Џорџа Мелони им се одмаздува на италијанските судии

Италијанската премиерка го насочи својот оган кон судството во земјата, иако нејзините критичари ги осудуваат „опасните“ политички напади кои потсетуваат на унгарскиот моќник Виктор Орбан.

Додека италијанската лидерка, на чело на најдесничарската влада во Рим од фашистичкиот режим на Бенито Мусолини, се здоби со меѓународен кредибилитет со нејзината умерена реторика и поддршка за Украина во нејзината војна против Русија, дома таа спроведува поостра агенда, применувајќи засилена контрола врз институциите во земјата.

Од новинари и интелектуалци кои внимателно ги испитуваат нејзините постапки, до судии кои одлучуваат против нејзините политики, Мелони рутински ги напаѓа противниците, прикажувајќи се себеси како жртва во пошироката антивладина кампања.

„Оваа влада ги трансформира критичарите – оние кои не се согласуваат или дури и едноставно оние кои ги применуваат постоечките закони – во дисиденти“, изјави Роберто Савијано, познат крстоносец против мафијата, за „Политико“.

Во понеделникот, римскиот суд нареди седуммина египетски и бангладешки баратели на азил, кои се чуваат во миграциски центар во Албанија, да бидат вратени во Италија, оспорувајќи го по вторпат водечкиот договор на Мелони со Тирана за да се запре миграцијата без документи.Оваа одлука италијанскиот премиер ја критикуваше како „предрасуда“.

„Многу е тешко да се работи и да се обиде да даде одговори на оваа нација кога ќе се соочиш со противење од дел од оние институции кои треба да помогнат да се дадат одговори“, рече Мелони мислејќи на одлуката на судот.

Во земја каде што мнозинството луѓе не му веруваат на судството, цврстата реторика на Мелони всушност може да се покаже како извонредна политичка стратегија – и покрај лавината критики од италијанскиот естаблишмент. По приговорот на Мелони, заменик-обвинителот на Касациониот суд, највисокиот суд на Италија, Марко Патарнело испрати е-пошта до судските колеги во која ги опиша нејзините напади како „опасни“ и побара од правната професија да остане обединета. Делови од е-поштата подоцна беа објавени од десничарскиот весник Ил Темпо и објавени од Мелони на нејзините социјални мрежи како, според неа, „доказ“ дека дел од италијанското правосудство прави заговор против неа.

„Е-поштата е украдена од затворен круг. Тие извлекоа три реченици и го сокрија остатокот од текстот кој кажуваше спротивни работи со наративот што сакаа да го создадат, за да можат да ги измамат граѓаните да мислат дека постои политизирано судство што сака да ја собори владата“, рече Стефано Мусолино, обвинител и национален секретар на Демократското судство, левичарско здружение на судии кое има за цел да ја заштити автономијата на судството.

„Ова воопшто не е случај, постои судство кое сака да ги заштити правата и сака да го направи тоа на автономен и независен начин“, додаде тој. Мелони, рече тој, не ја критикуваше одлуката на судот толку многу, туку самиот суд што не ги исполни нејзините очекувања.

„Според нас, ова е опасна визија за односот меѓу институциите. Затоа што ако Мелони замислува судство кое соработува со владата, тоа значи дека таа замислува судство кое повеќе не е автономно и независно, туку судство кое им служи на целите што владата си ги поставува“, рече тој. Италијанското Министерство за правда и Кабинетот на Мелони не одговорија на повторените барања на ПОЛИТИКО за коментар во период од три недели.

Извештајот за расизмот и нетолеранцијата на Советот на Европа, највисокото тело за човекови права, објавен на 22 октомври, предупреди на „прекумерна критика кон поединечни судии кои се занимаваат со случаи на миграција“, што според него „ја доведува во опасност нивната независност“.

Силвија Албано, претседателка на Демократското судство и една од судиите кои донесоа одлука против притворањето мигранти во Албанија, на 24 октомври поднела жалба до Јавното обвинителство на Рим, откако добила смртни закани.

Слично на тоа, обвинителката Џорџа Риги, вклучена во случајот против екстремно десничарскиот италијански министер за транспорт, Матео Салвини, поради одлуката во август 2019 година да се запре бродот со мигранти да се закотви во Лампедуза, минатиот месец беше ставена под полициска заштита поради смртни закани. Органите на редот веќе се грижат за другите двајца обвинители вклучени во судскиот процес.

Мусолино рече дека заканите претставуваат „заплашување“ на судиите и додаде дека целосно се согласува со загриженоста на Советот на Европа.

„Секој судија кој денес се занимава со миграцијата или кој утре ќе се занимава со неа, практично ќе се запраша дали му е погодно да продолжи да биде автономен независен европски судија или  е подобро да молчи и да прави како што сака владата “, рече тој.

Според италијанскиот новинар Савијано, кој и самиот живеел под полициска заштита 18 години поради неговата разоткривачка работа за мафијата Камора во Неапол, Мелони е тактички доследна во таргетирањето на оние кои ја критикуваат.

„Овие напади прикажуваат стратегија“, рече тој. „Методите и целите се исти, единствените разлики зависат од улогата на луѓето кои одвреме-навреме мора да бидат удирани, дискредитирани, исплашени и замолчени“.

Савијано, долгогодишен критичар на владата на Мелони, беше казнет за клевета во октомври 2023 година, откако ги нарече премиерката и Салвини  „гадови“ поради нивната миграциска политика.

„Пораката е дека секој што се осмелува да ги контролира или дури само да ги задржи владините активности – или затоа што тоа го бара  институционалната улога, или затоа што како обичен граѓанин верува дека критиката на моќта е сол на демократијата – мора да знае дека , ако истраат, тешко ќе им биде“, рече тој. „Особено ако се во право“.

Во своето предупредувачко писмо до колегите, Патарнело ја спореди Мелони со покојниот италијански премиер Силвио Берлускони, и самиот чест критичар на судството, опишувајќи ги нејзините напади врз судиите како „поопасни и поподмолни“. Берлускони, кој почина во јуни 2023 година, беше познат во Италија и ширум светот по секс скандали и неговата вмешаност во повеќе судења за измама и корупција. Во текот на неговата долга политичка кариера, Берлускони постојано го напаѓаше италијанското правосудство, обвинувајќи ги судиите и судиите дека се левичарски и дека подготвуваат заговор против него. Но, неговите напади, рече Мусолино, не беа насочени кон слабеење на независноста на судскиот систем.

„Берлускони имаше фокус да се заштити себеси во судењата што се однесуваа на него. Неговите предлози никогаш не беа насочени кон реформирање или доведување во прашање владеењето на правото како што го знаеме“, рече тој.

Според Франческо Галиети, основач на политичкото консултантско друштво Полиси Сонар, Мелони го гледа судирот со судството како политичка можност.

„Мелони знае дека судството е една од најмалку популарните категории во земјата“, рече тој, откако анкетата објавена на крајот на септември покажа дека 54 отсто од Италијанците изјавиле дека имаат мала доверба во судскиот систем.

„Перспективата на Мелони е некако иновативна, на страшен начин“, рече тој. „Таа го сака овој судир затоа што и треба. Не ја води идеолошката и политичката цел“.

„Моделот на Мелони е на Орбан“, рече Савијано. „Идејата на Мелони за државата е авторитарна, дури и ако е во демократски контекст: нејзината цел е да ги надвладее сите власти кои треба да ја контролираат владата, не само на криминално ниво.Од оваа гледна точка, одговорностите на Европа се огромни: Европската комисија направи моќта и влијанието на Орбан да пораснат без мерка“, додаде тој. (Политико)