Мажите бегаат од Украина за да го избегнат фронтот: „Не сум создаден за војна“

Дмитро едвај ја чека есента, кога му ветиле бегство од Украина. Во текот на изминатиот месец, 31-годишниот фотограф од Харков, вториот по големина град во Украина, беше заробен во својот стан и ретко излегува. Тој сака да избегне да биде регрутиран во војска. „Сакам да ја напуштам земјата. Не поднесувам повеќе да бидам заробен овде“, изјави Дмитро за „Гардијан“.

Од почетокот на војната, илјадници Украинци илегално ја преминаа границата за да избегнат воена служба, и покрај законот што им забранува на мажите на возраст меѓу 18 и 60 години да ја напуштат земјата.

Обидите за бегство од земјата се очекува да се зголемат бидејќи Украина неодамна усвои сеопфатни нови мерки за мобилизација, кои и овозможуваат на армијата да повика повеќе регрути и да наметне построги казни за избегнување на регрутирање. „Не размислував да заминам додека не се воведат законите за мобилизација. Но, не можам засекогаш да останам во мојот стан“, изјави Дмитро.

Бегството чини 8.000 евра
Преку пријатели кои веќе избегале, Дмитро добил контакти и им пришол на поединци на Интернет кои му ветиле дека ќе му го олеснат бегството за висока такса од 8.000 евра. „Не сум создаден за војна. Не можам да убивам луѓе, дури и ако се Руси. Нема да издржам долго на фронтот. Сакам да основам семејство и да го видам светот. Не сум подготвен да умрам, “, рече Дмитро.

Тој не беше сигурен дали може да им верува на посредниците кои неодамна ги зголемија цените за да ја задоволат зголемената побарувачка, но вели дека не гледа други опции.

Повеќе од две години откако Владимир Путин ја започна инвазијата, на вооружените сили на Украина им недостасуваат војници. Од почетокот на војната, стотици илјади обични Украинци доброволно служеа на фронтот, помагајќи да се одржи независноста на земјата и да се одбие првичниот напад. Многу од овие војници сега се мртви, ранети или едноставно исцрпени, што ја натера армијата да регрутира регрути со сила.

Околу 20.000 мажи ја напуштија земјата за да избегнат да одат во војна
Со цел да ги пополни воените чинови, украинскиот претседател Володимир Зеленски во април потпиша контроверзен закон со кој се намали старосната граница за мобилизација од 27 на 25 години. Според новите упатства, луѓето кои избегнуваат мобилизација може да ги загубат возачките дозволи и може да им се конфискува имотот.

Се верува дека повеќе од 20.000 мажи ја напуштиле земјата за да избегнат регрутирање, а некои од нив се удавиле обидувајќи се да ја преминат границата на Украина со Романија.

Во април, Андриј Демченко, директорот на украинската погранична служба, објави дека најмалку 30 Украинци загинале обидувајќи се да пливаат до Романија, иако реалниот број е веројатно многу поголем бидејќи е малку веројатно дека телата некогаш ќе бидат извлечени. Додека офицерите за мобилизација талкаат низ градовите за да регрутираат способни мажи, многумина, како Дмитриј, имаат планови да заминат, плашејќи се дека нема да преживеат долго на фронтот.

Од почетокот на војната, регрутирањето беше критикувано како хаотично и изобилувано со корупција. Украина ги интензивираше напорите да ги спречи луѓето да бегаат преку границите и да избегнуваат мобилизација. Во април, претседателот Зеленски ги отпушти сите регионални воени началници поради регрутирање. Ова дојде по извештаите за офицерите кои примале мито за да ги ослободат регрутите од регрутирање. Но, се чини дека на властите им е тешко да ја искоренат оваа практика.

Насекаде има корупција

Андреј, 23-годишен ИТ специјалист од Одеса, на „Гардијан“ му ја покажа пораката што ја добил од посредник кон крајот на мај со информации за тоа како може да ја напушти земјата. Деталните инструкции опишуваат две можни бегства: едното вклучувало преминување на молдавската граница користејќи лажен пасош, додека другата опција била да се прикаже Андреј како уметник, кому повремено му било дозволено да ја напушти земјата. Двете опции чинат околу 8.000 евра, напиша брокерот.

Минатото лето, Андреј веќе се обиде да ја премине границата со Молдавија користејќи лажен лекарски уверение дека не е способен за воена служба. Тој обид не успеа кога граничната патрола ја доведе во прашање автентичноста на сертификатот. Веднаш бил одведен во воената канцеларија, но откако дал поткуп бил пуштен на слобода.

„Патувањето станува сè потешко, а граничните службеници се помалку сакаат да примаат мито. Мислам дека нема да имам таква среќа по втор пат ако работите тргнат наопаку“, рече Андреј, додавајќи дека сè уште ја разгледува понудата на водичот. Надоместокот за напуштање на државата е целата негова животна заштеда: „Засега сум во домашен притвор, воопшто не излегувам од станот“.

Се кријат млади мажи кои на социјалните мрежи споделуваат информации за патроли
Некои од неговите мобилизирани пријатели веќе загинаа на фронтот, рече Андреј, што му го наруши менталното здравје. Нема точни бројки за тоа колку мажи се кријат или имаат намера да ја напуштат Украина, но каналите на Telegram се појавија во поголемите градови со илјадници членови каде што корисниците известуваат за движењата на воените патроли за да им помогнат на другите да ги избегнат.

Интервјуата со пет мажи кои се криеле дома за да избегнат регрутирање откриваат зошто прибегнале кон тоа.

Многумина изразија страв дека ќе бидат убиени во страшните борби во рововите. Други го спомнаа нивниот отпор кон регрутирање поради, како што сметаа, несоодветната обука пред да бидат испратени на фронтот. Некои избраа да избегнат мобилизација поради сложени семејни причини.

Михајло, фитнес инструктор од Мариупол, кој работи во Киев, рече дека неговите родители сè уште живеат во крајбрежниот град, кој беше окупиран од Русија во пролетта 2022 година по брутална опсада. „Моето семејство во Мариупол ќе биде во директна опасност ако Русите дознаат дека се борам за Украина. Ја сакам мојата земја и сакам да се борам, но семејството е на прво место. Тоа е многу тешка ситуација“, рече Михајло, кој исто така избегнува запознавање нарачува достава на храна и оди само во блиската теретана.

„Неодамна го пропуштив роденденот на мојот најдобар пријател затоа што премногу се плашев да излезам. Животот ми е многу ограничен“, објаснил Михајло, чии неколку пријатели веќе избегале од земјава, па и тој повремено размислува на таа опција.

Општество уморно од војна
Иако поддршката за украинската војска останува висока и анкетите покажуваат дека сè уште има значителен број мажи кои се подготвени да земат оружје, регрутирањето може да го подели украинското општество, кое и онака е уморно од војна.

Многу украински војници на фронтот или оние кои се вратиле откако биле ранети, го критикуваат избегнувањето на нацртот, тврдејќи дека оваа практика ги ослабува воените напори на земјата додека руските сили напредуваат.

Роман стои пред кафуле во Киев и се потпира на патерица. Тој бил отпуштен од воена служба откако граната ја погодила во десната нога. Тој го изрази своето разочарување кога слушна приказни за мажи кои се кријат или се обидуваат да побегнат од земјата.

„Разбирам дека луѓето се исплашени, но ни требаат само нови војници за да продолжиме да се бориме“, рече Роман. „Кој ќе ја заштити оваа земја ако ние не го сториме тоа?