Марта Кос: Заморот од проширувањето на ЕУ заврши, направете ги компромисите

Еврокомесарката за проширување, Марта Кос, денеска на форумот „ЕУ го среќава Балканот“ во Софија им порача на кандидатите за членство во ЕУ дека кога ќе ги остварат потребните реформи, таа ќе биде нивниот најдобар застапник во Унијата и нејзините членки.

Кос рече дека не се сомнева дека и кандидатите и ЕУ ќе го искористат сегашниот историски момент и ќе го завршат обединувањето на континентот.

„Искористувањето на овој прозорец на можности бара лидерство кое ги прифаќа трансформациските реформи. Потребна е способност да се направат тешки компромиси. Потребен е начин на размислување, кој се отцепува од духовите на минатото и гледа кон иднината.

Знам дека често тоа што го бараме политички не е лесно. Таа ги допира воспоставените структури на моќ; ги оспорува сопствените интереси, понекогаш допира прашања за идентитетот и бара јасна геополитичка ориентација“, рече Кос.

Еврокомесарката нагласи дека тоа бара ангажман на целото општество – од граѓански организации, академски кругови, бизниси до локалните заедници. Граѓаните треба да почувствуваат дека имаат удел во овој проект.

Потенцирајќи дека на ист начин гледа на сите десет кандидати за ЕУ ​​и дека ќе продолжи да се залага сите да одат напред на патот кон ЕУ, Кос рече дека во некои земји кршењето на човековите права, основните слободи и демократските принципи го отежнува влезот во Унијата.

Кос рече дека обединувањето на Европа е начин за консолидирање на стабилноста и дека проширувањето е најважната стратешка алатка на ЕУ.

Таа додаде дека ЕУ не само што носи економска сила и демократски институции, туку и правна сигурност и чувство на припадност на заедница која споделува вредности.

Кос рече дека тоа не се однесува само на Западен Балкан и Источна Европа, додавајќи дека Исланд планира референдум за рестартирање на пристапните преговори со ЕУ, дека расположението на јавноста во Норвешка кон ЕУ е најпозитивно во четврт век, дека Швајцарија се подготвува за првпат да присуствува на состанокот на министрите за финансии на ЕУ.

„Треба да размислуваме надвор од кутијата, во време кога веќе нема кутија. Погледнете го само новиот договор за германска коалиција, кој го дефинира проширувањето како геополитичка неопходност. И ја отвора вратата за нови идеи како што е вклучување на кандидати како набљудувачи во Европскиот парламент и Советот, а истовремено нивно постепено вклучување во програмите и политиките на ЕУ.

Овде го нагласувам ова, бидејќи Европа во движење создава прозорец на можности за преземање храбри чекори кон завршување на обединувањето на Европа. Проширувањето е јасен приоритет на Европската комисија“, рече Кос.

Еврокомесарката рече и дека е свесна за фрустрацијата на многу кандидати поради фактот што во последните 15 години ЕУ често била фокусирана на сопствените проблеми (должничка криза, предизвикот на миграцијата, заминувањето на важен член од клубот, пандемијата, енергетската криза), но дека периодот на замор од проширувањето е завршен.

„Сегашната генерација европски лидери разбира дека обединувањето на континентот е клучно за гарантирање на мирот, слободата, безбедноста и просперитетот на сите Европејци“, рече Марта Кос.

Таа рече дека Брисел работи што повеќе да ги забрза преговорите со кандидатите и дека веќе се гледа напредок, што пред само неколку години беше незамисливо. Како добар пример, таа ја наведе Албанија, која отвори два преговарачки кластери во рок од пет месеци од нејзиниот мандат.

На состанокот во Софија, Кос зборуваше и за Планот за раст за Западен Балкан, Единствениот евро-платен простор (СЕПА), чии членки веќе станаа четири земји-кандидати, како и за „зелените линии“ кои ќе го скратат времето на чекање на границите на половина и со тоа ќе придонесат за подобра регионална соработка.

Кос посочи и дека сите идеи на Брисел за продлабочување на економските и инвестициските врски со Украина ќе бидат разгледани и за сите други кандидати за ЕУ.

Таа рече и дека Европската комисија покренала многу нови иницијативи во последните месеци и оти ги земале предвид и земјите кандидати за членство „бидејќи во заеднички интерес е идните членки да бидат присутни од првиот ден на имплементацијата“.

На собирот организиран од Атлантскиот клуб од Бугарија и АЛДЕ групацијата од Европскиот парламент, зборуваше и заменик-министерот за надворешни работи Зоран Димитровски, кој рече дека иднината на Македонија во ЕУ не може да зависи од работата на историската комисија со Бугарија.

Куса средба со Марта Кос имала претседателката на Либерлно-демократската партија, Моника Зајкова. Според соопштението од партијата, Зајкова ѝ рекла на Кос дека „Македонија мора да ја направиме подготвена како Исланд за членство, да бидеме со усогласено законодавство и европски стандарди дома, а Европската унија да биде искрена, брза и креативна во поддршката на нашиот европски пат, вреднувајќи го напредокот на земјите според исполнетоста на стандардите и вредностите на ЕУ односно согласно Копенхашките критериуми“.

За европската иднина на Западен Балкан на средбата со еврокомесарот пред почетокот на форумот зборуваше и бугарскиот премиер Росен Жељасков.

„Европската иднина на Западен Балкан е гаранција за просперитет и мир, но и заштита од влијанието на силите чија цел е разединување и нестабилност и на регионот и на цела Европа“, рече бугарскиот премиер.