Галуп: Изборната кампања во Бугарија заглавена во политички скандали

Во првите десет дена од официјалното започнување на кампањата пред изборите на 27 октомври, Галуп резимира дека е заглавена во тековни политички скандали.

Во политичката оценка и анализа за состојбата на изборната кампања објавена денеска од Галуп интернешнал Балкан, тие велат:

„Изборната кампања за 51. Народно собрание се одвива во услови на продлабочена внатрешно-политичка криза, чие евентуално натамошно расплетување носи опасен потенцијал во најмалку два правци. Од една страна, кон ерозија на темелите на парламентарната демократија, а од друга – да се дестабилизира државата, што може да има непредвидливи последици во контекст на ескалација на геополитичките превирања уште еднаш влегување во кампања со деструктивни ставови од типот „или ние или никој“ Во оваа ситуација, како главен внатрешен политички императив, се наметнува изборот на редовна влада од страна на Народното собрание по изборите на 27 октомври.

Начинот на кој се одвиваше предизборната кампања во првите десет дена од нејзиниот официјален почеток, повеќе сведочи за организациско-политичката, кадровската и идеолошката исцрпеност на главните партии – предизборните активности на терен се малку, постои недостаток на енергија и свежи идеи, нема значајни предизборни дебати, главно се потпира на социјалните мрежи. Генерално, ритамот на кампањата е потопен во тековните политички скандали. Во исто време, некои радикално-популистички политички субкултури почнуваат да се појавуваат на политичката површина, чиишто контури се прилично невидливи во официјалниот јавен дискурс, но генерираат одредена поддршка главно преку понеконвенционални канали на политичка комуникација.

ГЕРБ-СДС

Кампањата ГЕРБ-СДС зрачи со умереност и менаџерска самодоверба. Партијата изгледа монолитна, а нејзиниот лидер Бојко Борисов има активна улога во кампањата. И во оваа фаза од кампањата се прават напори да се изгради имиџ на ГЕРБ-СДС како „победничка партија“, која треба да има водечка улога во формирањето на редовна влада. За ГЕРБ, изборот на влада по изборите е од големо значење, бидејќи во спротивно постои опасност од разочарување и ерозија кај нивното гласачко тело. Во исто време, сè уште нејасните изгледи за формирање парламентарно мнозинство за создавање влада, очигледно веќе ги мотивира на некои колебливи барања за поширока парламентарна интеракција во споредба со трипартитната соработка за време на т.н. „склопување“. На партиските списоци е искусниот менаџерски тим на формацијата. Новиот акцент со вклучувањето на успешните градоначалници на големите центри, како Бургас, Пловдив, Стара Загора, веројатно има за цел дополнително да ја отвори партијата кон периферните изборни групи, но во исто време е и симптом на ограничени кадровски ресурси и може да доведе до градежен ефект во кампањата.

ПП-ДБ и „Преродба“

ПП-ДБ се главните претенденти за второто место на овие избори. Во споредба со нивниот конкурент за втората позиција, „Преродба“ (Вазраждане), ПП-ДБ има значајна предност што има позначајна изборна резерва, која доколку се мобилизира лесно може да го гарантира второто место на коалицијата. Сепак, се добива впечаток дека нема единствена кампања со единствена стратегија, единствени пораки и визија. Од една страна, „Продолжување на промената“, чии кандидати доминираат на кандидатските листи, ја задржува својата порадикална линија, измешана со познатите „месијански“ разговори во категориите „добри сили – темни сили“. Од друга страна, „Демократска Бугарија“ и нејзините лидери имаат многу поселективно и поумерено однесување и пораки, што остава повеќе простор за постизборни маневри и можности за преговори. Коалицијата дефинитивно има потенцијал да врати дел од изгубените гласови на претходните избори. Целото прашање е дали тоа нема да го спречат зацртаните нерамнотежи и дефокусирање на кампањата, како и факторите како разочарувањето од нивното вклучување во претходните коалициски формати.

„Вазраждане“ е позициониран како главен конкурент на ПП-ДБ за второто место, но се соочува со две ограничувања и еден стратешки проблем. Првото ограничување се состои во тоа што „Вазраждане“ ја води својата кампања во познатите патеки – остри напади против проевропската и прозападната политика на Бугарија. Ова им става еден вид изборен плафон. Второто ограничување е присуството на помали формации во истата политичка ниша кои активно се обидуваат да привлечат незадоволни симпатизери. Голем стратешки проблем за „Вазраждане“, пак, е геополитичкиот „санитарен кордон“, кој им го попречува патот до можно директно учество во власта, дури и со хипотетички изборен успех.

ДПС-Нов почеток и АПС

Најголем знак прашалник на овие избори е жестоката конкуренција за традиционалните гласачи на ДПС. Во услови на внатрешна поделеност, партискиот субјект ДПС на чело со Дељан Пеевски учествува во предизборна коалиција ДПС-Нов почеток. Составот на нивните листи сведочи дека значителен дел од партиските активисти, власти од месните заедници, голем дел од градоначалниците на општините кои традиционално важеа за „тврдина“ на ДПС, останаа лојални на партискиот субјект. Ова е предуслов за успешна политичка мобилизација. Проблеми и ограничувања за нивната кампања може да произлезат од евентуалното зајакнување на конкурентната коалиција АПС, како и од остри конфликти со претседателот Румен Радев и со поранешните партнери од пропаднатото уставно мнозинство на ПП-ДБ.

Од друга страна, на овие избори водечките фактори на ДПС, меѓу кои и почесниот претседавач Ахмед Доган, учествуваат на листите на коалицијата Алијанса за права и слободи (АПС), составена од други партии – Народен земјоделски сојуз и СБОР. Во оваа фаза од кампањата, од очигледни причини, во нивните постапки и пораки доминира внатрешниот конфликт во ДПС, а оттаму и со коалицијата ДПС-Нов почеток. Ова до одреден степен ги опфаќа нивните изборни опции и пораки. Досегашното отсуство на Ахмед Доган од предизборните настани, вклучително и отворањето на кампањата во Карџали, може да се гледа како проблем за кампањата. Во исто време, нивните списоци изгледаат доста разновидни во однос на политичкиот профил – впечатливо е, на пример, присуството на политички личности од други партии познати од блиското минато – Николај Цонев, Николај Бареков, Јавор Хаитов.

БСП-Обединета левица, ИТН и други формации

БСП-Обединета левица на овие избори се појавува како механички склопена коалиција која, сепак, нема особен потенцијал за надградба на изборниот резултат. Кандидатските листи се прилично непрепознатливи, нема истакнато политичко раководство, а колапсот на локалните структури на БСП во последните години, во комбинација со недоволната застапеност во локалната власт, ја става коалицијата во опасност да се приближи до зоната на ризик околу бариерата од 4 проценти.

Изгледа дека ИТН се сигурни за нивното место во новиот парламент, но треба да се забележи дека посилното консолидирање на протестните гласови околу формации како Величие и MECH  најмногу би било на нивна сметка.

Партиите како што е „Сина Бугарија“, во оваа фаза не успеваат да го подобрат својот настап од претходните избори. Треба да се има на ум дека нивните резултати до одреден степен зависат од мобилизацијата на електоратот на поголемите десничарски формации, како што се ГЕРБ-СДС и ПП-ДБ“, вели Галуп.