Медиумската публика повеќе не е примател на содржини, туку активна страна


Фото: Б. Грданоски

 Медиумската публика повеќе не е примател на содржини, туку активна партија, изјави проф. Веселина Валканова, декан на Факултетот за новинарство и масовни комуникации на софискиот универзитет „Свети Климент Охридски“ на 18. Светска средба на бугарските медиуми, организирана од БТА во Казанлак, за време на панелот на тема „Слобода на избор на новинарите“.

Модератор е Георги Лозанов, директор на дирекцијата на ЛИК во БТА, експерт за култура и експерт за медиуми и новинарство. Тој рече дека слободата на говор не е толку за говорниците колку за слушателите. Слободата на говор во својата суштина е право на секој од нас, врз основа на слободното јавно говорење, да формулира сопствено мислење, посочи Лозанов. Според него, работата на медиумите е да обезбеди информиран избор на својата публика. Колку се слободни медиумите се мери според степенот до кој крајниот корисник на информации има можност да донесува информирани одлуки за важни прашања. Имаме секакви права, но најмалку се бориме за нашето право да бидеме информирани, истакна Георги Лозанов.

Проф. Валканова истакна дека е променет профилот на публиката, која повеќе не е пасивна, хомогена и аморфна. Тој е фрагментиран и не е само примател на содржини што медиумите одлучиле да ги пренесат. Јавноста сега е активна партија, таа е одгледувач, таа е учесник, потенцира научникот.

Таа коментираше на темата слобода на говор и изјави дека слободата значи да се спротивстави, да критикува, да им кажува на луѓето она што не сакаат да го слушнат. Кога нема дебата, нема новинарство, нема демократија, рече таа. Според неа, создавањето на овие трибини е главната работа на новинарите. Темата на вистината е исто така многу важна затоа што тоа е нашата главна мисија – на нашата публика да и ја дадеме вистината, веродостојниот факт.

Вулканова потсети дека медиумската публика има слобода на избор веќе еден век, од појавата на масовниот печат. Денес медиумското опкружување е драстично променето и клучниот збор е дигитализацијата. Променет е и профилот на јавноста, како и организацијата на работата во редакциите во кои работат новинарите. Секој автор е трибина, секој е коментатор и толкувач. Властите се разоткриени. Се преиспитува улогата на медиумите како владетел на јавното мислење, коментира универзитетскиот професор.

Според неа, нема друг бизнис, нема друга индустрија како медиумите, која се развива со толку голема брзина. Медиумските плеери се во режим на „брзо напред“ поради неизбежноста на дигиталните трансформации, рече Валканова. Прашањето, вели таа, нема да биде како медиумите се трансформираат во дигитална средина, туку како ги менуваат сопствените ограничувања за да ги исполнат очекувањата на публиката.

Професорот истакна уште еден важен тренд – намалениот интерес за вести и вести, што е докажано со истражување на Институтот Ројтерс. Ова е карактеристично најмногу за младата публика, но не само. Младата публика е од голем интерес за медиумите бидејќи промената е драматична за нив, коментира научникот. Таа верува дека медиумската индустрија се движи кон повеќе визуелни мрежи за вести. Дури и помладата публика е уште помалку заинтересирана за традиционалните медиуми. Тие бараат глобални социјални мрежи, бараат платформи и искуства. Ова е реалност на која треба да се навикнеме, коментира Валканова.