Кремљ ги поттикнува западните компании да се вратат во Русија

Не толку долго откако САД и Русија седнаа на нивните први разговори на високо ниво по целосната инвазија на Москва на Украина, една од најголемите американски мултинационални компании доби повик.Руската влада планираше состанок на кој ќе се разговара за патот на западните компании повторно да влезат во земјата. Дали оваа мултинационална компанија, праша рускиот владин функционер на телефон, би била заинтересирана да врати некои од своите брендови?

Додека Москва и Вашингтон повторно се ангажираат политички со голема брзина – разговарајќи за можен крај на конфликтот во Украина и директна средба меѓу претседателите Владимир Путин и Доналд Трамп – американско-руските економски односи станаа клучна шанса за обновување на врските. Во понеделникот, Трамп на Truth Social напиша дека е во „сериозни разговори“ со Путин за „големите трансакции за економски развој што ќе се случат меѓу Соединетите држави и Русија“.Истиот ден, Путин рече дека Русија е подготвена да соработува со САД за вадење минерали од областите окупирани од Русија во Украина и дека американските компании можат да заработат „добри пари“ од екстракција на алуминиум во Русија.

Дејвид Лорело, партнер во Ковингтон и Бурлинг, рече дека Кремљ „им ги нуди на Соединетите држави економските можности за решавање на војната“. Но, сите компании што ќе се вратат би се соочиле со огромни пречки, вклучително и охрабрена локална конкуренција и несигурна правна средина во земја која и понатаму е во војна и цел на сеопфатни санкции. Неколку западни мултинационални компании се обидуваат да ја исклучат можноста за враќање и многумина сакаат да се задржат на опциите за откуп за нивните руски бизниси.

„Овие момци се комерцијални суштества“, рече еден западен ветеран на рускиот пазар. „Како што рекол Ленин [наводно], капиталистот ќе ти го продаде јажето со кое ќе се обесиш“.

Според Киевската школа за економија, 475 странски компании се откажале од рускиот пазар по инвазијата на Украина, додека други 1.360 компании го намалиле својот бизнис таму.

Кирил Дмитриев, новоименуваниот специјален претставник на Русија за надворешна економска соработка, тврди дека американските компании изгубиле 324 милијарди долари како резултат на повлекувањето – број што се оспорува од САД – и дека американските компании што заминале може да почнат да се враќаат за неколку месеци.

Според проценките во САД, странските компании претрпеа директни загуби од најмалку 167 милијарди американски долари во текот на три години од целосната војна, вклучувајќи отписи и судски пресуди што резултираа со делумни заплени. Запленети се повеќе од 4 милијарди американски долари имот на американски компании, вклучително и оние на ExxonMobil, JPMorgan и Universal Beverages, при што американските сочинуваат околу една третина од вкупните загуби на западните компании.

Западните директори и нивните советници за Русија рекоа дека е прерано да се очекува пораст на големи странски брендови кои се враќаат. Многумина претрпеа болен, скап процес на напуштање, бидејќи Москва наметна зголемени такси, регулативи и притисок за продажба. Во еден момент, на две големи мултинационални компании кои се обидуваа да заминат – Карлсберг и Данон – државата им ги одзеде руските бизниси.

Во исто време, рускиот пазар се промени по целосната инвазија на Украина, при што новите моќни бизнисмени – поддржани од владини фигури – имаат корист од пленот што го оставија странските брендови.

Таквите играчи, исто така, профитираа од охрабреното обвинителство кое заплени низа руски компании, наведувајќи ги странските пасоши на нивните сопственици или, како што рекоа, незаконски приватизации како основа за нивно запленување и продавање на пријателски понудувачи.

И покрај ваквата позадина, луѓето кои работат со компании кои ја напуштија Русија рекоа дека откако Вашингтон и Москва одржаа разговори во Саудиска Арабија овој месец, забележале зголемен интерес за враќање – особено од САД.

