Екатерина Захариева помина кај европратениците и стана еврокомесар

Поранешната бугарска министерка за надворешни работи, Екатерина Захариева,  помина на гласањето на европратениците и стана еврокомесар. Седум од вкупно осум координатори на политичките партии во Европскиот парламент ја поддржаа кандидатурата на  Захариева за портфолиото стартапи, истражување и иновации.

Сите координатори беа импресионирани од сослушувањето на Захариева и ја поддржаа едногласно, освен Левица, која рече дека не може да ја поддржи од политички причини.

Сослушувањето во ЕП траеше повеќе од три часа , а незгодните прашања беа исклучок. Пет ќе бидат клучните приоритети во нејзината работа. Првата и целта е инвестициите во иновациите и науката да достигнат 3% од европскиот бруто-домашен производ, моментално 2,23%. Тоа ќе се направи со зголемување на средствата од еврото и со мобилизирање на приватен капитал.

Вториот е проширување на активностите на Европскиот совет за истражување и создавање нов европски форум за старт-ап. Третиот е развој на клучните технологии – животни науки и употреба на вештачка интелигенција. Четвртиот е поврзан со промовирање на улогата на жената во науката, со цел да се постигне 50% учество во различните програми. Петтиот – „амбициозен буџет“ за следната рамковна програма од 800 и 950 милијарди евра.

Екатерина Захариева вети дека ќе работи на поедноставување на процедурите за аплицирање, намалување на бирократскиот товар, надминување на фрагментацијата на секторот за иновации и истражување, повеќе инвестиции, привлекување приватен капитал, зајакнување на соработката со Европската инвестициска банка.

„Неуморно ќе работам за да нема одлив на мозоци од Европската унија. Некоординираноста во акциите меѓу земјите-членки на ЕУ го отежнува постигнувањето високи резултати“, рече Захариева.

„Госпоѓо Захариева, земете здив. Ова не е суд, ова е само рочиште“ – со овие зборови Кристијан Елер од ЕПП го даде тонот на прашањата до Захариева. Бугарскиот кандидат за еврокомесар е од ГЕРБ, додека партијата на Бојко Борисов е член на ЕПП. Таа немаше мака со одговорите и покажа дека е прилагодена на здодевниот „бриселски“ јазик.

Прашањата беа поврзани со трошењето на европските фондови за наука, иновации и истражување, немањето резултати, според граѓаните, отстранувањето на административните оптоварувања за апликантите за финансирање, инвестициите во нуклеарната енергија и вселенските истражувања.

Пратеникот Емрод Пер Клаузен од „Левица“ го постави првото провокативно прашање поврзано со илјадниците убиени во Палестина и финансирањето на израелските научници во рамките на европските програми. Тој го наведе примерот на израелскиот проект за развој на беспилотни летала, кој е финансиран од ЕУ. „Како ќе обезбедите европските фондови да одат за мир? Дали ќе има поддршка и за палестинската научна заедница“, праша Клаузен.
Екатерина Захариева одговори дека ќе продолжи со финансирањето на израелските научници, бидејќи тие мора да се усогласат со меѓународното и европското право.

„Ниту еден проект финансиран во рамките на Хоризонт Европа не е поврзан со одбраната. Сите израелски проекти се проверуваат и тие се исклучиво на цивилни апликации. Нема проект на израелски организации што предвидува воени истражувања“, му одговори Захариева.

Таа истакна дека не ја поддржува идејата програмата Хоризонт Европа да биде затворена само за земјите-членки на ЕУ и врз основа на националноста на научниците. Захариева извести дека има два проекти во кои се вклучени и палестински истражувачи. Затоа во оваа тешка ситуација да ги поддржиме палестинските научници“, рече Захариева.

Со своето прашање за искористување на инвестициите во истражувањето, кои на некој начин поддржуваат и воени конфликти, Пер Клаузен му ја префрли топката на бугарскиот европратеник Петар Волгин. Тој влезе во ЕП од националистичката формација „Преродба“, која е членка на групата „Европа на суверени нации“, која бара прекин на војната во Украина. Волгин ја праша Захариева дали постои ризик воената економија да стане мотор во сферата што и е доверена и како ќе успее да спречи таа да стане област во која војната ќе го порази мирот.

„Силно се надевам дека мирот ќе ја победи војната. Нашата безбедност е поврзана со победата на Украина во оваа војна. Верувам дека ресурсите и напорите што ги правиме за да и помогнеме на Украина да победи не се залудно потрошени пари за нас. Тие се инвестиции во нашата безбедност. Украина се бори за нашата безбедност“, одговори бугарскиот кандидат за еврокомесар, за што доби аплауз.

Ева Мајдел од ГЕРБ/ЕПП, која е член на комисијата за индустрија, научно истражување и енергија, истакна дека „Европа е научна суперсила“. Таа посочи дека една третина од светските научни публикации доаѓаат од ЕУ и дека Унијата има голем број добитници на Нобелова награда. Сепак, како континент, Европа заостанува во однос на конкурентноста во споредба со САД, Кина и Јапонија.

„Европа има на располагање околу 95 милијарди евра за научно истражување, а најмногу расположиви средства во програмата Хоризонт Европа – над 53 милијарди евра“, информира бугарскиот европратеник од ЕПП. Таа ја праша Екатерина Захариева дали има идеја како да се преориентира финансирањето за да може европската економија да создаде иновации и да го стимулира економскиот раст.

„Големата разлика меѓу нас и САД, но и Јапонија, како и земјите блиски до нас, е во приватните инвестиции. Само 40 отсто од европските компании инвестираат во истражување и иновации. Во САД уделот е 56%. „Тоа е уште повисоко во Јапонија и Јужна Кореја“, одговори Захариева.

„На столбот 2 му недостига фокус на програмата. Комплексно управување со програмата Хоризонт Европа и недоволно ефективен систем за мерење на износот на приватни инвестиции, забележлив е и придонесот на индустријата во овој столб. Потребен е подобар фокус, подобар механизам и алатки за креирање поттик за приватниот сектор да инвестира во иновации и наука“, додаде Захариева.