Дали италијанскиот кредитен рејтинг ќе заврши на неинвестициско ниво „ѓубре“

Во извештајот во кој се занимаваа со прашањето како поминаа земјите чијшто кредитен рејтинг беше намален на ниво на „ѓубре“ во последните три децении, аналитичарите на една од најважните светски рејтинг агенции, „Мудис“, напишаа дека Италија е единствената членка на Европската унија на која и се заканува такво сценарио.

Експертите на „Мудис“ не открија какви се шансите италијанскиот рејтинг да заврши на неинвестициско ниво „ѓубре“, но јасно е дека инвеститорите со големо внимание ќе ја чекаат новата кредитна проценка на Италија најавена за 19 мај. 

Моментално, рејтингот на Италија според „Мудис“ е „Baa3-“, веднаш над нивото кое колоквијално се нарекува „ѓубре“. Во случај Италија да го загуби кредитниот рејтинг, тоа најверојатно би довело до драстично зголемување на трошоците за задолжување на Италија, пишува „Јутарњи лист“. Тоа би бил нов голем предизвик за Европската централна банка, која веќе форсираше т.н. антифрагментациони решенија.

Но, новите мерки на ЕЦБ против фрагментација, насочени кон намалување на разликата во цената на долгот што го плаќаат помалку успешните членки, во суштина се интервенција што ги суспендира оценките на учесниците на пазарот и ефективно ја прави работата за проценка на суверените кредитни рејтинзи бесмислена. Ова во суштина е порака дека лошите, односно многу поризични должници мора да се финансираат со услови како да се добри, односно далеку помалку ризични отколку што навистина се.

А рејтингот на кредитната способност на компаниите и во приватниот и во јавниот сектор се врзани со државниот рејтинг.

Како и да е, во последните месеци италијанските јавни финансии минуваат низ нешто помирен период на пазарот на обврзници. Разликата во цената (распонот) што треба да ја платат Италијанците во однос на помалку ризичните 10-годишни германски обврзници моментално е само 183 базични поени, што е забележливо помало од разликата во цената на крајот на 2022 година, кога беше 250 базични поени.

„Блумберг“ толкува дека малку помирните денови за Италија на пазарите на капитал се последица на тоа што италијанската политика е помалку гласна во промовирањето лоши идеи, но најмногу затоа што инвеститорите се плашат да одат против ЕЦБ, која минатата година најави дека ќе интервенира доколку дојде до стрес во финансирањето на презадолжените нации на југот на Европа.

Минатата недела S&P го потврди рејтингот на Италија на ниво БББ, што е ниво повисоко во споредба со старата оценка на „Мудис“, а и „Фич“ се согласува дека изгледите за Италија се стабилни, што најверојатно ќе се види во новата проценка на 12 мај,  пренесува „Јутарњи лист“.

Аналитичарите на „Мудис“ во извештајот напишаа дека Италија се соочува со зголемени ризици за спроведување на клучните реформи за заживување на потенцијалот за раст, со помош на Фондот за закрепнување на ЕУ.

Губењето на рејтингот на Италија може да предизвика многу проблеми

Во случај Италија да остане без инвестициски рејтинг, ќе биде под притисок од зголемените цени на долгот, но тешко е да се прогнозира исходот бидејќи тоа е фактички непозната територија. За среќа на Италија, правилата на ЕЦБ се такви што може да продолжи да учествува во програмите за купување обврзници под услов само една од четирите големи рејтинг агенции да го задржи својот рејтинг за инвестициска оценка, што е сигурно.

Сепак, губењето на инвестицискиот рејтинг на Италија, без разлика што европските институции ја опишуваат ситуацијата како контролирана, може да иницира низа проблеми на европскиот пазар на капитал.

Истражувањето на „Мудис“ за земјите кои го изгубиле својот рејтинг идентификува 28 земји кои пропаднале од 1995 година, од кои само 12 успеале да ја вратат инвестициската оценка. На тие земји им требаа од три до 14 години за да поминат низ длабоки трансформации – институционални подобрувања и зајакнување на јавните финансии.

Различни оценки на перспективата

Оценките за финансиските изгледи на Италија се мешани.

„Голдман Сакс“ препорачува продажба на италијански обврзници и трансфер на слични шпански инструменти и прогнозира раст на разликата во цената во однос на германските обврзници до 235 базични поени.

S&P очекува пад на односот на долгот и БДП на Италија од 2023-2026 година. како и забрзување на растот следната година врз основа на европските инвестиции, стабилизирање на трговските активности и зајакнување на надворешната побарувачка.

Ситуацијата со Италија е всушност многу необична, наведува „Јутарњи лист“. Проценувачите и инвеститорите се тешат од недела до недела дека владата на премиерката Мелони не е толку десничарска радикална и неодговорна како што може да се претпостави од нејзините младешки неофашистички ставови. Со други зборови, за Италија се смета за позитивно што не ги прават грешките што теоретски може да се очекуваат од најдесничарската популистичка влада од ерата на Бенито Мусолини.