Џиповите станаа втори најголеми загадувачи

Растечката побарувачка за џипови беше втора по големина која придонесе за зголемувањето на глобалните емисии на CO2 од 2010 до 2018 година

Во тој период, џиповите го удвоија глобалниот удел на пазарот од 17 на 39 отсто и нивните годишни емисии се искачија на повеќе од 700 мегатони CO2, повеќе од годишната вкупна емисија на Велика Британија и Холандија заедно.

Ниту еден енергетски сектор освен електрична енергија не доведе до поголемо зголемување на емисиите на јаглерод, ставајќи ги џиповите пред тешката индустрија (вклучувајќи железо, челик, цемент и алуминиум), авијација и испорака.

„Сами бевме изненадени од овој резултат“, рече Лаура Коци, главен моделар за енергетика на Меѓународната агенција за енергија, која го подготви извештајот.

Неодамнешната драматична промена кон потешки џипови ги поништува и подобрувањата во ефикасноста кај помалите автомобили и заштедата на јаглерод од електрични возила.

Како што порасна глобалната флота на џиповите, нејзините емисии се зголемија за повеќе од четири пати за само осум години. Ако возачите на џипови би биле нација, тие би се рангирале на седмото место во светот во емисиите на јаглерод.

„Џиповите се поголеми, потешки, аеродинамиката е лоша, така што како резултат добивате повеќе СО2“, вели Флорент Грелиер од кампањата за транспорт и животна средина.

Податоците покажуваат дека просечната маса на нови автомобили се искачи за 10 отсто помеѓу 2000 и 2016 година, а се навестува дека им тренд кон џипови, потешки автоматски и менувачи со двојна спојка и вклучување на друга опрема, вклучувајќи камери и сензори.

Грелиер рече дека глобалното движење кон поголемите автомобили е забележано некое време, но ефектот врз зголемувањето на емисиите во споредба со другите индустрии, сепак беше изненадувачки.

„Проблемот е многу поголем отколку што очекувавме“, рече тој.

Бројките покажуваат дека џиповите стабилно го зголемуваат својот удел на големите пазари низ целиот свет, од Европа и САД до Кина и Индија.

Коци вели дека ова е уште едно изненадување: „Сметавме дека ова е тренд кој е повеќе концентриран во неколку земји… но станува навистина универзален“.

Во САД речиси еден од два патнички автомобила што се продаваат денес е теренец.

Џиповите почнаа да стануваат популарни во осумдесеттите години на минатиот век, и често заработуваа прекари како „челзи трактор“ како резултат на богатите градски предградија. Оттогаш, продажбата продолжи да расте, а возилата честопати се продаваат како симбол за статус.

Сепак, се зголемува опозицијата на џиповите во градовите. Берлин неодамна забележа протести со кои се бара забрана на возилата откако возач удри и уби четири пешаци, додека во Франкфурт активисти протестираа против климатското влијание на возилата. Џиповите имаат значително поголема веројатност да ги убијат пешаците во несреќи, и иако тие честопати се продаваат како побезбедни, луѓето што ги возат имаат 11 отсто поголема веројатност да умрат во несреќа од луѓето во нормални автомобили.

Електрични возила ширум ЕУ сочинуваа само два отсто од новите автомобили продадени минатата година, но неодамнешниот извештај на „Транспорт и животна средина“ сугерира дека бројката може да достигне 10 проценти до 2021 година.

Ова се должи делумно на целите на ЕУ за емисии кои ќе почнат да се применуваат фазно од следната година, што ќе донесе многу построги ограничувања на просечната емисија на новорегистрираните автомобили на секој производител.

Експертите истакнуваат дека брзата декарбонизација на транспортниот сектор ќе бара и намалување на вкупниот број патнички автомобили на патот, особено во големите градови.

„Треба да чуваме помалку и помалку простор за автомобилите, така што ќе им биде попогодно луѓето да користат други превозни средства, без разлика дали тоа е одење, возење велосипед или јавен превоз“, рече Грелиер. (Гардијан)