Лажни тврдења за измами „ала Трамп“ се шират низ Шпанија пред клучните избори в недела

Неколку дена пред одржувањето на клучните избори во Шпанија, на социјалните мрежи се шират погрешни тврдења за гласачки ливчиња по пошта и изборни измами и фрлаат сомнеж за резултатите дури и пред да се пребројат гласовите.

Наводите, засилени од приврзаниците на централно-десничарската Народна партија и екстремно десничарската партија Вокс, имаат впечатливи сличности со неоснованите тврдења што ги ширеше тогашниот претседател Доналд Трамп пред неговиот изборен пораз во САД во 2020 година и потсетуваат дека недовербата во изборите што ја нарушија политиката на САД се вкоренија и во Европа.

Општите избори во недела би можеле да ја свртат Шпанија кон популистичката десница, бидејќи Народната партија сака да ја одземе власта од Социјалистичка работничка партија и нејзиниот крајнолевичарски коалициски партнер, Унидас Подемос.

Премиерот Педро Санчез ги свика предвремените избори откако неговата левичарска коалиција загуби на овогодинешните локални и регионални избори, кои исто така беа обележани со дезинформации на интернет за гласањето, како и со зголемена содржина со омраза спрема муслиманите и имигрантите.

Повеќето анкети ја поддржуваат Народната партија, но најверојатно ќе ѝ треба поддршка од Вокс за да формира владејачко мнозинство.

Во последниве недели, на Фејсбук и Твитер нашироко кружеа разоткриени видеа во кои се тврди дека покажуваат изборни работници како ја полнат гласачката кутија; Фејсбук ги означи видеата како лажни, додека Твитер не презема ништо. Други видеа што се шират на Фејсбук и ТикТок тврдат дека партијата на Санчез ќе ги украде изборите за да спречи пораз. Многумина го носат хаштагот #pucherazo, шпански термин за изборна измама.

Како и во Соединетите Држави, употребата на ливчиња по пошта е особен фокус на теориите на заговор на изборите, при што некои екстремно десничарски гласачи сугерираат дека поштата ќе се користи за да му се дадат изборите на Санчез. Тоа е наратив што Алберто Феихо, лидерот на Народната партија, помогна да се засили. На митингот минатата недела, тој ги повика шпанските поштенски службеници да останат независни.

„Ги молам поштарите во Шпанија да работат максимално, наутро, попладне и навечер“, рече Феихо за време на предизборниот митинг во Мурсија во средата. „Без оглед на вашите шефови, ве повикувам да ги дистрибуирате сите гласачки ливчиња по пошта на време“.

Феихо подоцна рече дека не се обидувал да сугерира дека поштенската служба ќе се обиде да ги украде изборите, туку наместо тоа, мислел на предизвиците за справување со толку многу гласачки ливчиња по пошта.

 „Никој овде не зборува за pucherazo“, рече Феихо.

Истражувачите на социјалните медиуми во непрофитната организација Ресет идентификуваа бројни примери на дезинформации поврзани со изборите што се шират на Твитер, Фејсбук, Јутјуб и ТикТок. Иако специфичните видови на содржина варираат според платформата – антимуслиманската омраза е особено распространета на Твитер, на пример – изборното негирање беше пронајдено каде и да погледнаа истражувачите.

Некои од профилите кои шират дезинформации за шпанските избори имаат огромен и растечки дофат. Аналитичарите во Ресет идентификуваа 88 профили на социјалните мрежи кои постојано ширеле екстремистичка содржина во Шпанија, а кои имаат повеќе од 14 милиони следбеници, вклучително и околу еден милион неодамнешни. Објавите означени од Ресет за да содржат теории на омраза или изборни заговори се видени речиси 100 милиони пати од јануари.

„Наративите за изборни измами кои ја поткопуваат довербата во демократските процеси – и кои исто така доминираа на регионалните избори во Шпанија – се шират низ платформите“, заклучија истражувачите од Ресет, кои ги споделија своите наоди со Асошиетед прес. Ресет е со седиште во Лондон и ги проучува начините на кои социјалните медиуми влијаат на демократијата ширум светот.

Напнатите избори во Шпанија доаѓаат во време на неодамнешниот пораст на говорот на омраза на интернет насочен кон имигрантите во земјата и муслиманските жители. Некои изборни реклами водени од екстремно десничарската партија Вокс имаат сличен антиимигрантски наратив, нагласувајќи ја теоријата на заговор позната како Голема замена, која сугерира дека демократските лидери во нациите, вклучувајќи ги Шпанија и САД, се

„Во 2070 година нема да има шпански семејства“, се вели во една онлајн реклама од Вокс.

Како и во САД, Шпанија има закони, ревизии и независни проверки и рамнотежи дизајнирани да ја откријат изборната измама. И исто како и во САД, случаите на вистинска измама кои се идентификувани и изложени често се преувеличуваат и се вадат од контекст за да сугерираат многу пошироки проблеми.

Кога станува збор за идентификување и отстранување на лажни тврдења, извештајот на Ресет ги погреши технолошките платформи поради недоследност, истакнувајќи дека теориите на заговор или погрешните тврдења за изборите може да бидат етикетирани или отстранети од една платформа и да се остават на друга.

Марк Естеве дел Вале, професор на Универзитетот во Гронинген во Холандија, рече дека количината на лажни и погрешни информации за шпанските избори и многуте платформи што ги шират, може да им отежнат на гласачите да знаат во што да веруваат. Естив дел Вале е Шпанец и ја истражувал употребата на антиимигрантската реторика од страна на екстремната десница.

„Колку подалеку одиме, толку е потешко да се разликуваат веродостојните информации од погрешните/дезинформациите“, рече тој. (АП)