Доаѓа криза со пивото и свинското месо

Зголемените сметки за енергија во Европа предизвикуваат бран на исклучување на главните фабрики за вештачко ѓубриво ширум континентот, предизвикувајќи пореметување кај земјоделците, производителите на храна и –  вознемиреност на сопствениците на баровите ширум светот и на љубителите на пиво.

Во четвртокот, најголемата светска компанија за ѓубрива Јара, со седиште во Норвешка, објави намалување за 50 отсто во производството на азотни ѓубрива базирани на уреа и амонијак во Европа, наведувајќи ги „рекордно високите цени на суровините“. Одлуката дојде помалку од 24 часа откако најголемата британска фабрика за ѓубрива CF Fertilizers UK соопшти дека „привремено ќе го прекине“ производството во фабриката во Билингем. Претходно во текот на неделата, два други големи производители на ѓубрива во Полска објавија дека ќе престанат со работа, објави Политико.

Ѓубривата не само што се од витално значење за зголемување на плодноста на почвата на земјоделските култури, туку и нивното производство произведува нуспроизвод – CO2, кој се користи за карбонирање на пиво и безалкохолни пијалоци, за снабдување на болниците за хируршки процедури и за хумано колење на животните. Поради оваа причина, фармерите, производителите на храна, па дури и сопствениците на ресторани се длабоко загрижени за пошироките импликации од најавениот недостиг на ѓубрива.

Карлсберг Полска, трет по големина производител на пиво во Полска и подружница на данската мултинационална компанија, изјавија за Политико дека планираат веднаш да престанат со производство на пиво и дека и другите пивари сигурно ќе го следат примерот.

„Малкумина сфаќаат дека јаглерод диоксидот е нуспроизвод на производството на ѓубрива. И не може да се складира долго време, така што ни остануваат само неколку дена залиха“, рече портпаролката на Карлсберг Полска, Беата Пташинска-Зединак.

„Ќе престанеме да произведуваме во секој момент… но не сме единствените. Освен ако немаат капацитети за производство на свој CO2, повеќето пивски компании ќе мора да го сторат истото“.

Енергетски интензивниот сектор на ѓубрива е меѓу првите тешки индустрии во Европа што го намали производството во услови на енергетска криза влошена со инвазијата на Русија во Украина и последователните санкции на Западот врз руската нафта и природен гас, неопходна состојка за азотни ѓубрива. Џејкоб Хансен, шеф на големата лоби група Fertilizers Europe, рече дека големиот пораст на цените на бензинот, за кој индустриските набљудувачи велат дека ќе останат високи барем до крајот на годината, го прави „невозможно“ одржување на производството.

„Ова е невозможна ситуација. Очигледно е дека европскиот пазар на гас е во криза – не функционира“, рече Хансен. „Ние сме релативно најголем корисник на гас, па ако го почувствуваме товарот ќе дојде до други луѓе“.

Затворањето на бизниси предизвика загриженост во повеќе сектори за храна и пијалоци. Минет Батерс, претседател на Националниот сојуз на фармери на Велика Британија, рече дека затворањето на најголемата фабрика за ѓубрива во Британија е „исклучително загрижувачко“. Пазарот на ѓубрива „е од клучно значење за одржување и зголемување на нашето домашно производство на храна“, додаде таа и ја повика владата да го ревидира снабдувањето со производи на CO2.

Британската индустрија за пиво и пабови соопшти дека времето на исклучување на фабриките  „не може да биде полошо“ и „може да доведе до недостиг на пиво низ целата земја“.

„Нашите пабови и пиварници веќе се соочуваат со сериозни тешкотии и притисоци врз нивните синџири на снабдување“, рече Ема Мекларкин, извршен директор на Британската асоцијација на пивари. „Оваа одлука предизвикува сериозна загриженост за одржливото снабдување со јаглерод диоксид“.

Таа предупреди дека и пиварниците и пабовите веќе се соочуваат со „екстремни“ енергетски трошоци кои се закануваат да ги затворат бизнисите и да ја оштетат егзистенцијата низ Велика Британија.

