Грчка трагедија во Лондон: Сунак го извиси Мицотакис

Британскиот премиер одби да се состане со грчкиот колега, иако средбата беше договорена. Во центарот на спорот се Елгиновите камења од Партенонот


Елгиновире камња со децении наназад се предмет на спор меѓу Атина и Лондон

 

Портпаролот на грчката влада во вторникот ја нарече одлуката на британскиот премиер Риши Сунак да ја откаже средбата со неговиот грчки колега Киријакос Мицотакис „без преседан“ и „непочитување“.

„Тоа не е нешто што е направено“, изјави Павлос Маринакис за ТВ Скаи и додаде дека потегот „не е само непочитување кон грчкиот премиер, туку и кон грчкиот народ“.

Мицотакис го нападна Сунак во понеделникот, во она што изгледа како горчлива ескалација на долгогодишниот спор околу мермерите од Партенон.

Двајцата требаше да се сретнат во вторник, но Сунак ја откажа средбата доцна во понеделникот, потег што грчките владини претставници го припишуваат на неодамнешното силно инсистирање на Мицотакис за враќање на античките скулптури од Британскиот музеј.

„Ја изразувам мојата вознемиреност што британскиот премиер ја откажа нашата планирана средба само неколку часа пред таа да се одржи“, рече Мицотакис. Портпаролот Маринакис додаде дека „претпоставуваме очигледно, дека бил изнервиран од коментарите кои ја повторуваат фиксната позиција на земјата за враќање на скулптурите од Партенон“.

„Секој кој верува во исправноста и праведноста на неговите позиции никогаш не се плаши од соочување со аргументи“, додаде Мицотакс во понеделникот, истакнувајќи дека ставот на Грција за прашањето за таканаречените Елгинови мермери е добро познат.

Мицотакис потоа одби средба со вицепремиерот на Обединетото Кралство, Оливер Дауден, откако тој беше понуден наместо разговори со Риши Сунак.

Министер од кабинетот во понеделникот рече дека средба со Дауден во вторник му била понудена на Мицотакис, но „не било можно“ тоа да се случи.

Скулптурите беа симнати од Партенон во околности кои остануваат контроверзни по налог на лордот Елгин, тогашниот амбасадор на Британија во Отоманскиот двор. Антиквитетите биле испратени во Лондон помеѓу 1801 и 1804 година и биле продадени на Британскиот музеј во 1816 година.

Дауден зазеде тврд став за скулптурите, во согласност со другите конзервативни пратеници, велејќи на дебата минатата година: „Важно е да ги заштитиме нашите институции како Британскиот музеј и Музејот ‘Викторија и Алберт’ од бараж барања за реституција“.

Мицотакис, за кој се смета дека полетал дома наместо да се сретне со Дауден, рече: „Ја изразувам мојата навреденост поради фактот што британскиот премиер ја откажа нашата закажана средба неколку часа пред да се одржи.

„Грција и Британија се обединети со традиционално силни врски на пријателство и рамката на нашите билатерални односи е исклучително широка. Ставовите на Грција за скулптурите на Партенон се добро познати. Се надевав дека ќе имам можност да разговарам за нив со мојот британски колега заедно со другите меѓународни предизвици: Газа, Украина, климатската криза, миграцијата“.

Ед Вајзеј, конзервативен поранешен министер за култура, кој е претседавач со проектот „Партенон“, кој има за цел повторно да ги обедини скулптурите на Партенон со оние во музејот на Акропол, рече дека не знаел дека Сунак „се чувствувал толку силно“ за ова прашање и вели дека е поврзан со тековните „културни војни“ промовирани од ториевската десница.

Тој за денешната програма на Би-Би-Си Радио 4 изјави дека Сунак се ставил себеси „пред и центар“ на контроверзноста кога Џорџ Озборн, претседател на Британскиот музеј, барал решение.

Ова беше референца на предложениот договор кој беше предмет на дискусија меѓу грчките официјални претставници и Озборн, кој ќе им овозможи на скулптурите да се вратат во Атина во замена за прикажување на грчките богатства во Лондон.

Вајзеј рече дека Озборн ги ставил своите „карти на маса“ и ставот на Сунак е „чуден“, додавајќи: „Никогаш немало подобар момент кога би можеле да направиме пробив, кога ова избувна. Во традиционалните културни војни до одреден степен е поврзано прашањето дека секој што се осмелува да каже дека британската историја не е совршена, некако се вели дека не мисли патриотски“.

Мицотакис веќе се сретна со лидерот на Лабуристичката партија, Кир Стармер, кој го опиша очигледниот лош потег на Даунинг стрит како „патетичен “.

Грчката влада наводно верува дека добила уверување од Стармер дека во случај на изборна победа на лабуристите следната година тој нема да го блокира потенцијалниот аранжман за враќање на скулптурите на Партенон во Атина.

Портпаролот на грчката влада го опиша потегот на Сунак како „без преседан“ со високи функционери кои велат дека откажувањето на закажаниот состанок од страна на Сунак е еднакво на автогол. (Политико, Гардијан)