Орбан ќе го забрани Маршот на гордоста додека опозицијата расте во анкетите

Во 1997 година, Унгарците го одржаа првиот Марш на гордоста зад паднатата железна завеса. Речиси три децении подоцна, премиерот Виктор Орбан сака Унгарија да биде првата земја во Европската унија што ќе ги забрани протестите ширум земјата.

Неговата нелиберална влада кон крајот на февруари објави дека сака да го забрани Маршот на гордоста „во јавна форма“, а во понеделникот партијата Фидес на Орбан предложи амандман на законот што ќе го направи „нелегално одржувањето собиршто ја прекршува забраната утврдена во Законот за заштита на децата“. Унгарскиот парламент треба да гласа за амандманот во вторник.

Организаторите предупредуваат дека администрацијата на Орбан би можела да зачекори на лош терен и дека забраната на маршевите на гордоста на крајот може да значи распад на демократијата.

„Ова не е заштита на децата, ова е фашизам“, напиша Будимпешта прајд во изјавата од понеделникот, велејќи дека Орбан, загрозен од изборите, сака да освои гласови од екстремните екстремни десничари на Унгарија за да ги зголеми неговите шанси за победа на следните избори во земјата, кои најверојатно ќе се одржат во април 2026 година.

Иако Орбан е на власт 15 години, неговата партија Фидес едвај ги допре маршевите на гордоста, дури и кога почна да ги вооружува политиките што ги засегаат сексуалните малцинства во последните пет години, паралелно со преминувањето на партијата од центарот кон тврдата десница.

„Заштитата на децата е приоритет во сите околности. Секој кој има деца  знае кој е проблемот со Парадата на гордоста и нејзините последици на социјалните мрежи и другите јавни форуми. Јас имам три деца и не сакам тие да видат ваква содржина“, изјави Мате Кочиш, шеф на парламентарната група на Фидес за провладиниот неделник „Мандинер“

„Можеби организаторите се исто така свесни дека она што го прават од година во година нервира голем дел од општеството. Абнормалноста предизвикува нормалност“, додаде тој.

Фидес ја направи заштитата на децата една од нејзините клучни грижи за политиката, но има несигурно досие по ова прашање: на почетокот на 2024 година, унгарската претседателка Каталин Новак мораше да поднесе оставка откако печатот откри дека помилувала човек кој прикрива скандал за сексуална злоупотреба во дом за деца.

Прашањето ја потресе основната база на Фидес и повторно ја активираше опозицијата, која почна да се здружува околу Петер Маѓар, поранешен член на Фидес, кој упадна на политичката сцена и чија нова партија, Тиса, сега е пред Орбан во анкетите, што претставува вистинска закана за унгарскиот моќник.

Потегот против Маршот на гордоста е еден од најсилните примери досега за напорите на Фидес да ги зароби маргинализираните екстремистички гласачи за да постигне мнозинство. Ако, на пример, партијата би можела да привлече 6 отсто од гласачите кои во моментов велат дека ќе се одлучат за екстремно десничарската партија Ми Хазанк, тоа би било доволно за да се стигне до Тиса на Маѓар.

Сепак, мнозинството унгарски гласачи не би поддржале забрана за Прајд. Според една анкета, само 36 отсто од гласачите би поддржале забрана на маршот, додека 56 отсто би го одржале отворен. Либералниот став на Будимпешта е впечатлив, при што 78 отсто од жителите на главниот град сакаат да го одржат Прајд јавно.

Градоначалникот на Будимпешта Гергели Карачони изјави за „Политико“: „Што и да каже некој, ќе има Прајд во Будимпешта овој јуни. Може да биде дури и поголем од кога било досега.

„Кога проблемите во една земја се множат, се интензивираат клеветничките кампањи на оние што се на власт. Но, ако прифатиме дека законот во оваа земја повеќе не ги штити граѓаните од власта, тогаш ќе изгубиме сѐ што ни е важно“, додаде Карачони.

Главната цел на Фидес во забраната на Прајд може да биде изборна, со цел да го присили Маѓар – кој сака да ги зграпчи гласовите од левата и десницата – на дебатата за ЛГБТК+ и да ризикува да отуѓи некои гласачи.

„Жалбата против Прајд служи за поставување стапица на Маџар“, вели политичкиот аналитичар Кристоф Гаспар, од Институтот за парадигма со седиште во Будимпешта.

Дали таквата стратегија ќе функционира е сомнително, вели Саболч Пек, кој работи во анкетите за Институтот Иранит, бидејќи повеќето луѓе имаат погорливи проблеми во нивните животи од маршовите на гордоста.

„Кога Петер Маѓар оди во малите градови и села и зборува за секојдневните проблеми како што се лошите железници, мора да чекаат три години за операција на колкот и така натаму – тоа се тешки прашања кои се важни“, рече Пек.

Маѓар се обиде да ја минимизира пораката на Орбан, велејќи дека „прашањето на Прајдот е само кучешка играчка“, прашање што треба да го џвака печатот, принудено на политичката агенда од Фидес за да ги поларизира гласачите.

Организаторите на Будимпешта Прајд исто така велат дека Орбан сака да создаде „лажен проблем“ со издвојување на сексуалните малцинства и фокусирање на вниманието на нив наместо да се занимава со посериозни прашања – но тие би се воздржале да го наречат потегот на Фидес обична алатка за комуникација. (Политико)