„Да се ​​чека владата да дејствува дури и неколку недели може да биде предолго“, додаде Меккларкин. „Потребен ни е одржлив план за снабдување со CO2 за нашата индустрија и итна помош за зголемените сметки за енергија за бизнисите пред да бидат принудени да ги затворат вратите“.

Птасинска-Зединак ​​од Карлсберг Полска рече дека има пошироки импликации надвор од пивото и безалкохолните пијалоци, бидејќи CO2 се користи за производство на производи како што е сув мраз, кој е од суштинско значење за зачувување на храната за време на транспортот и складирањето.

„Ситуацијата е критична за секој аспект од прехранбениот сектор кој користи CO2“, рече Пташинска-Жединак.

Полскиот министер за земјоделство Хенрик Ковалчик рече дека работи на план кој ќе им помогне на производителите на ѓубрива да купуваат гас по умерена цена. „Работиме на тоа. Засега не сакам да зборувам за детали, таму веќе имаме некои идеи и се договараме за различни решенија“, рече Ковалчик.

За да се намали дел од притисокот, Европската комисија предложи привремено суспендирање на давачките за клучните производи со азотни ѓубрива, за кои националните влади во Советот на ЕУ ќе разговараат кога ќе ги продолжат своите состаноци во септември, рече претставник на ЕУ.

Во Обединетото Кралство, матичната компанија на CF Fertilisers CF Industries веќе доби еден краткорочен грант од владата, со исплата во септември минатата година што ги покрива нејзините оперативни трошоци за три недели, бидејќи цените на енергијата се зголеми поради побарувачката по исклучувањето на производството поради коронавирусот. Овојпат, сепак, министрите се чини дека не сакаат да интервенираат.

„Додека владата продолжува да ги истражува опциите за подобрување на одржливоста на пазарот на подолг рок, од суштинско значење е индустријата да преземе мерки за да направи се што е можно за да ја задоволи побарувачката“, рече портпаролот на владата на ОК.

„Од есента минатата година, отпорноста на пазарот на CO2 е подобрена, благодарение на дополнителниот увоз, дополнителното производство од постоечки домашни извори и подобрите залихи“, додаде тој.

Од почетната криза минатата есен, некои бизниси во ОК го диверзифицираа снабдувањето со CO2 преку увоз. Како што растеа цените, други индустрии се вклучија за да го фатат индустрискиот нуспроизвод и да ги усовршат сопствените верзии за да ги продадат на прехранбената индустрија. Минатата година, фабриката во Билингем обезбеди 60% од залихите во Велика Британија. Сега испорачува само 30%.

„Иако сега сме во многу подобра позиција отколку пред една година“, рече Ник Ален, извршен директор на Британската асоцијација за преработувачи на месо (BMPA), „британската индустрија за преработка на месо би била сериозно загрижена“ доколку CF Industries го прекине производството. 

„Не гледаме како владата може да седи на страна и да инсистира компаниите да се помират меѓу себе“, рече Ален. „Тие ќе мора да се вмешаат“.

CF Industries веќе затвори една од своите фабрики во Чешир во јуни, оставајќи го снабдувањето со CO2 во Велика Британија „ранливо на се што ќе тргне наопаку во нивната преостаната фабрика во Билингем“, рече Ален. Тој додаде дека британската индустрија е „многу зависна од прекуокеанските добавувачи за да го надополнат недостатокот“.

Производителите на амонијак во Италија и Германија, исто така, го намалија производството од крајот на јули и ги оставија европските компании за храна и пијалоци да се „тепаат“ за да ги обезбедат своите намалени резерви на CO2, додаде Ален.

Според него, без доволно залихи на гас, фармерите ќе се соочат со проблем околу хуманото постапување со животните поради што се повеќе свињи и живина нема да може да се испраќаат на понатамошна обработка.

„Европа отсекогаш била производител со релативно висока цена“, вели Hansen од Fertilizers Europe. „Извезуваме многу специјални производи во остатокот од светот… Доаѓаме до точка каде што повеќе не можеме да извезуваме“.