Медиумите во Израел станаа главни носители на пораката на државата

Кога 85-годишната Израелка Јошевед Лифшиц беше ослободена од заробеништво на Хамас минатата недела, таа беше топло пречекана дома. Потоа таа почна да зборува.

Обраќајќи им се на новинарите од инвалидска количка во болница, Лифшиц го опиша ужасното искуство во заробеништво на Хамас, но исто така рече дека таа била праведно третирана. Израелските медиуми веднаш го искористија тоа нијансирано прикажување како удар врз пораката на земјата дека Хамас се дивјаци.

Низа текстови, објави на социјалните мрежи и дискусии во етерот од израелски новинари ги советуваа израелските власти како да управуваат со понатамошните ослободувања на заложниците за да се осигураат дека наративот на Израел е ефикасно соопштен.

Епизодата ја стави во фокус двојната улога на израелските медиуми по разорниот напад на Хамас на 7 октомври врз јужните израелски заедници и војната што ја започна. Надвор од нивната традиционална функција како новинари, израелските репортери, исто така, на многу начини дејствуваат како јавни застапници во име на израелските воени напори, покажувајќи колку длабоко траумата од нападот навлезе во општеството.

Банерите летаат низ екраните и сајтовите на главните медиуми, на кои пишува „ние ќе победиме!“ Водителите на вестите ги осудуваат злосторствата на Хамас како чин на „нацисти“. Израелски портал за вести и забава формираше кампања каде што корисниците можат да споделуваат англиски видеа кои ја шират израелската порака за варварството на Хамас.

„Навистина чувствувате потреба од медиумите да се пријават во овој дефинитивен момент кога Израел се бори да се одбрани“, рече Техила Шварц Алтшулер, виш соработник во Институтот за демократија на Израел, тинк-тенк во Ерусалим.

Нападот, во кој загинаа 1.400 луѓе, а повеќе од 200 луѓе беа заробени, беше блиску до домот за повеќето во Израел, мала земја каде што многу луѓе имаат врски со инцидентот. Истото важеше и за новинарите.

Најмалку двајца, меѓу кои и поранешен снимател на Асошиетед прес, беа убиени во своите домови заедно со другите членови на семејството. Еден новинар бил заробен во неговиот дом со семејството додека милитантите се обидувале да упаднат и на крајот бил спасен од неговиот татко, поранешен генерал. Еден новинар објави низа од застрашувачки објави на социјалните мрежи во кои се опишани како тој се борел да го спаси својот син од масакр на музичкиот фестивал.

Некои репортери кои побрзаа на местото на настанот станаа импровизирани спасувачи, одведувајќи ги луѓето подалеку од насилството во нивните автомобили. Преплашените жители се јавиле во новинските станици и молеле за помош додека нападот бил во тек, а војската не успеала да им помогне.

Додека стотици илјади Израелци се приклучуваат на воените напори преку воените резерви или доброволно да им помогнат на раселените заедници, новинарите исто така чувствуваат потреба да учествуваат во тоа масовно распоредување, рече Шварц Алтшулер.

„Тие велат ‘ние сме дел од катастрофата што не снајде и затоа мораме да работиме во израелските пораки’“, вели таа.

Нурит Канети, претседател на Унијата на новинари во Израел, рече дека медиумското покривање е „одговорно и доверливо“. Таа негираше дека новинарите ја преземаат улогата на гласници, велејќи дека известуваат за реалноста која директно ги засега нив.

Медиумскиот пејзаж на Израел е разновиден, робустен и независен. Освен ТВ-канали, радио станици и весници во приватна сопственост, земјата има јавен радиодифузер, воена радио станица и растечка конзервативна медиумска сцена во стилот на Фокс њуз.

Генерално, медиумите жестоко ја критикуваат владата, а израелските новинари стојат зад некои од најгрижливите истраги кои ги разоткриваат престапите на функционерите горе-долу во политичкиот ешалон. Израелските лидери, вклучително и премиерот Бенјамин Нетанјаху, не се поштедени од медиумското изложување. На неговата прва прес-конференција за војната во саботата вечерта, Нетанјаху се соочи со тешки прашања за тоа дали тој е одговорен за дебаклот на 7 октомври.

Но, во време на војна, израелските медиуми, како и другите компоненти на израелското општество, ги оставија настрана разликите и се собраа зад военото раководство. Покриеноста на маките на другата страна е сведена на минимум.

Иако некои медиуми го критикуваа неуспехот на политичкото раководство да го спречи нападот на Хамас, многу медиуми сè уште преземаат активна улога во обидот да ги поттикнат пошироките пораки на Израел дека земјата се бори со војна на доброто наспроти злото.

Јавната изјава на Лифшиц се чинеше дека е одличен пример. Ран Бокер, новинарка на популарниот сајт за вести Ynet, го нарече нејзиното сведочење „гаф за односи со јавноста“, прашувајќи: „Како е можно ние, од наши раце и на израелско тло, да паднеме во ПР-замката на Хамас?

Панелот на новинари на највисоко оценетите вести на Канал 12, исто така, беше вознемирен од нејзиниот опис на киднаперите кои биле љубезни, ги хранеле своите заложници, ги одржувале нивните простории чисти и обезбедувале медицинска нега. Тие ги критикуваа официјалните лица што не ја обучиле пред да се појави пред новинарите.

Медиумските критичари рекоа дека таа реакција нагласила како некои новинари презеле за право да помогнат во комуникацијата на израелскиот наратив. Јасмин Леви, ТВ критичар и автор на колумни за либералниот дневен весник „Хаарец, рече дека новинарите се однесуваат „како да работат во одделот за јавно застапување и заборавиле каква е нивната улога во демократијата“.

Канети, претседателка на Унијата на новинари во Израел, рече дека ја гледа реакцијата на медиумите на забелешките на Лифшиц како дел од пошироката критика против она што генерално се смета за несреќен владин одговор на кризата.

Не е првпат израелските новинари да заземаат страна. Израелските медиуми долго време имаат пријатен однос со војската, при што многу новинари започнуваат за време на нивната задолжителна воена служба во радио станицата или во списанието на армијата.

Секој главен медиум има „одбранбен дописник“ кој добива брифинзи од највисоките воени функционери, честопати создавајќи непријатни врски. Во претходните израелски конфликти со Газа, новинарите имаа тенденција да ги известуваат информациите дадени од израелската војска како факт.

Откако Израел се повлече од Газа во 2005 година, на Израелците, вклучително и на новинарите, им е забрането да влезат во крајбрежната енклава, со што се ограничи известувањето на теренот за маките на Палестинците во израелските медиуми. Израелските медиуми користат снимки и вести од странските медиуми за Газа, но нивната важност и времето за емитување е минимално.

Покривањето на нападот на Хамас и војната што следеше не се разликува. Иако нападот се случи пред три недели, а меѓународното покривање во голема мера го префрли својот фокус на насилство и уништување во Газа, во израелските медиуми сè уште доминираат приказни за преживеаните, мртвите и киднапираните во нападот. Емитувањата на вестите честопати се придружени со мрачна музика, а имињата на убиените се читаат во етерот над сликата на треперлив пламен.

„Покривањето на домашниот фронт, особено на жртвите, убиените и киднапираните, е емпатично и добива големо внимание, како што треба. Објективноста не е примарна грижа во овој контекст“, рече Меитал Балмас-Коен, професор по комуникации на Хебрејскиот универзитет во Ерусалим, додавајќи дека локалните медиуми во другите земји се однесувале слично во време на војна. (АП)