Германскиот берзански индекс на рекордно ниво. Што го крева?

Минатонеделниот показател за состојбата на германската економија открива дека, по малото закрепнување во текот на летото, трендот на намалување повторно е на пат.

Повторно се спомнува злиот збор – рецесија.

Веќе во средата, Федералниот завод за статистика од Визбаден објави дека обемот на нарачани работни места во индустријата паднал за цели 3,7 отсто во однос на претходниот месец. Додуша, тоа може да се објасни со отсуството на големи нови проекти кои значително влијаат на целокупната слика. Но, трендот во никој случај не покажува раст. Институтот ИФО во своето последно истражување откри дека повеќето компании го проценуваат бројот на нарачани работни места како „премалку“.

„Како резултат на тоа, се повеќе компании ќе го намалуваат производството во наредните месеци, со цел да се прилагодат на намалената побарувачка“, вели економистот на Комерцбанк Ралф Солвен. „Ова ќе придонесе за дополнителен благ пад на германската економија во зимскиот дел од годината“.

И покрај скромните економски изгледи, германскиот берзански индекс (DAX), како важен барометар на германската економска клима, оваа недела на берзата во Франкфурт ги урива сите рекорди. Во вторникот индексот ја надмина највисоката вредност од јули. И во средата трендот продолжи. Дали економската стагнација и рекордните вредности на акциите одат заедно? И како е тоа можно?

Искуството покажува дека вредноста на акциите на берзата често расте на крајот на годината. Една од причините е што одредени фондови се обидуваат да купат акции кои имале добар тренд (раст) во текот на годината, за да ги украсат своите биланси со овие „трофеи”. Во економски жаргон тоа се нарекува „window-dressing” – облекување на прозорци.

Сепак, главната причина е промената на очекувањата на инвеститорите во однос на централните банки. А тоа делумно се должи на сегашните економски тешкотии.

„Иако меките показатели неодамна се стабилизираа на ниско ниво, слабото економско опкружување повеќе не оправдува зголемување на каматните стапки“, вели главниот економист на банкарската групација ИНГ Карстен Брзески. Тоа значи дека економијата проценува дека времето на зголемување на каматите е зад нас. Некои аналитичари дури веруваат дека важните централни банки, како што се американската ФЕД или Европската централна банка, ќе ги намалат каматните стапки следната година.

Во борбата против инфлацијата и двете овие банки во последните шест месеци значително ги зголемија каматните стапки. ЕЦБ десет пати по ред ги зголеми каматните стапки за да ја стави високата инфлација под контрола. Ова беше наменето да „произведе“ зголемување на цената на кредитите, расходите и инвестициите – и намалување на побарувачката. Тоа доведува до пад на цените, а со тоа и до инфлација. Но, опаѓаат и изгледите на компаниите да остваруваат подобар профит, па фазата на високи камати е неповолна за нив.

Од друга страна, високите каматни стапки одат рака под рака со бизнисот со хартии од вредност, чии каматни стапки најчесто се приспособуваат на општите, референтни каматни стапки. Многу инвеститори се префрлаат од акции на обврзници, кои плаќаат повеќе. Дополнително, во споредба со акциите, бизнисот со обврзници е поврзан со помал ризик, особено кога станува збор за државни хартии од вредност.

Бидејќи инвеститорите во моментов проценуваат дека каматната стапка на централните банки ќе се намали, побарувачката за акции е посилна. Така, развојот на побарувачката за акции на берзите може да укаже на идни движења – под услов инвеститорите правилно да ја проценат ситуацијата.

Никој не може да биде целосно сигурен дека тоа навистина ќе биде така. Следните чекори на Европската централна банка зависат од тоа како ќе се движи инфлацијата во еврозоната, кога ќе се приближи до поставената цел од два отсто годишно. А тоа е поврзано и со прашањето дали зголемувањето на платите што го постигнаа синдикатите ќе влијае на поскапувањето.

Сепак, поради губењето на куповната моќ во периоди на висока инфлација, спиралата на зголемување на платите и зголемувањето на цените сè уште не е неизбежна. Претседателот на германската централна банка Јоаким Нагел неодамна изјави дека „последниот километар ќе биде најтежок“. Со ова сакаше да каже дека е поедноставно грубо да се намали инфлацијата, отколку да се „штимаат“ последните чекори за да се постигне зацртаната цел од два отсто годишно.

„Забавата“ на берзата затоа би можела да доживее неочекуван крај, доколку се покаже дека централните банки се уште не ја завршиле борбата против инфлацијата. Или ако геополитичките конфликти и кризи дополнително ескалираат. (СЕЕбиз)