„Не би рекол дека има лавина, но има многу компании кои ги потопуваат прстите во вода за да видат каква е температурата“, рече еден западен извршен директор во Москва.

Во текот на изминатите две недели, медиумите и каналите на Телеграм, пријателски настроени кон Кремљ, тврдеа дека големите брендови, од модните синџири Zara и Uniqlo до Coca-Cola, Visa и Mastercard, активно го испитуваат враќањето. Ниту една од наведените мултинационални компании јавно не ги потврди ваквите планови, а луѓе блиски до компаниите рекоа дека нема конкретни планови за итно повторно влегување.

Американската мултинационална компанија со која контактираше руската влада, а која не сакаше да биде идентификувана, рече дека и кажала на владата дека е премногу рано да разговара за враќање на нејзините познати брендови.Сепак, претставник рече: „Сосема е очигледно дека многу компании ги бараат овие можности“.

Во Москва, учесниците на странскиот пазар рекоа дека виделе мали знаци на интерес. Советник на западните компании, кој не сакаше да биде именуван, рече дека бил контактиран од мултинационална компанија која се надева дека ќе ја заштити опцијата што ја обезбеди за да го откупи својот руски бизнис. Други луѓе кои работат во име на западните бизниси во Москва рекоа дека имало привремени испитувања на руските пазари за недвижности и реклами, или барања за правен совет за чекорите вклучени во враќањето.

Извор запознаен со бизнисот на Uniqlo во Русија рече дека тој бил во „состојба на спиење“ откако компанијата ја прекина работата во околу 50 продавници. Лицето рече дека повторното отворање сè уште не се разгледува активно, но може да се спроведе брзо ако руската економија повторно се отвори.

„Некои [странски] компании навистина почнаа да ги тестираат водите“, рече Илија Рачков, партнер во адвокатска канцеларија со седиште во Москва. 

Директори и советници рекоа дека компаниите што произведуваат производи за широка потрошувачка или водат ресторани би можеле брзо да се движат.

„Ако сте Нетфликс, Кока-Кола или Мекдоналдс со индустрија која не е чувствителна на технологија со бизнис модел кој лесно се вклучува, тогаш веројатно ќе се вратите побрзо“, рече западниот извршен директор во Москва.Рачков, адвокатот, рече дека компаниите се соочуваат со временска рамка која не е поврзана со разговорите Трамп-Путин: некои добија опции за откуп за нивните руски бизниси кои наскоро ќе истечат.

„Многумина сега преговараат, се пазарат. Го слушнав ова за производителите на храна и за потрошувачкиот сектор“, рече Рачков. „Новото раководство бара тие да останат малцински акционери во замена за продолжување на опцијата или да обезбедат златен падобран по искористувањето на опцијата“.

Во Москва, Путин му нареди на својот кабинет да се подготви за враќање на западните компании, иако условите  ги фаворизираат локалните играчи. Министерството за финансии сугерираше дека на компаниите кои се враќаат од таканаречените непријателски земји ќе им треба одобрение од владината комисија за странски инвестиции.

Денис Мантуров, првиот потпретседател на владата на Русија, сугерираше дека сите трговски синџири што планираат да се вратат ќе треба да се отворат и во деловите од Украина кои се окупирани од Русија. Тој посочи дека може да се наметнат услови за одредени компании и сектори, како што е забрана за странските производители на автомобили да се вратат на нивните претходни позиции на пазарот.

„Веќе нема да биде можно да се добие [имотот] и да се врати како што го добија и заминаа“, рече Мантуров во ТВ интервју.

Учесниците на западниот пазар во контакт со руските официјални лица рекоа дека очекуваат компаниите кои „заминаа и дадоа среден прст“ – како што рече еден од извршните директори на САД – ќе имаат потешко време да се вратат од оние што си заминаа тивко.Тие рекоа дека патот до враќање најверојатно ќе биде полесен за американските компании бидејќи нивната влада продолжува да се приближува со Русија.  (Фајненшел Тајмс)