Ден на голема конфузија во Јужна Кореја, претседателот ќе го повлече указот за воена состојба

Против одлуката на претседателот Јун Сук Јеол застанаа и пратениците од неговата сопстена партија. Парламентот едногласно се изјасни против указот


Напнато во Сеул (Фото: АП)

 

СЕУЛ – Јужнокорејскиот претседател Јун Сук Јеол најави дека ќе преземе чекор за укинување на воената состојба што ја воведе пред само неколку часа.

Ова доаѓа откако пратениците едногласно гласаа за укинување на указот на претседателот за воена состојба, со присутни 190 од 300 членови.

Сопствената политичка партија на претседателот Јун Сук Јеол го повика да се откаже од напорите за воведување воена состојба во Јужна Кореја, бидејќи политичките блокови во земјата се обединуваат во спротивставување на потегот.

Постигнат е консензус против одлуката за време на состанокот на Партијата на народната моќ, објави новинската агенција Јонхап, набргу откако пратениците во Националното собрание гласаа за блокирање на потегот.

Партијата го повика Јун „да ја прифати резолуцијата на Националното собрание за укинување на воената состојба и веднаш да ја повлече“, објави Јонхап.

Претседателот Јеол доцна во вторникот прогласи воена состојба, ветувајќи дека ќе ги елиминира „антидржавните“ сили додека се бори против опозицијата која го контролира парламентот на земјата и која ја обвинува дека сочувствува со комунистичката Северна Кореја.

Помалку од три часа подоцна, парламентот гласаше за укинување на декларацијата, при што претседателот на националното собрание Ву Вон Шик изјави дека воената состојба е „неважечка“ и дека пратениците „ќе ја штитат демократијата со народот“.

Изненадувачкиот потег на претседателот се наврати на ерата на авторитарни лидери што земјата ја нема видено од 1980-те, и веднаш беше осуден од опозицијата и од лидерот на сопствената партија на Јун.

Полицајците и воениот персонал беа видени како ги напуштаат просториите на Собранието откако Ву повика на нивно повлекување. Ли Јае-Мјунг, лидер на либералната Демократска партија, која го има мнозинството во 300-члениот парламент, рече дека пратениците на партијата ќе останат во главната сала на Собранието додека Јун официјално не ја укине својата наредба.

„Пратениците на Демократската партија, вклучително и јас и многу други, ќе ја заштитат демократијата и иднината на нашата земја и јавната безбедност, животите и имотите, со нашите сопствени животи“, им рече Ли на новинарите.

Навидум стотици демонстранти се собраа пред Собранието, веејќи транспаренти и повикувајќи на импичмент на Јун.

Некои демонстранти се пресметаа со војниците пред гласањето на пратениците, но засега нема извештаи за повредени или голема материјална штета.

Според уставот на Јужна Кореја, претседателот може да прогласи воена состојба за време на „воени, воени ситуации или други споредливи национални вонредни состојби“ кои бараат употреба на воена сила за одржување на мирот и редот. Беше прашање дали Јужна Кореја во моментов е во таква состојба.

Кога е прогласена воена состојба, може да се применат „посебни мерки“ за ограничување на слободата на печатот, слободата на собирање и други права, како и моќта на судовите.

Уставот, исто така, вели дека претседателот мора да обврзе кога Националното собрание бара укинување на воената состојба со мнозинство гласови.

По најавата на Јун, војската на Јужна Кореја објави дека парламентот и другите политички собири кои би можеле да предизвикаат „општествена конфузија“ ќе бидат суспендирани, објави јужнокорејската новинска агенција Јонхап.

Во Вашингтон, Белата куќа соопшти дека САД се „сериозно загрижени“ од настаните во Сеул. Портпаролот на Советот за национална безбедност рече дека администрацијата на претседателот Џо Бајден не била однапред известена за најавата за воена состојба и била во контакт со владата на Јужна Кореја.

Говорејќи на настанот со јапонскиот амбасадор во Вашингтон, американскиот заменик-државен секретар Курт Кембел, долгогодишен азиски дипломат, повтори дека сојузот на САД и Јужна Кореја е „железен“ и дека САД „ќе стојат покрај Кореја во нивното време на неизвесност“.

Граѓаните го следат обраќањето на преседателот Јун за воведување воена состојба

Јужнокорејската војска, исто така, соопшти дека лекарите кои штрајкуваат во земјата треба да се вратат на работа во рок од 48 часа, соопшти Јонхап. Илјадници лекари штрајкуваат со месеци поради владините планови да го зголеми бројот на студенти на медицинските факултети. Војската соопшти дека секој што ќе го прекрши декретот може да биде уапсен без налог.

Набргу по декларацијата, претседателот на парламентот на својот канал на Јутјуб ги повика сите пратеници да се соберат во Националното собрание. Тој ги повика војската и персоналот за спроведување на законот „да останат смирени и да ги задржат своите позиции“.

Сите 190 пратеници кои учествуваа во гласањето го поддржаа укинувањето на воената состојба. Телевизиските снимки покажаа војници кои беа стационирани во парламентот како ја напуштаат локацијата по гласањето.

Неколку часа претходно, телевизијата прикажа како полицајци го блокираат влезот на Националното собрание и војници со шлемови како носат пушки пред зградата.

Лидерот на конзервативната Партија на народната моќ на Јун, Хан Донг-Хун, ја нарече одлуката за воведување воена состојба „погрешна“ и вети дека „ќе ја запре со народот“. Ли, кој тесно загуби од Јун на претседателските избори во 2022 година, ја нарече најавата на Јун „нелегална и неуставна“.

Јун за време на телевизискиот говор рече дека воената состојба ќе помогне да се „обнови и заштити“ земјата од „да падне во длабочините на националната пропаст“. Тој рече дека „ќе ги искорени просевернокорејските сили и ќе го заштити уставниот демократски поредок“.

„Ќе ги елиминирам антидржавните сили што е можно побрзо и ќе ја нормализирам земјата“, рече тој, истовремено барајќи од народот да верува во него и да толерира „некои непријатности“.

Јун – чиј рејтинг на одобрување е намален во последниве месеци – се бореше да ја истурка својата агенда против парламентот контролиран од опозицијата откако ја презеде функцијата во 2022 година.

Партијата на Јун е заглавена во ќор-сокак со либералната опозиција во врска со нацрт-законот за буџетот за следната година. Опозицијата, исто така, се обиде да донесе предлози за отповикување на тројца највисоки обвинители, вклучувајќи го и шефот на Централното окружно обвинителство во Сеул, во она што конзервативците го нарекоа одмазда против нивните криминални истраги за Ли, кој се смета за фаворит за следните претседателски избори во 2027 година според анкетите.

За време на неговата телевизиска објава, Јун, исто така, ја опиша опозицијата како „бесрамни про-севернокорејски антидржавни сили кои ја ограбуваат слободата и среќата на нашите граѓани“, но тој не даде детали.

Јун зазеде тврд став кон Северна Кореја во врска со нејзините нуклеарни амбиции, отстапувајќи од политиката на неговиот либерален претходник, Мун Џае-ин, кој продолжи со меѓукорејски ангажман.

Јун, исто така, ги отфрли повиците за независни истраги во врска со скандалите во кои се вмешани неговата сопруга и највисоките функционери, привлекувајќи силни прекори од неговите политички ривали.

Потегот на Јун беше првата декларација за воена состојба од демократизацијата на земјата во 1987 година. Последната претходна воена состојба во земјата беше во октомври 1979 година, по атентатот на поранешниот воен диктатор Парк Чунг-хи. (АП)