користат ‘Предатор’ “, рече тој минатата недела. „Но, дали симултаниот [надзор од] ЕИП и ‘Предатор’, во рок од неколку дена, е чиста случајност?

Политичарот не е единствената жртва. Во април, Citizen Lab со седиште во Торонто најде докази за употреба на „Предатор“за хакирање на телефонот на Танасис Кукакис, новинар добро познат по истражувањето на грчкиот банкарски и деловниот свет. Како и Андроулакис, така и Кукакис презема правни мерки.

Мицотакис беше брз во распределбата на вината. Во двете шокантни оставки овој месец, лидерот се откажа од неговиот шеф на кабинетпт, Григорис Димитријадис, и шефот на државната шпионажа, Панајотис Контолеон, кој претходно беше на чело на приватна компанија за обезбедување и беше личен избор да ја надгледува ЕИП.

Димитријадис, кој исто така е внук на Мицотакис, бил човек за контактна Контолеон и главен примател на разузнавачки извештаи во премиерската канцеларија.

Но, грчкиот лидер не објасни зошто Андрулакис бил следен. Во парламентот тој предизвика бес, велејќи дека кога прислушувањето било легално и било одобрено од висок јавен обвинител, законот го спречува да открие зошто се случило.

Претставниците на Пасок мрачно зборуваат дека уцените, поткупот и изнудата се вистинските мотиви. Андрулакис, кој би бил веројатен кандидат во идната коалициска влада – сценарио кое сега е исклучено по обелоденувањата – се верува дека не бил претпочитаниот избор во владејачката партија Нова демократија за функцијата.

„Нѐ лути што нема одговор зошто бил следен“, рече Танасис Главинас, директор на парламентарната канцеларија на Пасок. „Тие тврдат дека тоа било поради национална безбедност, па што се тие? Дали е тој шпион? Дали тој е закана? Треба да знаеме. Срамота е што овие сенки на сомнеж треба да се фрлат врз човек кој кога ќе дојдат избори ќе биде кандидат за премиер“. (Опсервер)