Историчарот Класиќ за „Бура“: „Брилијантна воена операција, но она што се случи по неа е срамота“
По повод 30-годишнината од операцијата „Бура“ во Хрватска и збегот на стотици илјади Срби, историчарот Хрвое Класиќ оцени дека станува збор за воено „брилијантна“ и неопходна операција, но исто така предупреди на потребата од справување со последиците што следеа по воената победа.
„Во тој момент, Хрватска беше меѓународно призната повеќе од три години и не можеше да смета на една третина од својата територија. По низа обиди за преговори, со учество на меѓународната заедница, кои беа отфрлени во Книн од претставниците на Србите во Краина, беше одлучено да се преземе воена акција“, потсети Класиќ на Н1. Тој додаде дека операцијата била спроведена фокусирано, брзо и речиси без отпор. „Воено брилијантно и побрзо од очекуваното“, рече тој.
Класиќ направи паралела со Втората светска војна. „Никој нема да ја доведе во прашање победата на сојузниците над фашизмот, Хитлер, јапонскиот национализам, но – ќе се разговара за жртвите. Жртвите на бомбардирањето на Дрезден, злосторствата на Црвената армија во Берлин, за Блајбург…“, рече тој. Победата е на страната на антифашистичката коалиција, но се случиле и злосторства, вели тој.
Без префрлање на одговорноста
„Молчевме за Блајбург 45 години, а сега, 35 години – се занимаваме само со тоа“, нагласува тој, додавајќи дека „Бура“ е „победа, ослободување и вистински почеток на мирот. Но, она за што треба да зборуваме е и она што се случи по ‘Бура’, што е во основа срамота.“
Зборувајќи за Татковинската војна, тој нагласи дека молчењето за злосторствата не ја зачувува неговата чест, туку ја поткопува. „Не разбирам кога некој вели дека не можеме да зборуваме за тоа затоа што тоа го поткопува достоинството на Татковинската војна. Не. Молчењето за овие злосторства го поткопува достоинството на Татковинската војна. Бидејќи огромното мнозинство луѓе што учествувале во неа не отишле таму за да убиваат стари луѓе и да палат куќи“, рече тој.
Тој нагласи дека Хрватите мора да се соочат со последиците, без да ја префрлаат одговорноста на другите. „И тоа е она со што мора да се справиме пред сè – ние. Не Хаг, не Белград, не Бања Лука. Токму за да докажеме дека сме различни од она што се случи по 1945 година, кога моравме да молчиме, кога ни беше дозволено само да ја величаме величествената победа без никаква дамка. Дамките се секогаш присутни“, рече тој.
Класиќ се осврна и на бројките. „Најновите истражувања покажуваат дека имало околу 1.100 цивилни жртви во неделите и месеците по операцијата „Бура“, претежно постари лица и жени. Околу 10.000 куќи беа запалени. Треба да зборуваме за ова – дека речиси никој никогаш не беше повикан на одговорност за овие злосторства“, рече тој.
Тој заклучи дека соочувањето со овие факти не е чин против Хрватска, туку во корист на нејзиното владеење на правото и демократскиот развој. „Како држава на владеење на правото, мора да знаеме како да се соочиме со ова, а не да велиме дека оној кој зборува за тоа не ја сака Хрватска. Напротив, посочувањето на оние кои го прекршуваат законот, без разлика дали станува збор за економски злосторства или воени злосторства, е работа за државата и работа за демократија, работа за слобода“, рече Класиќ.