Историја во Колумбија: поранешниот левичарски герилец Петро стана претседател

Левичарот Густаво Петро, ​​поранешен член на герилското движење М-19, кој вети длабоки социјални и економски промени, го освои претседателството на Колумбија во неделата, првиот прогресивец што го сторил тоа во историјата на земјата.

Петро го победи градежниот магнат Родолфо Хернандез со неочекувано голема разлика од повеќе од 700.000 гласови, што според аналитичарите е демонстрација на желбата на Колумбијците да се борат против длабоката нееднаквост.

Петро, ​​поранешен градоначалник на главниот град Богота и сегашен сенатор, вети дека ќе се бори против нееднаквоста со бесплатно универзитетско образование, пензиски реформи и високи даноци на непродуктивното земјиште. Тој освои 50,5% додека Хернандез 47,3%.

Предлозите на Петро – особено забраната за нови нафтени проекти – запрепастија некои инвеститори, иако тој вети дека ќе ги почитува тековните договори.

Неговата победа веројатно ќе предизвика нервоза на пазарот додека не биде објавен неговиот кабинет, рекоа аналитичарите во неделата.

„Од денес Колумбија се менува; Колумбија е поинаква“, им рече Петро на егзалтираните поддржувачи во концертната арена во Богота. „Промената се состои токму во тоа да се остави зад себе секташтвото“.

„Не е време за омраза, оваа влада, која ќе започне на 7 август, е влада на животот“, рече тој.

Алехандро Фореро (40), кој користи инвалидска количка, плачеше кога стигнуваа резултатите.

„Конечно, фала му на бога. Знам дека ќе биде добар претседател и ќе ни помогне на оние од нас кои сме најмалку привилегирани. Ова ќе се промени на подобро“, рече Фореро, кој е невработен.

Илјадници луѓе излегоа на улиците во Богота да слават, а некои танцуваа во близина на најголемото избирачко место под повремен дожд.

Оваа кампања беше трета претседателска кандидатура на Петро и неговата победа ја додава државата од Андите на листата на земји од Латинска Америка кои избраа прогресивци во последниве години.

Победата на Петро покажа дека луѓето во Колумбија – каде што речиси половина од населението живее во некаков облик на сиромаштија – се желни да се борат против нееднаквоста, рече Даниела Куелар од FTI Consulting.

„Она што колумбиското население го покажа денес е дека тоа бараат влада фокусирана на клучните социјални прашања“, рече таа. „Долгогодишната нееднаквост во Колумбија, која беше влошена со Ковид-19, придонесоа електоратот да бара промена“.

Но, фрагментиран Конгрес, каде што имаат места десетина партии, ќе дејствува како проверка на предлозите на Петро.

„Институционалната сила и владеењето на правото на Колумбија изгледаат доволно робусни за земјата да ја одржи економската стабилност“, рече Куелар. „Покрај тоа, кампањата не владее, политиките на Петро ќе бидат поумерени“.

„Дури и ако се обиде да донесе радикални реформи, тој нема поддршка од Конгресот да ги спроведе“, додаде таа.

Петро (62) рече дека бил измачуван од војската кога бил приведен поради неговата вмешаност со герилците, а неговата потенцијална победа предизвика високи функционери на вооружените сили да се подготвуваат за промени.

Потпретседателката на Петро, Франсија Маркез, самохрана мајка и поранешна куќна помошничка, ќе биде првата афро-колумбиска жена потпретседател на земјата.

„Денес гласам за мојата ќерка – таа наполни 15 години пред две недели и побара само еден подарок: да гласам за Петро“, рече чуварот Педро Варгас (48) во југозападниот дел на Богота во неделата наутро.

„Се надевам дека овој човек ќе ги исполни надежите на мојата ќерка, таа има многу верба во неговите ветувања“, додаде Варгас, кој рече дека обично не гласа.

Петро, исто така, вети дека целосно ќе го спроведе мировниот договор од 2016 година со бунтовниците на ФАРК и ќе побара разговори со сè уште активните герилци на ЕЛН.

Пазарот се нервира

Аналитичарите велат дека предложеното запирање на развојот на нафтата би можело да испрати инвестиции на друго место во време кога Колумбија се бори со низок кредитен рејтинг, голем трговски дефицит и национален долг кој се удвоил на 72% од БДП во текот на последната деценија.

Нафтата сочинува речиси половина од извозот и близу 10% од националниот приход, но Петро тврди дека новите проекти треба да бидат забранети поради еколошки причини и да се оддалечи Колумбија од зависноста од индустријата.

Петро, исто така, вети дека ќе ги зголеми даноците и тантиемите за екстрактивните индустрии и ќе им наплаќа на големите земјопоседници за непродуктивното земјиште, со што ќе собере околу 5,2 милијарди долари. Тој, исто така, предлага да се соберат до 3,9 милијарди долари со прогресивно оданочување на компаниите.

„Големината на движењата во претстојните трговски сесии ќе зависи од економската линија што ја нуди новиот претседател“, вели Дејвид Кубидес, главен економист во брокерската куќа „Алијанц“, кој рече дека очекува нестабилност на локалниот пазар во текот на следната недела.

Актуелниот претседател Иван Дуке твитна дека се јавил за да му честита на Петро и тие закажаа средба во наредните денови за да обезбедат хармонична транзиција.

Колумбиските претседатели се ограничени на еден мандат од четири години.

Гласаа околу 22,6 милиони луѓе, околу 1,2 милиони повеќе отколку во првиот круг. Околу 2,3 отсто од гласачите имаа протестни гласови, не поддржувајќи ниту еден кандидат. (Ројтерс)