Јоко Оно со изложба во Подгорица – уметнички спектакл во регионот

Во Дворецот на династијата Петровиќ-Његош и Перјаничкиот дом во Подгорица, пред бројна публика, официјално беше отворена изложбата „Unfinished“ од вдовицата на Џон Ленон од „Битлси“ и светски познатата уметница, активистка и пионерка на авангардата која ја одбележа историјата на современата уметност. Изложбата е премиерно во Црна Гора, но и во земјите од регионот. Како еден вид културно-уметнички, но и општествен спектакл, тоа е настан од особено значење за домашната, регионалната, но и европската културна сцена, како и за културните институции, експертите и љубителите на уметноста од сите генерации, од земјата и странство.

Самата церемонија на отворањето беше вообичаена – со формални говори, а потоа следеше она за што сите се собраа – обиколка на изложбата и потопување во светот на Јоко Оно, име кое е неопходно за светот на 20-тиот и 21-виот век.

На отворањето се обратија директорот на Музејот на современа уметност на Црна Гора (MSUCG), д-р Владислав Шќепановиќ, познатиот куратор Гунар Б. Кваран, кураторката Маша Влаовиќ и министерката за култура и медиуми на Црна Гора, д-р Тамара Вујовиќ, кои ја отворија изложбата, сите уверени во важноста на самата изложба, но и во извонредноста на уметницата Јоко Оно.

Куратор на изложбата, заедно со Влаовиќ и Кваран, е и Конор Монахан, кој присуствуваше на отворањето.

Шќепановиќ нагласи дека „Недовршено“ е една од изложбите на кои е особено горд, и дека изложбата на Јоко Оно во Црна Гора и Музејот на современа уметност ја надополнуваат визијата на таа институција и ја слават нејзината практика до денес. Директорот на MSUCG потсети и дека сите претходни ветувања и најави се реализирани и изрази благодарност до целиот тим кој професионално, посветено и предано придонесува во работата на MSUCG, која има за цел да промовира слобода и критичка мисла, и постојано да размислува за идни проекти, со креативност и систематика.

„Таа ги сруши границите помеѓу креацијата и набљудувањето. Нејзината работа е привлечна, заснована на упатства, кои гледачот треба да ги протолкува и имплементира. Публиката е поканета активно да учествува во работата. Ова е еден од најрадикалните откритија во современата уметност на 20-тиот и 21-виот век“, нагласи Кваран.

Министерката Вујовиќ рече дека изложбата „Unfinished“ не доаѓа како завршена форма, туку како покана за дијалог.

„MSUCG вечерва не е локација за изложба, туку епистемолошка рамка во која се испитуваат значењата, општествените односи и колективната меморија. Оваа институција избира поинаква насока – гради услови за размислување. Не наметнува наратив, туку поканува разговор. Не ја заклучува уметничката елита во херметичност, туку укажува на отвореност кон заедницата, локална и меѓународна“, рече Вујовиќ.

Изложбата e отворена до 15 септември, а публиката ќе има можност да се запознае со делото на уметник кој со децении ги замаглува границите меѓу уметноста и животот и ги поканува сите да станат актери во процесот: да го замислат мирот, да го изговорат, да го напишат, да го споделат.

Животната сопатничка на Џон Ленон, покрај Марина Амбрамовиќ, бееше втората светски позната уметничка која со изложба дојде и во Белград, 2018.

„Најпознатиот непознат уметник во светот“, како што рече Ленон за неговата сопруга Јоко Оно (92), која исто така го создаде споменикот на мирот „Еден ден“ во Нови Сад, во 2023 година, по пет децении засекогаш го напуштила Њујорк и се преселила во Френклин, место со 340 жители, на фармата што таа и Ленон ја купиле во 1978 година.

Јоко Оно, станот во зградата позната како првата луксузна станбена зграда во Америка, во чија непосредна близина беше убиен Ленон во декември 1980 година, го нарече нејзин дом.

И покрај тоа што е врзана за инвалидска количка бидејќи нејзиното здравје се влошува во последните години, Оно неодамна откри дека шета по шест километри дневно за да ја победи депресијата.

Сега живее мирен живот, далеку од очите на јавноста, велат изворите.