Најважното медицинско откритие кое спаси стотини милиони животи

На денешен ден во 1921 година, двајца биохемичари од Торонто извршиле успешен експеримент. Тие инјектирале вид на секрет произведен во панкреасот во вената на куче кое боледува од дијабетес. После тоа, му го измериле шеќерот во крвта и сфатиле дека нивото на шеќерот паднало. Тоа беше едно од најважните медицински откритија на 20 век што спаси милиони животи – тие открија како да се лекува дијабетесот.

Современата перцепција за дијабетесот е дијаметрално спротивна од она што беше пред 1921 година. Илјадници години дијабетесот значеше болест од која ќе се умре за една недела, а најсреќните пациенти ќе живеат уште неколку месеци. Болеста ни е позната уште од античко време, дури има извор од древниот Египет каде лекарите препознаваат болест која ги принудува луѓето да уринираат често.

Во меѓувреме, нашата цивилизација беше нападната од разни епидемии на болести, поминувавме низ постојани периоди на војување и социјални немири, системите се менуваа; но немаше напредок со дијабетесот илјадници години.

Затоа е уште поинтересен податокот дека Фредерик Бантинг и Чарлс Бест решиле да се справат со оваа појава. Тие го истражувале влијанието на инсулинот врз дијабетесот и дошле до револуционерни резултати за помалку од една година. Нивното истражување се обиде да докаже дека инсулинот го намалува нивото на шеќер во крвта, но главниот проблем беше да се изолира инсулинот за да може да се користи за лекување на оваа болест. По неколку месеци неуспех, Бантинг конечно успеал да го изолира инсулинот од панкреасот на кучето.

Научниците веднаш знаеле какви последици ќе има нивното откритие. Светските научни кругови го знаеја тоа, па следната година им беше доделена Нобеловата награда за медицина. Наградата всушност беше доделена на Бантинг и неговиот претпоставен, но Бантинг сакаше сите да знаат дека без Бест, истражувањето немаше да биде успешно.

Првиот пациент беше лекуван следната година. Станува збор за четиринаесетгодишното момче Леонард Томпсон, на кое неодамна му беше дијагностициран дијабетес тип 1 Неговата болест беше успешно лекувана, а тој почина само 15 години подоцна поради болести на белите дробови кои не се поврзани со дијабетес.

Дијабетесот има два вида, едниот значеше сигурна смрт во 1921 година
Успешната изолација на инсулинот се смета за едно од најважните медицински откритија на 20 век, рамо до рамо со откривањето на антибиотиците помалку од десет години подоцна. Буквално преку ноќ, милиони животи би можеле да бидат продолжени, а болеста што дотогаш значела сигурна смрт сега може да се лекува. Првата компанија која почнала да продава инсулин го направила тоа во 1922 година, а работи и денес. Се вика Ново Нордиск.

Дијабетесот доаѓа во две форми: тип 1 и тип 2. Тип 1 е автоимуна болест која обично се јавува во детството и адолесценцијата, а се јавува кога нашиот сопствен имунолошки систем ги напаѓа клетките во панкреасот кои произведуваат инсулин. Телото кое страда од тип 1 не произведува инсулин и неопходно е да се воведе егзогено. До 1921 година, овој тип на дијабетес ги уби речиси сите што го имале, главно во рок од една недела.

Тип 2 е многу почеста форма на оваа болест. Се јавува главно кај возрасни и постари лица, а е предизвикан од дебелината и внесувањето на големи количини шеќер, што доведува до отпорност на инсулин. Тоа може да се контролира со промена на животниот стил и намалување на внесот на шеќер. Откритието на Бантинг и Бест последователно резултираше со пронаоѓање на инсулински таблети кои можат да помогнат во регулирањето на оваа форма на болеста.

Општествениот ефект на откритието од Торонто
Интересно е што изолацијата на инсулинот го отвори патот за независност на многу жени на почетокот на 20 век. Имено, откако инсулинот бил пуштен во продажба, многу пациенти ангажирале приватна медицинска сестра да се грижи за нивната болест. Одеднаш, потребата од медицински персонал се зголеми, што турна многу жени од тоа време да се вработат за прв пат. Медицинските сестри беа врската помеѓу научните откритија и нивната практична примена и со своето знаење им овозможија на многу пациенти да живеат уште многу години.

Без разлика на откритието од Торонто, ние како општество треба да бидеме свесни дека дијабетесот е сепак многу опасна болест која може да убие човек доколку не се контролира. Ова е особено точно за тип 1 кој бара многу повисоко ниво на постојана будност. Храната што денес ја јадеме почесто доаѓа од индустриско земјоделство наместо од домашна, што нутриционистите го сметаат за главна причина за наглото зголемување на бројот на пациенти во 21 век.

Повеќе од 550 милиони луѓе денес во светот боледуваат од дијабетес, а се очекува во следните 10 години бројката да се зголеми на над 600.000. Дијабетесот денес е поприсутен во општеството од кога било досега во историјата на човечката цивилизација.